Ruim 20 jaar nadat hij naar aanleiding van de negatieve commentaren in de pers en de bekrompen reacties van collega’s het Nederlandse filmwereldje verliet, keert Paul Verhoeven – ondertussen volledig gedegouteerd van het nog veel ergere Hollywood- terug naar zijn geboorteland en eveneens naar een thema dat aan de basis lag van zijn grote doorbraak : de Tweede Wereldoorlog. Als kind was Verhoeven ooggetuige van de gruwel van de oorlog. Een vreselijke herinnering die hij na Soldaat van Oranje nu ook met Zwartboek op de jongere generaties probeert over te brengen.
Als de schuilplaats van de knappe Joodse zangeres Rachel Steinn (Carice Van Houten) door een bom wordt platgegooid, moet zij op zoek naar veiliger oorden. Een verzetsstrijder biedt haar een veilige doorsteek naar het reeds bevrijde België aan. Samen met haar familie en nog een twintigtal ondergedoken Joden schuimen ze bijna geruisloos de rivieren af. Toch wordt hun boot ontdekt door een patrouille en iedereen, behalve Rachel, wordt afgeknald. De dame wordt opgepikt door het verzet en zal voortaan door het leven gaan met blonde krullen en onder de naam Ellis De Vries. Door puur toeval raakt de Duitse kapitein Müntze (Sebastian Koch) in de ban van Ellis. Zij papt met hem aan en zal voortaan in het Nederlandse hart van het Duitse leger opdrachten uitvoeren voor het verzet. Een ondernemingen die niet zonder gevaar is.
Zwartboek moest de triomfantelijke terugkeer van Paul Verhoeven naar zijn vaderland worden en dat is hem ook gelukt. Na vele succesvolle jaren in Hollywood kreeg hij de laatste tijd daar meer te verduren dan hem lief was, terwijl men in Nederland bereid was om 17 miljoen Euro neer tellen voor Zwartboek, wat het meteen de duurste productie ooit van onze noorderburen maakt. De film oogt dan ook zeer internationaal en kwam in meer dan 50 landen tegelijk in de zalen. De productie, van camerawerk, belichting tot muziek steken ver boven het gemiddelde Benelux-niveau uit.
Vooral de prestatie van Carice Van Houten is niet onopgemerkt voorbijgegaan. Zij is de ster van deze film die gebaseerd is op ware feiten en weet deze niet alleen op een spannende, maar ook intelligente manier weet weer te geven. De camera houdt duidelijk van deze Nederlandse schoonheid en zij weet ook met enkele subtiele blikken de juiste emoties te raken. Uitzonderlijk voor dit soort film hebben de helden ook hun donkere kanten en kennen de Duitsers ook een menselijk trekje, wat het realisme ten goede komt. Naar het einde toe vertoont het scenario enkele gebreken. Bepaalde kwesties worden een beetje te snel afgehaspeld en cruciale schuldvragen worden vermeden.
GENRE: drama, oorlog
JAAR: 2006
REGISSEUR: Paul Verhoeven
CAST: Carice van Houten, Sebastian Koch, Thom Hoffman, Halina Reijn, Waldemar Kobus, Derek de Lint
LAND : NEDERLAND
