Het maken van een maatschappij- of geloofskritische film in een land dat bestuurd wordt door een religieus regime is een gewaagde onderneming. Dat hebben al veel Iraanse cineasten aan de lijve ondervonden. Wanneer ze ook maar enige vorm van kritiek durven spuwen op het land of de regerende machthebbers in een slecht daglicht proberen te plaatsen, vliegen de gevangenisstraffen en huisarresten, tot zelfs het verbieden van het maken van films, hen rond de oren.
Één van de bekendste cineasten in dat geval is waarschijnlijk Jafar Panahi ( Offside, No Bears, The Circle,… ) die geruime tijd in de gevangenis heeft gezeten. Maar ook de filmmakers van Leila’s Brothers moesten een straf uitzitten voor de vertoning van hun film op het filmfestival van Cannes in 2022. Gelukkig zijn de verschillende cineasten bijzonder creatief om met weinig middelen een film te creëren en deze ook nog eens buiten de landsgrenzen van Iran te krijgen.
Ook Ali Asgari ( Until Tomorrow ) en Alireza Khatami ( Los Versos del Olvido ), cineasten/scenaristen van Terrestrial Verses, ontsnappen niet aan deze opgelegde of eerder opgedrongen vorm van censuur en pesterijen. In deze nieuwe Iraanse film Ayeh Haye Zamani, zoals de originele titel van de prent luidt, krijgen we negen kortfilms te zien. Flarden uit het leven van de gewone mens die geconfronteerd worden met de regelgeving van het regime en botsen op op macht beluste bureaucraten. Negen dagdagelijkse gebeurtenissen uit alle lagen van de bevolking in de multiculturele smeltkroes die de hoofdstad Teheran wel degelijk is.
Doodnormale (?) situaties voor een onderdrukte bevolking die ze dan ook angstvallig proberen te vermijden, maar waarbij je als kijker toch meerdere keren de wenkbrauwen fronst. De schetsen uit het leven die je in Terrestrial Verses ziet zijn niet allemaal even sterk. De ene keer hebben ze een komische insteek, maar meerdere keren tonen ze mensonwaardige tot zelfs mensonterende voorstellen. Getuige de persoon die om een rijbewijs gaat of een vrouw die een sollicitatie gesprek heeft met een leidinggevende van een groot bouwbedrijf. Éénmaal wordt een directrice zelf met haar rug tegen de muur geplaatst door de ondervraagde leerling.
Ali Asgari en Alireza Khatami maken gebruik van expressieloze humor wat in vaktermen deadpan humor wordt genoemd. Ze focussen hun camera op de gewone mens vanuit het standpunt van de bureaucraten of andere hooggeplaatste personen. De korte speelduur van iets over het uur werkt perfect. Een film over onderdrukking met een kritische blik op de Iraanse maatschappij en het geloof van het regerend regime. Terrestrial Verses verdient de aandacht, want de filmmakers zijn meestal de spreekbuis van het gewone volk, maar worden tegengewerkt op alle vlakken.
En we vergeten zeker de laatste scène van de film niet!
Genre: Drama
Jaar: 2023
Regisseur: Ali Asgari, Alireza Khatami
Cast: Bahram Ark, Ardeshir Kazemi, Gohar Kheirandish, Majid Salehi
Land: Iran
Speelduur: 77 Minuten
