Adagio van de Italiaanse cineast Stefano Sollima die je kent van het ijzersterke Sicario: Day of the Soldado en de harde televisieserie Gomorrah, werd vorig jaar in première vertoond op de 80e editie van het Filmfestival van Venetië en is nu te streamen via Netflix. Adagio sluit Sollima’s trilogie over de criminele onderwereld van Rome af die begon met ACAB – All Cops Are Bastards en werd voortgezet met Suburra, en vertelt het trage verval van drie criminelen uit het verleden, tegen een angstaanjagende apocalyptische achtergrond.
Zoals in elke respectabele film noir moet de stad zelf als hoofdpersoon fungeren. Het Rome dat Sollima beschrijft, bestaat niet uit gepolijste, toeristische plekken, maar uit stedelijke uitzichten die een stad in langzaam verderf tonen, metaforisch verwoest door branden en verstikt door hoge temperaturen. Een Rome dat sterk doet denken aan het Los Angeles uit Ridley Scotts Blade Runner.
De Romeinse metropool in vlammen en geteisterd door frequente stroomuitval, is het post-apocalyptische decor voor het verhaal van de zestienjarige Manuel (Gianmarco Franchini), die door enkele corrupte en vastberaden agenten onder leiding van Vasco (Adriano Giannini) wordt gedwongen deel te nemen aan een sinistere fuif om een onguur politicus te fotograferen tijdens corrumperende handelingen te midden van drugs en minderjarige genderdiverse-liefdes. Bang voor de camera’s besluit hij te vluchten en begint zo zijn uitputtende nachtelijke vlucht, waarbij hij hulp zoekt bij oude criminelen van de Banda della Magliana, die hem proberen te redden uit de criminele wereld die hen zelf heeft vernietigd.
Manuel, zoon van Daytona (Toni Servillo), wendt zich eerst tot Pol Niuman (Valerio Mastandrea) en daarna tot Cammello (Pierfrancesco Favino). De voormalige gangleden zijn nog het best te omschrijven als living dead. Daytona, die lijdt aan geverseerde mentale aftakeling, brengt zijn nog resterende dagen door op een stoel in zijn woonkamer. Pol Niuman is blind, terwijl Cammello na twaalf jaar brommen, net uit de gevangenis is ontslagen omwille van zijn vergevorderde kanker. Het trio probeert de paniekerige Manuel te helpen, de enige die misschien nog tijdig kan ontsnappen aan de snelgroeiende gore onderbuik van de huidige misdadige gemeenschap.
Adagio is een heel sterke, broeierige en intieme noir die de volle aandacht van een cinefiel publiek verdient. Een originele, distopische, beklemmende en somberende Italiaanse politiefilm die je dankzij de intrigerende esthetiek en de uitmuntende acteerprestaties van de heel bekende doch bijna onherkenbare protagonisten, aan het scherm gekluisterd houdt. Het plot lijkt op het eerste gezicht wat mager, maar de bevlogen regie, het strak gestileerde camerawerk, de bezwerende soundtrack en de overweldigende acteerinspanningen nemen de kijker mee in een Romeinse Dantoneske hel, waar zelfs Vanth, de afschrikwekkende en demonische psychopompos uit de Italiaanse cultuur, zich niet durft te wagen.
De personages zijn stuk voor stuk bijzonder intrigerend en psychologisch uitstekend uitgewerkt. Een speciale vermelding gaat naar het wonderlijke make-up-werk van Lorenzo Tamburini, die het gezicht van Pierfrancesco Favino (Il Colibri) onherkenbaar heeft gemaakt. Zijn uitdrukkingen onthullen alle vermoeidheid uit het verleden en de berusting over de huidige foute wereld en die ook Toni Servillo (La Grande Bellezza) wist om te bouwen tot een degenererend wrak dat probeert te overleven tussen momenten van helderheid en dementie en die hopeloos verdwaalt in de stegen van de decadente wereldstad. Ondanks zijn beperkte schermtijd in de rol van de blinde maffioso, zorgt Valerio Mastandrea (C’è Ancora Domani) – hij was slechts drie dagen aanwezig op de set – voor nagelbijtende spanning. De nieuwkomer Gianmarco Franchini houdt wonderwel stand naast de overige gevestigde topacteurs en is overtuigend als de jonge snaak die zich tracht los te rukken uit de wurgende greep van een aardkloot vol gevaar en corruptie.
Verwacht je in Adagio dus niet aan twee uur schietpartijen en achtervolgingen, maar is een ingehouden, actuele, gewelddadige en zorgvuldig uitgebalanceerde neo-noir die zowel visueel indrukwekkend als emotioneel diepgaand is. De titel is niet toevallig gekozen. Het tempo van de film is langzaam en weerspiegelt intens de lethargie en vermoeidheid van de hoofdpersonages: vervallen criminelen die de traagheid van hun lichamen en geesten laten zien. Dit vertraagde ritme geeft deze crime een melancholische toon en biedt ruimte voor diepgaande karakterontwikkeling. Uiteindelijk proberen al deze markante figuren zich te ‘verlossen’ in een maatschappij die radeloos ten onder gaat.
Adagio is een absolute aanrader die nu te zien is via Netflix.
Genre: crime, thriller, actie
Jaar: 2023
Regisseur: Stefano Sollima
Cast: Pierfrancesco Favino, Toni Servillo, Valerio Mastandrea, Adriano Giannini, Gianmarco Franchini
Land: Italië
Speelduur: 127 minuten
