Vaak krijgen Franse filmtitels om commerciële reden een Engelstalig alternatief. Een begrijpelijke zet, maar in het geval van deze documentaire is de oorspronkelijke titel La Peine heel wat accurater dan de Engelse versie Emperors Of Nothing. De reden is simpel: deze Belgische documentaire ademt van de eerste tot de laatste seconde pijn uit. Het is dan ook een allesbehalve een aangename zit, wel een die je moet hebben gezien en je vooral laat afvragen hoe amper een paar jaar geleden zo’n onmenselijke toestanden in België nog mogelijk waren.
Het oord van verderf – en deze term neem je in dit geval best letterlijk – is de gevangenis van Vorst die destijds meermaals in het nieuws kwam door de erbarmelijke levensomstandigheden waarin de gedetineerden moesten verblijven. Na talrijke veroordelingen door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens werd de gevangenis in november 2022 uiteindelijk gesloten, wat tevens het laatste beeld is dat we zien in Emperors Of Nothing van Cédric Gerbehaye.
Cédric Gerbehaye is van beroep fotograaf wiens werk vooral furore maakte in National Geographic. Deze aanpak merk je in zijn manier van film maken maar al te goed. Een troosteloos verhaal dat geschoten werd in een ijskille, maar pakkende zwart-wit fotografie. In 2016 kreeg de Brusselaar de toestemming om onbeperkt in de gevangenis te filmen. Hij start op het moment dat het gevangenispersoneel net een punt heeft gezet achter hun grote staking. Emperors Of Nothing kiest dan ook voor een betoog dat van twee kanten komt. Enerzijds is er de situatie van de bijna moedeloze cipiers die zelf maar al te goed beseffen in wat voor een hell hole ze terecht zijn gekomen en anderzijds heb je de gevangenen die letterlijk en figuurlijk in deze miserie opgesloten zitten.
De eerste beelden waarbij iemand zijn behoefte doet in een emmer of iemand die een aangebakken braadpan in de douche netjes schrobt laten je denken dat de camera opgesteld staat in een cel in de Russische steppe, maar het is wel degelijk in hartje Brussel en niets eens zo lang geleden. Je merkt dat Cédric Gerbehaye het vertrouwen van zowel het personeel als van de gevangenen won. Soms confronterend, maar zo openhartig dat het lijkt –wat in feite zo is – dat beide partijen in hetzelfde schuitje zitten. Er is niemand die zich bekommert om diegenen die in de cel zitten, maar men ligt al evenmin wakker van de moeilijke arbeidsomstandigheden van de gevangenisbewakers.
Deze documentaire die de Special Jury Mention op het Festival des Libertés won, is zeker geen pretje, wel een boeiend en hartverscheurend portret van een groep mensen die letterlijk en figuurlijk aan hun lot zijn overgelaten.
Genre: documentaire
Jaar: 2023
Regisseur: Cédric Gerbehaye
Land: België
Speelduur: 90 minuten
