Als sinds ze een tiener was, is Elizabeth Keller dol op schrijven. Verhalen zijn haar passie, ze vertelt heel graag en zonder enige concurrentie is haar favoriete genre horror. Met even weinig twijfel kan haar grootste idool H. P. Lovecraft genoemd worden, een man die haar blijft inspireren, roman na roman. Haar laatste boek Incident in a Ghostland, haar meest persoonlijke boek tot nu toe, is zonet een bestseller geworden en haar ster lijkt niet feller te kunnen schijnen. Ofschoon tot één telefoontje alles verandert, één telefoontje dat haar terug brengt naar een traumatische ervaring van jaren geleden. Een vreselijke gebeurtenis heeft haar en haar zus Vera voor het leven heeft getekend.
Waar Beth haar trauma nog kwijt leek te kunnen in haar fictie, is het alsof de gruwelijke nacht voor Vera nooit is gestopt. Terwijl zij een gevierd auteur werd, is het aan haar moeder om voor haar beschadigde, onstabiele zusje te zorgen. Dat telefoontje was een hulpkreet van haar zus, zoekend naar redding van een nachtmerrie die voor haar blijft duren. Om haar moeder wat te ontlasten, gaat Beth terug naar het huis van hun trauma, waar haar familie nog steeds verblijft maar tijdens haar verblijf duurt het niet lang of ze begint rare dingen op te merken…
Als je een horrorverhaal leest, bekijkt of schrijft, is het haast onmogelijk om je niet even in de schoenen te verplaatsen van de personages. Maar hoe spannend dit ook kan zijn, het is niks in vergelijking met de nachtmerrie van plots terecht te komen in een echt horrorverhaal. Want wat doe je wanneer de fantasie de realiteit wordt en je je als horrorfan in een echt horrorscenario vindt? Met dit als uitgangspunt gaan ze dus aan de slag in Incident in a Ghostland. Alweer 6 jaar na zijn laatste film, The Tall Man, kiest de Franse regisseur Pascal Laugier nu al voor de vierde keer resoluut voor een horrorfilm. Bekend (of berucht, afhankelijk aan wie je het vraagt) geworden met het bloedstollende en absoluut genadeloze Martyrs uit 2008, 10 jaar na dat wapenfeit toont de regisseur met dit intens horrormysteriedrama dat hij nog niets van zijn meedogenloze vertelstijl is verleerd.
Incident in a Ghostland mag dan niet ZO ver gaan als Martyrs (de lat ligt dan ook mijlen hoog), toch is er weinig aan deze film dat je als zachtzinnig zou kunnen beschouwen. Nee, deze donkere prent sleurt ons evengoed bij het haar mee naar de duisterste krochten van de menselijke geest in zijn exploratie van trauma en hoe eenzelfde ervaring toch een verschillend effect kan hebben op mensen. In het bijzonder het gebruik van fictie en hoe dit een uitweg kan bieden voor iemand, is geïnspireerd, fascinerend en biedt onvoorstelbare mogelijkheden. De manier waarop dit ons allemaal gepresenteerd wordt, maakt het dan ook enkel beter.
Doorheen de film heerst er een verfijnd gevoel voor atmosfeer, die haast constant als bedrukkend ervaren wordt en zelfs op de lichte momentjes ontsnap je niet aan het gevoel dat het allemaal niet lang zal duren voor de duisternis weer zal invallen. Het mysterie dat deze film drijft, is dan ook beklijvend en hoe meer alles zich begint te ontrafelen en de briljante voorschaduwingen duidelijker hun betekenissen beginnen vrij te geven, des te minder weet je of je echt klaar bent met de confrontatie met de harde realiteit die ons te wachten staat. En toch kan je niet wegkijken, wil je niet wegkijken.
Het brute geweld dat Martyrs zo kenmerkte, is ook hier niet volledig weg en terwijl het niks heeft om het centerpiece van die film meteen te evenaren, heeft het voldoende in zijn mars om toch een onvergetelijke kijkervaring op te leveren. Cruciaal hierbij is natuurlijk wel een sterke, overtuigende cast die het allemaal moet uitvoeren of ondergaan. Maar ook dat lukt deze film meer dan aardig. Zowel de tienerpersonages als hun volwassen equivalenten worden met leuke performances neergezet en zeker de tienerzussen voelen ook echt aan als zussen. Kibbelen en plagen, het komt allemaal erg realistisch over waardoor de uiteindelijke vernietiging van hun onschuld er enkel maar dieper op inhakt.
