Heaven’s Gate is zonder twijfel één van de meest controversiële films aller tijden. Niet alleen kreeg maker Michael Cimino tonnen kritieken voor zijn epos, Heaven’s Gate is volgens wijlen criticus Roger Ebert ook één van de slechtste prenten aller tijden. De western zorgde tevens voor een immense aardverschuiving in Hollywood, want producent United Artists ging failliet na de tegenvallende opbrengst van deze prestigefilm. Je moet namelijk weten dat Cimino als overdreven perfectionist bijna ieder shot ontelbare keren opnam waardoor de kosten uit de pan vlogen. Uiteindelijk werd het naast de duurste film aller tijden ook de allergrootste flop uit de cinemageschiedenis. Door deze financiële kaakslag schoten heel wat Hollywoodbazen wakker en kwam er definitief een einde aan de New Hollywood-beweging. Na Heaven’s Gate waren het namelijk niet langer de regisseurs maar de studio’s die het voor het zeggen kregen.
Daarmee was trouwens ook Cimino’s roem voorbij. Deze ontdekking van Clint Eastwood was ooit dankzij het succesvolle Vietnam-epos The Deer Hunter het gedroomde Hollywoodkind, maar twee jaar later kreeg hij dus het deksel op de neus. Geen enkele van zijn volgende films (Year Of The Dragon, The Sicilian en Desperate Hours) kon de kassa’s opnieuw doen rinkelen waardoor Cimino met de tijd in de vergetelheid raakte. Cynisch genoeg komen vandaag heel wat critici op hun stappen terug en roepen Heaven’s Gate uit tot een zeldzaam en onderschat meesterwerk dat iedere cinefiel moet hebben gezien. Maar of dat nu allemaal waar is?
Het grappige aan Heaven’s Gate is dat je deze bijna vier uur durende film in een paar regeltjes kan samenvatten. Het verhaal speelt zich af in Wyoming in1890 en is gebaseerd op de Johnson County War. Het Amerikaanse Westen wordt niet bevolkt door heldhaftige cowboys zoals we die uit de John Wayne-films kennen, wel door hebzuchtige grootgrondbezitters die er alles aan doen om hun hebben en houden met hand en tand te verdedigen. De doorn in het oog zijn de vele immigranten die hun land inpalmen. Op zeker moment maken de kapitalisten een dodenlijst op met de namen van 125 mannen die vogelvrij zijn verklaard. Neen, meer valt er (op een driehoeksverhouding tussen Kris Kristofferson, Christopher Walken en Isabelle Huppert na) over het scenario niet te zeggen.
Het toont meteen aan hoe gedetailleerd Michael Cimino wel te werk gaat. Net zoals bijv. Guido Gezelle honderd woorden nodig heeft om een eenvoudige boom te beschrijven, heeft de cineast ontelbare takes nodig om een simpele gebeurtenis te filmen. De vaak wondermooie opnames waarover wellicht honderd keer is nagedacht doen soms wel aan Stanley Kubrick denken, toch blijft een filmrit van vier uur ontzettend lang. Nu ja, als het aan Cimino alleen lag, dan had Heaven’s Gate meer dan acht uur geduurd. Helaas voor hem werden de studiobazen zijn obsessief gedrag zo beu dat ze de filmer verplichtten om een “ingekorte” versie te leveren. Cimino wilde naar eigen zeggen zijn eigen Gone With The Wind maken. In zekere zin is hij daarin geslaagd, want de film is zeker niet het misbaksel dat de critici er destijds van hebben gemaakt, maar het absolute meesterwerk is Heaven’s Gate ook weer niet. Dat was alvast de mening van het Amerikaanse publiek.Na één week werd de prent al uit de zalen gehaald waardoor United Artists, opgericht door o.a. Charles Chaplin, ten dode was opgeschreven.
Jaren later is Heaven’s Gate dus aan een soort wraaktocht begonnen. Het zijn vooral Europese filmliefhebbers die een boontje voor Cimino’s stijl hebben. Ieder plaatje is perfect in beeld gebracht, maar je kan er soms niet onderuit dat het allemaal wat vervelend wordt. Ook de cast lijkt af en toe in slaap te dommelen en daar kan zelfs Isabelle Huppert (die wegens haar slechte Engels onder zwaar vuur lag bij de producers) niks aan veranderen.
GENRE: western
JAAR: 1980
REGISSEUR: Michael Cimino
CAST: Kris Kristofferson, Isabelle Huppert, Christopher Walken, Jeff Bridges, John Hurt
LAND: USA
