Young Adam 

Het charismatisch Brits sekssymbool Ewan McGregor liet de glitterende Hollywood blockbusters (Moulin Rouge, Black Hawk Down en de Star Wars Trilogy) even achter zich om de hoofdrol te vertolken in David MacKenzie’s sobere maar stijlvolle filmadaptatie van Young Adam. Dit is de debuut- en cultroman van de Schotse, aan heroïneverslaafde en in 1984 aan pneumonie overleden beat-auteur Alexander Trocchi.

Het groezelige verhaal speelt zich nagenoeg integraal af op de enge ruimte van een binnenschip dat in het begin van de jaren ’50 op en neer vaart tussen de druilerige steden Glasgow en Edinburgh. Aan boord zwaait de robuuste en nadrukkelijk getatoeëerde Les zowel de scepter op het bovendek als in de bijna claustrofobische scheepsromp. Zijn benige en door hard labeur getaande echtgenote Ella bereddert sprakeloos het huishouden en ontfermt zich over hun introvert zoontje. Het scheepsgezin wordt geholpen doordoe, een jonge en blijkbaar weinig ambitieuze solitaire zwerver. Er wordt dagelijks hard gewerkt, veel nicotine geïnhaleerd, indringende blikken uitgewisseld maar vooral veel gezwegen. Het hijsen van blond schuimend bier is het enig en exclusief mannensoelaas in dit hondenbestaan. Dit ondraaglijk en eentonig leven wordt plots opgeschud wanneer de handlanger en de kapitein een half naakt vrouwenlijk uit de Clyde rivier vissen. Het gerecht stelt een onderzoek in over de onduidelijkheid hoe de vrouw aan haar eind is gekomen. Les is fier dat hij de krantenkoppen haalt maar in de onderkoelde en nihilistische façade van Joe dagen er voor het eerst mysterieuze barsten op. Wanneer er een verdachte wordt gearresteerd, is Joe nog meer op zijn ongemak. Ondertussen wordt Ella sensitief sensueel door Joe gemanipuleerd tot ze uiteindelijk een passionele seksrelatie aangaan. Les ontdekt het bedrog en de morele waarden worden overboord gekieperd. Les wordt wandelen gestuurd en Joe neemt vrouw en roer drastisch over. Wanneer blijkt dat Joe ook een intieme relatie heeft gehad met de uit het water opgeviste jonge vrouw, wordt het hoog tijd om zijn leven een nieuwe wending te geven.

Young Adam is een stijl- en voornamelijk sfeervolle, ietwat monotone maar overtuigende psychologische thriller, die bovendien én met panache hommage brengt aan het grauwe film noir-genre uit de jaren ’50. Een grote verdienste is de accurate manier waarop debutant MacKenzie het uitgesproken existentialisme, de doorgedreven marginale karakters en de rauw realistische tijdsgeest eigen aan Trocchi’s roman, naar het scherm transponeert. Het is fascinerend hoe je aan de hand van een originele verhaalstructuur, een suggestieve teneur en goed getimede flashbacks, het hoofdpersonage ziet evolueren van een aanvankelijk behulpzame handlanger naar een amorele nitwit. De gewetenloze stuiptrekkingen van de ragfijn uitgediepte antiheld – het hoofdpersonage is duidelijk autobiografisch – wordt muzikaal perfect ondersteund door een ingetogen score van ex-Talking Heads-boegbeeld David Byrne en de drie protagonisten presteren op een bijzonder hoog niveau. Wie het wat moeilijk heeft met deze sterke maar niet zo makkelijk toegankelijke Schotse auteursprent, komt door de ontelbare seksuele beurten en naakte standjes van posterboy Ewan McGregor, wellicht ook aan zijn erotische trekken.

Genre: misdaad, drama
Jaar: 2003
Regisseur: David Mackenzie
Cast: Ewan McGregor, Tilda Swinton, Peter Mullan
Land: Verenigd Koninkrijk, Frankrijk
Speelduur: 98 minuten