Ron Howard heeft zich in Hollywood altijd geprofileerd als de Steven Spielberg van de B-klasse. Hij produceert met de regelmaat van de klok superproducties (Backdraft, Apollo 13, In the Heart of the Sea) en afleveringen van een megapopcornserie (The Da Vinci Code en sequels, Solo). Maar in tegenstelling tot de meester heeft hij nooit potten gebroken qua regie.
Zijn beste films (The Missing, Frost/Nixon en Rush) haalden hun kracht vooral bij een sterke cast. Hillbilly Elegy, een eerder ‘bescheiden’ productie die toch nog 45 miljoen dollar kostte, wilde heel duidelijk thuis horen in die categorie. Met Amy Adams en Glenn Close in eerder ongewone rollen lonkte Howard zelfs naar Oscarnominaties. Maar de prent is helaas te controversieel en vooral te weinig authentiek om te overtuigen.
Hillbilly Elegy is gebaseerd op de memoires uit 2016 van J.D. Vance,een fundamentalistisch (geworden) advocaat die opgroeide in de Appalachen en nu de rechterhand van Donald Trump is geworden. Wanneer wij Europeanen aan de Appalachen denken, flitsten meteen die ontaarde bergbewoners uit Deliverance en Out of the Furnace door onze geest. Maar in Howards film hebben ook Amerikanen een weinig fraai beeld van de bewoners van die regio.
Howard doet zelf weinig moeite om dat beeld wat te nuanceren, want wanneer Vance (het personage weliswaar) aan tafel schuift met professoren panikeert hij omdat hij niet weet waar al dat bestek nu juist voor dient. Nu had J.D. toch wel een woelige jeugd. Zijn familie kampte met armoede en J.D. bevond zich met een aan drugs verslaafde en bipolaire moeder (Amy Adams) in een heel verstikkende situatie. Maar dankzij zijn grootmoeder (Glenn Close) wist hij aan het lot van vele andere Hillbillies te ontsnappen.
Howard schetst hier dus via een klassiek melodrama hoe een mens zich kan lostrekken van de nefaste invloed van zijn milieu. Dat gegeven is matig interessant, gezien het weinig subtiele karakter van de film. Hillbilly Elegy blijft nog vlotjes bekijkbaar door de zeer degelijke vertolking van Adams en Close. Maar beide vertolkingen neigen ongewild naar karikaturen. Dat heeft opnieuw te maken met het gebrek aan subtiliteit en het melodramatische karakter van de film. Glenn Close als kettingrokende Hillbilly-bomma zou je in de films van Kelly Reichardt of Debra Granic perfect geloven, maar in een Ron Howard-film verdampt de authenticiteit meteen.
Eigenlijk was dit verhaal niet echt besteed aan Howard, toch een popcornfilmer bij uitstek. Misschien wilde hij een andere zijde van zijn persoonlijkheid tonen. Maar dan nog blijft het een mysterie waarom hij uitgerekend de memoires van Vance wilde verfilmen. Hij wist dat het boek zeer controversieel was, omdat het enorm scoorde in pro-Trump-regio’s. Niet toevallig, Vance drukt met zijn levensverhaal uit dat blanke armoede veroorzaakt wordt door de Appalachen-cultuur. Met andere woorden: belastinggeld steken in armoede- en andere sociale programma’s is complete verspilling.
Die Hillbillies hebben hun armoede toch maar aan zichzelf te danken. Weg met de inmenging van de staat. Laat ze maar zelf hun boontjes doppen, dat lukt wel, als ze niet zo lui waren. (Quote: “I’d curse our government for not helping enough, and then wonder if, in its attempts to help, it actually made the problem worse.”) Het lijkt onwaarschijnlijk dat Obama-supporter Howard achter deze interpretatie zou kunnen staan. Maar hij verfilmde het boek wel braafjes en ontsnapte dan ook niet aan de controverse. Howard had beter zijn verstand gebruikt en mijlenver van dit project moeten blijven. Het stinkt.
Genre: drama
Jaar: 2020
Regisseur: Ron Howard
Cast: Amy Adams, Glenn Close, Gabriel Basso, Haley Bennett, Bo Hopkins
Land: USA
Speelduur: 116 minuten
