Night And The City is waarschijnlijk een titel die mensen met een uitgebreide dvd-collectie in huis wel iets zal zeggen. In 1992 verscheen namelijk van Irwin Winkler deze film met Robert De Niro. Eentje die je massaal in de verkoopbakken van 1 euro kon terugvinden, maar wij hebben het wel over (het veel betere) origineel uit 1950 van Jules Dassin, vader van de Franse chansonnier Joe Dassin. Je weet wel de man die dat fameuze liedje over de Champs Elysées zong. Hoewel Dassin één van de beste filmmakers van zijn tijd was – zeker in het misdaadgenre – liep zijn carrière allesbehalve op rozen. Dassin was één van de vele regisseurs die uitgespuwd werd in Hollywood omdat hij onder het juk van het McCarthyisme beschuldigd werd om communistische sympathieën te hebben.
Het mag eigenlijk een wonder heten dat Twentieth Century-Fox studiobaas Darryl F. Zanuck toestemming en een budget gaf voor de film, ook al werd de film naar verluidt gedraaid met geld dat ergens in Groot-Brittannië bevroren lag. De film werd daar opgenomen en dat is ook de reden waarom deze klassieker beschikbaar is op Blu-ray bij het Britse BFI.
Zanuck wilde evenwel boter bij de vis en om te voorkomen dat de productie verboden zou worden liet hij Dassin de duurste scènes eerst draaien. De producer had duidelijk een goed oog op een eventueel Amerikaans succes, want hij liet Dassin twee prints draaien. Eén voor de Britse en één voor de Amerikaanse markt die zes minuten korter is. Het andere belangrijke verschil -buiten die zes minuten – dat ze allebei een totaal andere muziekscore hebben. Benjamin Frankel was de componist die voor de Britse versie de muziek maakte en Franz Waxman voor de Amerikaanse. Niet dat het zo’n groot verschil uitmaakte, wat je kan horen op de BFI-uitgave met beide versies.
Darryl Zanuck toonde niet alleen zijn peperkoeken hart om een risico te nemen met persona non grata Dassin, maar ook door Gene Tierney een rol in de film te geven. De gevierde actrice zat door persoonlijke problemen helemaal in het slop en worstelde met suïcidale gedachten. De producer was er heilig van overtuigd dat deze rol haar gemoedstoestand zou verbeteren. De vedette kwam er mentaal wel bovenop, maar het werd één van haar laatste rollen en wel nog één zonder haar typische femme fatale-rol. Ze speelt hier het huissloofje dat gewillig naar de pijpen danst van de Londense ritselaar Harry Fabian, voortreffelijk vertolkt door Richard Widmark.
Fabian is zo’n klaploper die altijd met ambitieuze plannen rondloopt die steeds mislukken. Vaak heeft hij daar een beginbudget voor nodig dat er niet is en hij moet zien te zoeken bij zijn geliefde (Gene Tierney). Fabian denkt, na in het geniep een gesprek te hebben opgevangen, dat hij rijk kan worden door in Londen worstelkampioenschappen te gaan organiseren. De meesteroplichter komt hier echter mee in het fatale vaarwater van maffiose organisaties.
Night And The City is geen Jules Dassin grand cru, daar moet je Naked City, Brute Force en vooral Du Rififi Chez Les Hommes voor zien, maar het is wel een geslaagd misdaaddrama over blinde ambitie, zelfbedrog en gebroken dromen dat een perfect beeld weergeeft van het naoorlogse Londen. De film bevat zo maar eventjes vierenvijftig verschillende Londense locaties. Richard Widmark, die schittert als de linke dandy, verklaarde achteraf in een interview dat hij veel gewicht verloor tijdens de productie door al het rennen.
Jules Dassin, die tot in 1980 films zou blijven draaien, lag onder vuur, waarschijnlijk omdat hij door zijn vermeende Russische sympathieën sowieso de kop van jut was. Sommige filmkenners gingen er namelijk prat op dat hij stukken uit John Huston’s The Asphalt Jungle van datzelfde jaar zou hebben overgenomen. Dassin verweerde zich door te zeggen dat hij de film nooit kon zien, omdat Huston’s film een dag voor die van Dassin in première ging. Hetzelfde wist Dassin over de inspiratiebron te vertellen, want ook al was het verhaal gebaseerd op het (veel hardere) boek van Gerald Kersh, hij beweerde dat hij het nooit had gelezen. Hoewel hier en daar wat onsamenhangend, is Night And The City een heerlijke misdaadfilm met een ongelooflijk sterke Richard Widmark van wie het alleen maar raden is waarom hij altijd wat onder de radar bleef.
GENRE: misdaad
JAAR: 1950
REGISSEUR: Jules Dassin
CAST: Richard Widmark, Gene Tierney, Googie Withers, Hugh Marlowe, Francis L. Sullivan, Herbert Lom, Stanislaus Zbyszko, Mike Mazurki
LAND: UK
