Hoewel er over de origine van de picareske fratsenmaker Tijl Uilenspiegel al decennia wordt gebekvecht en zowel Duitsland als België deze volksheld opeisen, is het toch Charles De Coster die in 1867 deze schelm de eeuwigheid inschreef. Voor alle duidelijkheid: de animatieprent Tijl Uilenspiegel is niet gebaseerd op het vermaarde boek van De Coster, maar op de veel oudere hersenspinsels van de Nederduitse stadsschrijver Herman Bote.
Alles draait rond een sproeterige jonge intuïtieve clowneske anarchist met een peperkoeken hart die luistert naar de naam Tijl Uilenspiegel. Energiek en met een flinke dosis vrolijkheid trekt onze held naar de middeleeuwse en bruisende metropool Boemstad om er zijn grootvader, de oude magiër Marcus, te bezoeken. Ter ere van deze verheugende gebeurtenis brouwt Marcus in zijn labo een toverelixirtje voor zijn dappere kleinzoon.
Wanneer Cornelius, een wijze uil, de tovenaar een verkeerd ingrediënt aanreikt, staat de Gaudiaanse woning prompt in de fik en gaat Marcus mysterieus in rook op. Een enigma dat enkel Tijl tot een goed eind kan brengen. Zonder nadenken, maar vastberaden, vangt hij zijn raadselachtige zoektocht aan. Gelukkig kan hij rekenen op de steun van enkele koene vrienden: de met schuldgevoel opgezadelde Cornelius, de sterke en wat plompe bakkersknecht Lamme, het kluchtige doch charmante eendje Ducky en Nele, de mooie, pittige en intelligente dochter van de burgemeester.
Om Marcus terug te vinden, krijgt het bonte gezelschap van een guitig Arabisch spiegelfantoom drie aartsmoeilijke opdrachten. Tijdens hun verdroten odyssee ontdekken de onversaagde speurders meteen dat de piepjonge koning Rupert wordt misleid door zijn troongeile tante Katharina. Ook deze onrechtvaardigheid zetten Tijl en zijn vrolijke rakkers recht terwijl ze ondertussen van de ene verrassing in de andere tuimelen en samen adembenemende avonturen beleven die uiteraard allemaal goed aflopen.
Ofschoon de fantasierijke kuren van een van de meest geliefde en legendarische Europese plebejische figuren al vaker werden verfilmd, is Tijl Uilenspiegel van Eberhard Junkersdorf de eerste animatieprent rond deze mythische en rebellerende vrijdenker. Naar verluidt is het meteen de grootste animatieproductie uit de Duitse filmgeschiedenis. Onze oosterburen hebben inderdaad de grove middelen ingezet: een budget van 15 miljoen euro, een productieproces van 2 ½ jaar, waarin België en Antwerpen in het bijzonder een heel belangrijke rol heeft gespeeld, en meer dan 500 medewerkers uit tal van Europese landen. Cijfers die jammerlijk genoeg veel indrukwekkender ogen dan het uiteindelijke resultaat.
Toegegeven het is een prettige, aangename, leuke, technisch knappe, kleurrijke en wervelende feelgood animatieprent, maar het verhaal en de nevenkarakters missen diepgang en zijn soms triviaal. Gelukkig wordt de sociale bewogenheid van zowel de spontane vlegel als de meer berekende Nele voldoende benadrukt, waardoor de originele anarchistische symboliek blijft behouden. Bij momenten storend is het Vlaams-Hollands stemmenmengelmoesje en het gebrek aan écht geslaagde grappen en spitante dialogen. Desondanks is het een lekker ontspannende en onderhoudende familieprent in Disney-stijl – de guitige spiegelgeest en de demonische tante komen rechtstreeks uit Mickey Mouse-land – maar vooral een bijzonder te appreciëren Europess huzarenstuk.
Genre: animatie, avontuur, familie
Jaar: 2003
Regisseur: Eberhard Junkersdorf
Cast: Pieter Embrechts, Anneke Beukman, Jan Decleir, Benny Claessens, Serge-Henri Valcke, Marc Peeters
Land: Duitsland, België
Speelduur: 84 minuten
