Jianjie Lin is een Chinese filmmaker met een wetenschappelijke achtergrond, opgeleid in de VS. Hij schreef en realiseerde twee opmerkelijke en bekroonde kortfilms (Hippopotami, Gu) en maakt met Brief History of a Family zijn indrukwekkend langspeelfilmdebuut, een aparte psychologische thriller over familie, identiteit en sociale verandering in post-éénkind China. Zijn stijl combineert contemplatieve arthouse-invloeden, formele precisie en diepe psychologische lagen.
Yan Shuo is een teruggetrokken, introverte, timide en zwijgzame jongen. Zijn klasgenoot Tu Wei neemt hem op een dag mee naar huis om na school samen videogames te spelen. Wanneer Shuo bij Wei thuis aankomt, kan hij zijn ogen nauwelijks geloven. Het appartement is kraaknet, licht, mooi en modern ingericht, het ontbreekt Wei duidelijk aan niets.
Wanneer Shuo aanschuift voor het avondeten, vertelt hij dat zijn moeder al lang geleden is overleden en zijn vader nooit kookt en ‘s avonds enkel rijst met sojasaus te eten krijgt. Het is duidelijk dat de jongen geen echte thuis heeft.
Shuo verbergt ook niet dat zijn vader alcoholist is en hem vaak mishandelt. Wei’s moeder krijgt medelijden met de sociaal misdeelde en verwaarloosde Shuo. Ook Wei’s vader heeft Shuo eigenlijk wel graag in huis. Want Shuo bezit precies wat Wei mist: ambitie, intelligentie, beleefdheid, interesse, discipline en wellevendheid. En zo dekken Wei’s ouders steeds vaker de tafel voor vier personen. Wei voelt hoe de verwachtingen van zijn ouders tegenover hem toenemen terwijl Shuo de aandacht volledig naar zich toetrekt. Wei moet zich aanpassen aan het vierde gezinslid wat hoegenaamd niet naar zijn zin is.
Brief History of a Family overtuigt door esthetiek en creatieve cameravoering. Ook de personages en hun onderlinge dynamiek bieden iets nieuw. En bovendien blijft het gedurende de ganse film onduidelijk waar het verhaal naartoe gaat, maar dat het de verkeerde kant opgaat, is zeker. Het verhaal ontwikkelt zich op natuurlijke wijze en verloopt eerder traag, wat echter geen bezwaar vormt, integendeel want de spanning blijft anderhalf uur te snijden. Tot het op het einde helaas een beetje in zichzelf vastloopt.
Met Brief History of a Family heeft Jianjie Lin een dramatische thriller gemaakt alsof het een prentenboek is. Tussen de scènes van de hoofdplot worden herhaaldelijk microscopische beelden van cellen getoond. Visueel heel fraai, maar wat dit precies betekent, blijft open voor interpretatie. Toch zijn deze tussenshots zeker creatief, vooral omdat de camera het beeld soms door een ronde, microscopisch ogende opening laat zien.
In het algemeen staat de prent, bij wijze van spreken, nooit echt stil. Zelfs wanneer de camera zich langzaam door een ruimte glijdt om uiteindelijk een personage in beeld te brengen of steeds dichter op een gezicht inzoomt: de cameramensen zijn voortdurend in beweging. Het resultaat is een parel van esthetiek met een ongeëvenaarde sfeer.
Maar niet alleen de camera, ook wat die vastlegt, is wonderlijk mooi. De kleuren zijn dominant in koele blauw- en grijstinten, maar voortdurend perfect op elkaar afgestemd. De beelden zijn zonder een foutje en uitstekend symmetrisch. Een keuze die voortreffelijk werkt met de klinische sfeer die Lin wil oproepen.
Ook de montage doet niet onder voor de uitstekende visuele flair. Daarbij komt ook nog het geluid: de muziek, soms klassieke pianomuziek, vaak harde techno, is intens en heeft een dramatische reden. De bas dreunt door merg en been en dat geeft het verhaal nog extra spanning. Een gedurfde, maar excellente keuze van de regisseur.
Bij zo’n sterke technische uitvoering is het voor elk verhaal moeilijk om synchroon over te komen, maar Brief History of a Family slaat er zich goed doorheen: vanaf het begin is duidelijk dat de dynamiek tussen Wei en Shuo niet goed zal aflopen. Maar Lin houdt het publiek bij het nekvel tot het einde en licht zelfs dan nog geen tipje van de sluier op zodat je in een waas van mysterie gehuld blijft.
De acteurs presteren allemaal heel nauwkeurig. Ook op dit vlak ontbreekt het de film niet aan stijlmiddelen. Of het nu door gedrag, kleding of de tafelschikking komt: het wordt steeds duidelijker dat Wei’s ouders niet meer precies weten op welke jongen ze zich het meest moeten richten. Wei toont zijn afkeer duidelijk, terwijl Shuo altijd kalm blijft, maar is het wel zijn ware aard of heeft de knaap soms nog iets achter de hand? Alleen Brief History of a Family zal het je vertellen.
Het tempo is traag en vraagt om inspanning en vertrouwen van het publiek, maar met de strakke stijlmiddelen van een psychologische thriller levert Jianjie Lin een indrukwekkend speelfilmdebuut af waarin hij met chirurgische precisie de fragiele structuren van identiteit, familie en diepgewortelde trauma’s blootlegt van een familie waarvan de uiterlijke welstand de emotionele verwaarlozing camoufleert.
Smeulende conflicten komen naar de oppervlakte via alledaagse gewoontes binnen een samenleving die autoriteit en aanpassing boven individuele gevoelens stelt. Nauwkeurige acteerprestaties en een onderhuidse spanningsopbouw versterken elkaar in deze dubbelzinnige mise-en-scène. De afstandelijke dramatiek wordt een metafoor voor de emotionele vervreemding binnen een stervend microkosmos, waarvan de sociopathische schaduwzijden een wanhopige behoefte aan nabijheid compenseren.
Brief History of a Family is geen crowdpleaser, maar wie zich ontvankelijk opstelt voor het talmende ritme, de ambiguïteit, het suggestieve en het sibillijnse, wordt beloond met een unheimische kijkervaring die gegarandeerd blijft resoneren.
GenreE: drama, thriller, mysterie
Jaar: 2024
Regisseur: Jianjie Lin
Cast: Xilun Sun, Muran Lin, Ke-Yu Guo, Feng Zu
Land: China
Speelduur: 100 minuten
THE LONG WALK
Les Tourmentés
Caravaggio
Connemara
