William Tell 

De Britse scenarist en regisseur Nick Hamm (Driven, The Journey, The Talk of Angels) waagt zich aan een nieuwe verfilming van de legende rond Wilhelm Tell, de bekende mythische vrijheidsstrijder en volksheld uit het Zwitserse Alpenland. Met een sterke cast, waaronder Claes Bang, Ben Kingsley en Connor Swindells, probeert William Tell aan te sluiten bij de recente heropleving van historische avonturenfilms. Maar waar gelijkaardige producties zoals Martin Bourboulons Les Trois Mousquetaires: D’Artagnan en Milady, Le Comte de Monte-Cristo, Firebrand, Jeanne du Barry en de televisieseries Mary and George en Il Gattopardo, boeiend en wervelend spektakel boden, blijft deze Zwitserse legende op cruciale momenten steken in oubolligheid, conventie en oppervlakkigheid.

William Tell opent in het jaar 1307, op het moment dat de Habsburgse koning Albrecht I steeds brutaler Zwitserse kantons begint te onderwerpen. Wanneer een lokale boer het slachtoffer wordt van een gruwelmisdaad door een koninklijke belastinginner, komt Tell in actie. Aanvankelijk is hij terughoudend – hij is een voormalige kruisvaarder die geweld heeft afgezworen – maar de toenemende terreur van de Habsburgers dwingt hem tot verzet. Tell groeit uit tot de leider van een rebellenbeweging die strijdt voor autonomie, rechtvaardigheid en identiteit.

Hoewel Hamm zich losjes baseert op Friedrich Schillers’ toneelklassieker, neemt hij tal van artistieke vrijheden met zowel personages als historische achtergrond. Dat is op zich geen probleem, ware het niet dat de film zich vooral inhoudelijk te weinig losmaakt van zwart-witbeelden: de Oostenrijkers zijn zonder uitzondering tiranniek, de Zwitsers nobel en onderdrukt. Morele complexiteit ontbreekt. Zelfs hoofdpersonage Tell blijft opvallend eendimensionaal: moedig, standvastig en ethisch onaantastbaar. Wat deze pseudo-biopic mist in diepgang, probeert de filmmaker te compenseren met meeslepende symboliek: de strijd van één man tegen een imperium, de kracht van burgerlijke ongehoorzaamheid.

Visueel weet William Tell af en toe wel te imponeren, vooral dankzij D.O.P. Jamie Ramsey (All of us Strangers, Moffie) die de adembenemende landschappen van de Zwitserse Alpen esthetisch en majestueus in beeld brengt. Daarbuiten oogt het historisch drama minder spectaculair en voelt het opvallend ouderwets aan. In plaats van de cinematografische flair van moderne historische epen, heeft de productie de sfeer van een educatief televisiedrama: degelijk maar weinig avontuurlijk. En hoewel de film op gezette momenten niet terugschrikt voor gewelddadige confrontaties, blijven de scènes opvallend braaf en voorspelbaar in hun opbouw.

De Deense acteur Claes Bang, ooit gelauwerd voor zijn rol als Christian, de toegewijde museumcurator die vast gelooft in goede intenties en morele waarden in Ruben Östlunds Gouden Palm-parabel The Square, draagt de film met een sobere en beheerste vertolking van het titelpersonage. Oscar-winnaar Sir Ben Kingsley (Gandhi, Schindler’s List, Death and the Maiden) als de eenogige koning Albrecht brengt wat theatrale grandeur en Connor Swindells (Barbie, Emma) speelt de sadistische Gessler met panache. Toch blijven de meeste bijrollen onderontwikkeld, vlak en archetypisch, zelfs de charmante Joshua Jackson, bekend uit Dawson’s Creek en vanaf volgende week ook te zien in Karate Kid: Legends, komt amper uit de verf als de lokale herbergier met een woelige achtergrond. Ethische grijstinten zijn ver te zoeken in dit middeleeuws gekostumeerd heldendicht.

Ondanks een speelduur van dik twee uur, heb je de indruk dat William Tell gehaast gemaakt is want belangrijke emotionele en ideologische ontwikkelingen blijven oppervlakkig en onbenut. Niettegenstaande hedendaagse films wel eens het verwijt krijgen dat ze te lang duren, had dit verzetsdrama wel baat gehad bij wat extra speelduur, vooral dan om de relatie tussen Tell en zijn strijdmakkers verder uit te diepen.

Als uitsmijter volgt een postcreditscène in Marvel-stijl die hint naar een mogelijk vervolg, zelfs wel een poging tot franchisevorming, doch die prikkelt eerder de lachspieren dan het oprechte nieuwsgierigheid opwekt.

William Tell is samenvattend een sympathieke, maar onevenwichtige poging om een nationale legende tot leven te wekken voor een hedendaags publiek. Dit biografisch actie-epos brengt bekende thema’s van verzet, rechtvaardigheid en persoonlijke moed, maar mist de gelaagdheid, stijl en durf om echt indruk te maken. Met ‘grote’ namen in de cast mikt de film op internationale allure, maar het eindresultaat blijft hangen tussen ambitie en conventionele vertelstructuren. De echte sterren van William Tell zijn de bergen en het erfgoed. Wat overblijft is een visueel fraaie doch heel klassieke heldenfilm met stevige wortels in nationale mythologie dat net iets te voorzichtig blijft om de vlam van de revolutie echt te doen overslaan.

Genre: drama, biografie, historisch, actie
Jaar: 2024
Regisseur: Nick Hamm
Cast: Claes Bang, Connor Swindells, Ben Kingsley, Jonathan Pryce, Golshifteh Farahani
Land: UK, Italië, Zwitserland
Speelduur: 134 minuten