Keizerin Elisabeth van Oostenrijk (1837-1898) – beter bekend als Sisi – is de laatste jaren aan een revival bezig. Er werden maar liefst 2 series over haar gemaakt: Sisi (2021- ), een Duits-Oostenrijkse serie waar al aan een derde seizoen wordt gewerkt en Die Kaiserin (2022- ), een Duitse Netflix-productie waar ook al een tweede seizoen van besteld is. Beide series gaan over de jonge Elisabeth en starten bij haar kennismaking met haar toekomstige gemaal keizer Franz-Joseph én ze willen allebei dat stukje stouter en gewaagder zijn dan de suikerzoete slagroomromantiek van de films met Romy Schneider uit de jaren ’50. Wat meteen ook maakt dat de historische correctheid eveneens serieus met de voeten getreden wordt.
Vorig jaar verscheen Corsage van regisseur Marie Kreutzer die de Oostenrijkse inzending voor de Oscar voor Beste Internationale Film werd, maar niet tot op de shortlist raakte. Hierin vertolkt Vicky Krieps de 40-jarige Elisabeth die in een crisis belandt: ze is niet meer jong (de gemiddelde vrouw in Oostenrijk legde op die leeftijd het loodje) en ze besluit haar gezicht niet meer in het openbaar te vertonen. Een meer dan geslaagde toevoeging aan het groeiende Sisi-universum.
En nu is er dus Sisi & Ich van de Duitse regisseur Frauke Finsterwalder. Sisi (Suzanne Wolff) is hier nog wat ouder en heeft zich op het Griekse eiland Corfu teruggetrokken en laat zich al helemaal niet meer aan het Weense hof zien. De Ich uit de titel is gravin Irma Sztáray (Sandra Hüller – Toni Erdmann en later dit jaar te zien in twee films die in Cannes bekroond werden: Anatomie d’une chute en The Zone of Interest), die de laatste hofdame van Elisabeth van Oostenrijk zal worden.
De film begint met Irma die onder het waakzame oog van haar moeder – de keuze van de 42-jarige Irma is trouwen, het klooster in of hofdame worden – door haar voorgangster onder de loep genomen wordt. De keizerin zoekt namelijk een nieuwe hofdame die haar in haar fanatieke sportregime kan bijhouden: ze rijdt paard, turnt, zwemt, maakt ellenlange wandelingen en dat allemaal zonder al te veel voedsel tot zich te nemen want keizerin Elisabeth leed jarenlang aan eetstoornissen waarbij ze zo dun mogelijk wou blijven en dat ook eiste van haar entourage…
Irma weet de test te doorstaan en wordt naar Corfu verscheept. We zien wat er zich de komende jaren voordoet door haar ogen: zij is compleet toegewijd aan haar keizerin maar moet telkens merken dat die eigenlijk enkel maar gebruik maakt van de mensen rondom haar, of zoals Irma het zegt: “In haar aanwezigheid te zijn was alsof alle licht van de wereld op je scheen en wanneer zij dat licht weer wegnam, was het alsof een stuk glas in je hart geramd werd. Aan. Uit. Aan. Uit.”
Er zijn wat raakpunten tussen Corsage en Sisi & Ich: zo willen ze allebei een historische film zijn maar zijn er overduidelijk moderne toetsen in te vinden (o.a. in de ontwerpen van de kledij) en worden de beelden begeleid door moderne popmuziek:
Maar waar Corsage een duidelijk drama is, is Sisi & Ich eerder een zwarte komedie. In alle gekheid die zich rondom Sisi bevond is er zeker plaats voor humor en die zit dan vooral in de reacties van Irma hierop.
Hoewel helemaal toegewijd aan haar keizerin kan je je wel afvragen in hoeverre gravin Irma Sztáray in werkelijkheid aan Sisi verknocht was. In de film groeit haar liefde voor de keizerin gestaag – weergegeven door de kleine snuisterijen die ze bijhoudt als herinnering aan wat ze samen beleefd hebben – en waar ze in het echt zeker haar vertrouwelinge was, zijn er geen bewijzen dat zij op haar werkgeefster verliefd was, wat in de film redelijk duidelijk is.
Sisi & Ich is uiteindelijk een luchtige historische film waar wel eens in mag gelachen worden. Maar is het ondertussen geen tijd geworden om de figuur van Elisabeth van Oostenrijk ten ruste te leggen?
GENRE: biografie, drama, historisch
JAAR: 2023
REGISSEUR: Frauke Finsterwalder
CAST: Sandra Hüller, Susanne Wolff, Stefan Kurt, Georg Friedrich, Sophie Hutter, Maresi Riegner
LAND : Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk
