De Franse komiek, scenarist, producer, regisseur en acteur Artus, echte naam Victor Artus Solaro, is in zijn geboorteland populair, maar in onze contreien is de man niet zo gekend. Hij brak bij het grote publiek door in het programma On n’demande qu’à en Rire op France 2, door zijn prestatie in de succesvolle serie Le Bureau des Légendes en voor zijn rollen in langspeelfilms zoals Brutus VS Cesar, Le Sens de la Fam!lle en Apaches.
Voor Un P’tit Truc en Plus schreef hij niet alleen het scenario, maar vertolkt hij het hoofdpersonage en neemt voor de eerste keer zelf plaats achter de camera. Bij onze zuiderburen is zijn regielangspeelfilmdebuut een gigantische hit met zo’n tien miljoen verkochte tickets in minder dan twee maand waardoor het wellicht dé meest commerciële film van 2024 zal worden.
Is deze prent dan zo speciaal of kwalitatief sterk? Niet bepaald! Zeg nu zelf: wie bedenkt het idee om je auto op een invalidenparkeerplaats achter te laten als je een juwelier gaat beroven? Twee klungelige boeven, vader en zoon, konden (blijkbaar) niets beters verzinnen. Uiteraard wordt hun voertuig weggesleept door de takeldienst. De sirenes van de politie-combi’s laten niet lang op zich wachten. De vlucht van de twee criminele sukkels mondt uit in een ramp. In het nauw gedreven besluiten Paulo (Artus) en zijn norse vader ‘La Fraise’ (Clovis Cornillac) dan maar om in een bus vol jongeren met een verstandelijke beperking te stappen die op het punt staat om te vertrekken naar een vakantiedomein in de Auvergne. Paulo moet zich gelet op de context en om de groepsleiders te misleiden, voordoen als een kerel met het syndroom van Down. Uiteraard wordt zijn ‘vermomming’ al snel doorzien door de medereizigers. Door oprecht te zijn, weet hij toch geaccepteerd te worden door deze warme groep vakantiegangers die allemaal Un P’tit Truc en Plus (een klein extraatje) hebben.
Voor zijn regiedebuut – hij werkte vijf jaar aan het script – heeft Artus een delicaat en bijzonder risicovol onderwerp gekozen, zeker in tijden waarin inclusie en het recht op verschil, centraal staan in het publieke debat. Toch heeft hij de tijdsgeest goed weten te vatten. Bijna dertig jaar na Le Huitième Jour van Jaco van Dormael, destijds gespeeld door Daniel Auteuil en Pascal Duquenne, brengt Artus in zijn goedbedoelde, luchtige en onschuldige komedie een cast van acteurs met een verstandelijke beperking samen die hij selecteerde na een oproep op Instagram.
De uitzonderlijke spontaniteit, energie, naturel en overvloedige verbeelding van mensen met een geestelijke insufficiëntie van het scherm laten spatten op een oprechte manier en tevens cerebrale mindervaliden en niet gehandicapte individuen op hetzelfde niveau plaatsen, was Artus’ hoofddoel. Tevens wou hij via zijn film een kordaat antwoord geven op degenen die beweren dat je niet meer overal om kunt of mag lachen uit angst om bepaalde bevolkingsgroepen te beledigen en negatieve reacties te krijgen. Artus is in zijn persoonlijke missies beslist geslaagd.
Natuurlijk is Artus’ eerste langspeler als regisseur niet zonder gebreken: het is een ‘typische’ Franse praatkomedie, de mise en scène is onopvallend, het verhaal is voorspelbaar, het uitgangspunt is wel heel ver gezocht en het plot past op een postzegel. De fotografie is bovendien standaard, de muzikale ode aan Dalida is schromelijk overdreven, de gelaatsuitdrukkingen van Artus in de huid van Paulo/Sylvain zijn ronduit beschamend en de vertolking van Clovis Carnillac (Un Long Dimanche de Fiançailles, Les Chatouilles) in de lederen jekker van de vader, is ondermaats.
Ondanks deze ‘onhandigheden’, raakt deze grappige en warme zomervertelling wel de juiste snaar en slaagt Artus erin om humor en fantasie te gebruiken zonder ooit in sentimenteel gedrag te vervallen. Daarnaast draagt de regisseur zijn boodschap van tolerantie en acceptatie van verschillen uit zonder zoetsappigheid of goedkoop sentiment. De kracht van de film ligt verder in de manier waarop Artus zijn personages met veel humor weet over te brengen (het meisje dat voortdurend voorwerpen tegen haar hoofd krijgt, de persoon die denkt dat hij Sarkozy is en het kwakkend serveren van wansmakelijke maaltijden, zijn guitige vondsten). De filmmaker laat het publiek lachen, maar nadrukkelijk niet om hen, maar wel met hen.
Tel daarbij de sterke prestatie van Alice Belaïdi (Hippocrate, Radiostars), in de rol van de jonge groepsleider Alice en de twaalfkoppige equipe van beginnende acteurs met hun natuurlijke, grappige en spontane uitstraling en je begrijpt waarom Un P’tit Truc en Plus in Frankrijk zo’n mega-succes is. Of het in ons land zo’n vaart zal lopen, is om het zacht uit te drukken, dubieus.
Genre: komedie
Jaar: 2024
Regisseur: Artus
Cast: Artus, Clovis Carnillac, Alice Belaïdi, Céline Groussard
Land: Frankrijk
Speelduur: 99 minuten
