Thirteen 

De groei naar volwassenheid is een onvoorstelbare opdracht binnen de snelveranderende maatschappij, die de laatste jaren sterk gekenmerkt wordt door angstwekkende normvervaging, zo goed als onbestaande sociale controle, problematische opvoedingssituaties, echtscheidingen, agressie, drugstrafiek, allerhande diefstallen en geweldpleging. Een prent die deze complexe en contemporaine tijdsgeest voortreffelijk vat, is Catherine Hardwicke’s langspeelfilmdebuut Thirteen.

Centraal in deze heel realistische teenpic staat Tracy, een dertienjarige leuke en gehoorzame puber. Samen met haar oudere broer leeft ze bij haar sociaal bewogen en gescheiden moeder Mei. Die probeert haar gezin zo optimaal mogelijk te runnen maar moet als occasionele kapster met een bescheiden alimentatievergoeding, de eindjes aan elkaar knopen. Op school presteert Tracy meer dan behoorlijk maar haar veelbelovende toekomst wordt grondig verstoord wanneer ze in contact komt met Evie, de coole en populaire durfal van de klas. Onder invloed van Evie’s sexy en bitchy Christina Aguilera-attitudes, ondergaat Tracy’s imago en gedrag een grondige doch bijzonder negatieve wijziging. De frisse jonge meid transformeert in een losgeslagen en destructieve kleine crimineel. Seks, drugs en losbandigheid domineren plots de levenswandel van beide meisjes in nood. Tracy krijgt persoonlijkheidsstoornissen, ruzie met haar vroegere vriendinnen, onenigheid met haar broer, bonje op school en ernstige problemen met haar moeder, die haar educatief niet langer meer aankan. Wanneer bovendien blijkt dat Evie zowel Mei als Tracy manipuleert over haar seksueel misbruik thuis, volgen er pijnlijke confrontaties en lijkt de situatie uitzichtloos.

Thirteen schetst een onvoorstelbaar realistisch, beklijvend en degelijk pedagogisch, sociaal en psychologisch onderbouwd beeld van dolende ‘nieuwe millennium’-tieners in gevaar. Thirteen doet uiteraard denken aan het filmoeuvre van jongerenspecialist Larry Clark maar Catherine Hardwicke -de voormalige designchef van Vanilla Sky– provoceert bewust niet. Integendeel volgt ze met een bijzonder mobiele camera de actrices van heel dichtbij, waardoor deze tienerprent evolueert tot een emotioneel folterende gedragsstudie die rigoureus en als een dramatisch en levend journalistiek onderzoek, op je afkomt. Holly Hunter en Evan Rachel Wood zijn als moeder en dochter gewoonweg grandioos maar dé revelatie van dit onverbloemd tienerportret is Niki Reed, het meisje dat op overweldigende wijze de rol vertolkt van (slechte) Evie en tevens -op haar dertiende- het sterke scenario neerpende dat trouwens is gebaseerd op aangrijpende gebeurtenissen uit haar ‘verloren’jeugd. In de conservatieve States zorgde dit authentiek gegeven natuurlijk voor de nodige commotie maar scoorde dit beklijvend jongerenportret opmerkelijk zowel op het onafhankelijk Sundance Filmfestival als in de XploreZone van het Filmfestival van Gent. Thirteen is een relevante must voor ontluikende jongeren, hun ouders en alle welzijnswerkers uit om het even welke sector.

Genre: coming-of-age, drama
Jaar: 2003
Regisseur: Catherine Hardwicke
Cast: Sophie Quinton, Laurent Lucas, Catherine Jacob
Land: Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten
Speelduur: 100 minuten