De Poolse filmlegende Jerzy Skolimowski die meeschreef aan het scenario van Knife In The Water van Roman Polanski en zelf furore maakte met The Deep End leverde op zijn 84ste een opmerkelijk stukje cinema waarin de hoofdrol gespeeld wordt door jawel, een ezel. Deze keuze heeft verschillende redenen, zo ziet de Pool zijn film als een ode aan Au hasard Balthazar uit 1966 van
waarin een ezel eveneens een voornamelijke rol speelde. De andere reden is omdat dit een film is die gefilmd wordt uit het oog van een dier.
De ezel heet dus EO, want niks met de Evangelische Omroep heeft te maken maar wel met zijn balkgeluid. Het dier voert kunstjes op in een circus en ook al krijgt hij wel eens een zweepslag, wordt hij toch met liefde omringd. Daar komt verandering in als de arme ezel uit het circus gezet wordt door een groep activisten die vinden dat dit soort kunstjes gepaard gaat met dierenleed en dus verboden moet worden. Hierdoor raakt de ezel op de dool en begint hij aan een reis over het Poolse en Italiaanse platteland.
Op deze trektocht komt het dier de mensheid in al zijn (meestal verschrikkelijke) gedaantes tegen. Soms is dat lief, maar het kan ook best venijnig of brutaal zijn. Het dier komt mensen tegen in alle varianten, met als kers op de taart een korte ontmoeting met een furieuze Italiaanse die het servies aan diggelen slaat, briljant vertolkt door (hoe kan het ook anders) Isabelle Huppert. EO ontvangt liefde, maar ook pijn want niet iedereen gaat even lief met dieren om en dat ondervindt de ezel zelf maar al te goed.
De kern van EO is dat de film steeds gefilmd wordt vanuit het oogpunt van de ezel en zijn perceptie op de menselijke wereld die er één is van dierlijke onschuld. Jerzy Skolimowski maakt er een boeiende trip waarin hij volop experimenteert met psychedelische kleurtjes waardoor EO lijkt op een bastaardkind van David Lynchs Eraserhead en Jordan Peele’s Nope.
Visuele vondsten die je bijblijven, en zelfs als je gaat zuchten van al deze referenties blijft de basis van EO een prachtig ontroerend verhaal waarin de mensheid niet al te goed afgeschilderd wordt, maar gelukkig zijn er nog dieren om ons op het juiste pad te brengen. De premisse van de ezel op trektocht is misschien niet meteen uitnodigend, maar het levert wel één van de mooiste, en vooral meest originele films van 2022 op.
GENRE: drama
JAAR: 2022
REGISSEUR: Jerzy Skolimowski
CAST: Isabelle Huppert, Sandra Drzymalska, Lorenzo Zurzolo
LAND: Polen, Italië, UK
