De kaftan is een lange tuniek die vooral in het Midden-Oosten wordt gedragen die bestaat uit lange of halflange mouwen en zonder kraag is. Elk volk waar de kaftan deel uitmaakt van de kledijcultuur probeert er door de snit, de stoffen, de kleuren of met het borduurwerk een eigen tintje aan te geven. Een kledingstuk dus waar ontelbare uren werk in kruipen en gemaakt wordt door vakmensen zoals Halim (Saleh Bakri) die samen met zijn vrouw Mina (Lubna Azabal) een kledingszaak runt waar de dorpelingen een kaftan op maat kunnen bestellen. De liefde voor het vak druipt er bij de man vanaf, maar de kleermaker draagt een diep geheim met zich mee. Hoewel zijn liefde voor zijn vrouw eindeloos is, hunkert hij in het geniep naar de liefdevolle omarming van een man. Halim heeft zijn seksuele verlangens steeds geheim kunnen houden tot de jonge Youssef (Ayoub Missioui) zich als leerjongen aanmeldt.
Het zou een verhaal van dertien in een dozijn kunnen zijn, maar Maryam Touzani die eerder al furore maakte met Adam kiest voor een heel andere insteek. Zijn echtgenote weet maar al te goed dat haar partner geilt op mannen, maar de liefde die ze voor hem koestert is veel te groot om hem zo maar weg te sturen. Halim onderdrukt op zijn beurt zijn gevoelens zodat hij zijn vrouw niet in schaamte brengt. Om het drama helemaal een hartbrekende twist te geven verneemt Mina dat ze aan kanker lijdt en de artsen het gevecht tegen haar ziekte als hopeloos zien.
Le Bleu Du Caftan kreeg in Cannes een staande ovatie en won er de FIPRESCI-prijs in het Un Certain Regard-programma, maar ook in België ging de film niet zonder aandacht lopen. Op het Filmfestival Oostende 2023 ontving hij van de UFK (De Unie van de Filmkritiek) de persprijs. Collega (en UFK-voorzitter) Marc Bussens omschreef het Marokkaans drama als een sterk emotioneel en uitstekend geacteerde film dat een intimistisch portret is vol subtiele gebaren en indringende stiltes waarin het huwelijk van een Marokkaans koppel tot zijn naakte essentie wordt herleid.
De film schetst inderdaad een bijzonder liefdesportret van mensen die gevangen zitten door hun eigen verlangens, maar ook door de morele waarden van hun gemeenschap. Maryam Touzani toont niet alleen de angst, maar ook de twijfel en dat zonder ook maar één keer het te verwachten pad in te slaan. Het concept van de verboden liefde is zeker niet nieuw maar de Marokkaanse filmmaker creëert er door de bijzondere setting van de kaftan-zaak wel een unieke film mee.
De liefde voor de kledij doet ons dan ook denken aan de passie van kleermaker Reynolds Woodcock uit Phantom Thread van Paul Thomas Anderson. Le Bleu Du Caftan zit niet alleen vol verrassende wendingen, maar het is ook een kruitvat van emoties die dan wel zijn tijd neemt om te exploderen maar door zijn meeslepende kracht de kijker op het einde toch murw slaat. De film is niet alleen de verdienste van Touzani’s durf, maar ook door het innemende acteerspel van de cast. Le Bleu Du Caftan is tedere, maar tegelijkertijd gedurfde cinema die ontroert en aanvoelt als een oprechte ode aan de liefde die gaat tot aan de dood, en met de Marokkaanse culturele achtergrond als visuele trekpleister.
GENRE: arthouse, drama
JAAR: 2022
REGISSEUR: Maryam Touzani
CAST: Lubna Azabal, Saleh Bakri, Ayoub Missioui, Mounia Lamkimel
LAND : MAROKKO