Het duo dat voor dat laatste verantwoordelijkheid zijn, is echter niet minder memorabel. Er is iets roofdierachtig aan hun werkwijze, iets ongrijpbaar. Hier en daar lees je online wel wat kritiek over hun gebrek aan duidelijke achtergrond, maar het is net dit gebrek aan een begrijpelijk motief dat deze monsters interessant weet te maken. Er zijn duidelijke hints dat hun drijfveer iets seksueels is, zij het enkel niet op de manier dat de meeste mensen seksualiteit zouden beleven of zelfs maar verstaan. Verder is het ook de vraag waar in de film er plaats zou zijn geweest om dit aspect toe te lichten… Het is niet hun verhaal maar het verhaal van hun slachtoffers en daar ligt dan terecht de grootste focus. Een laatste pluim moet wel nog gegeven worden naar het huis waar veel van de horror zich voltrekt. Het is gepast griezelig van inrichting, elke vierkante meter een getuigenis van een verzamelobsessie die volledig uit de hand is gelopen met enkele verrassende toepassingen later in de film.
Wat wel belangrijk is om te weten als je aan deze film begint, is dat ondanks de hoge focus op H. P. Lovecraft, de film zelf geen typisch Lovecraft verhaal brengt. Het eert zijn toewijding aan thema’s als waanzin en het verband met trauma maar opereert hiervoor veel dichter bij huis dan we gewoon zijn van de vader van de Kosmische horror. Zijn rol in het verhaal is dan ook meer als een idool voor een meisje met schrijversdromen, op zoek naar een eigen stijl. Ze doen hier heel leuke dingen mee maar het is belangrijk dat je zijn inclusie in het verhaal juist kadert en je met de juiste verwachtingen aan het verhaal kan beginnen. (De vraag is ook ergens of er geen schrijvers waren geweest wiens stijl nog wat beter aanleunde bij de context van het verhaal maar dat is terzijde). Verder zijn er eigenlijk weinig zaken die het opmerken waard zijn. De film is koud en soms zelfs nihilistisch in aard maar net dat heeft zo zijn charme en tenzij je verwacht met warme gevoelens te vertrekken, is deze film zeker het checken waard.
Als je een film bekijkt van de man die ons eerder al Martyrs bezorgde, dat weet je dat je niet klaar zit voor een gemakkelijke rit. Althans dat hoop je toch ergens en laat we er geen doekjes omwinden: Incident in a Ghostland is regelmatig een wrede film. Het is er niet om je een aangenaam gevoel te geven, het is bruut en zal je meermaals doen twijfelen aan de mensheid en de realiteit. Het is een beenharde en rauw horrordrama met een ongelooflijk mysterie, dat een onvergetelijke kijk biedt op trauma, zowel hoe eenzelfde gebeurtenis twee mensen volledig verschillend kan impacteren als ook de rol die fictie kan spelen in het omgaan met vreselijke ervaringen.
Het is een genadeloze trip langst de gruwelijkste plekken waar een mens zich zou kunnen vinden en meerdere malen zal de film je toch met verstomming slaan of je het gevoel geven dat zo net iemand je een stomp in de maag heeft gegeven. Sterke performances van de cast en het soort bruut bloedloos geweld waarvan je toch eens terugdeinst, zorgen voor een film die weet boeien maar toch zwaar kan uitvallen. Incident in a Ghostland heeft alles wat je van een Pascal Laugier film verwacht. Het voelt dan ook aan als een terugkeer naar vorm, na het bravere, iets minder memorabele The Tall Man uit 2012 en dat maakt dat Incident in a Ghostland niet voor de teerste zieltjes is of voor zij die iets hoopvol willen zien.
Wel moet er gezegd worden, dat de inclusie en zware focus op H. P. Lovecraft doorheen de film een misleidende indruk zou kunnen opwekken. Hij is hier voornamelijk enkel als een idool voor een personage, meer dan dat zijn geliefde thema’s hier ontplooit worden zoals hij zou doen. Incident in a Ghostland is momenteel te zien op Netflix en onder de verkorte titel Ghostland op Amazon Prime, alsook op fysieke media.
GENRE: HORROR, DRAMA, MYSTERY
JAAR: 2018
REGISSEUR: Pascal Laugier
CAST: Crystal Reed, Emilia Jones, Anastasia Phillips, Taylor Hickson
LAND: Canada, Frankrijk
