De naam John Sturges is nu bij het grote publiek helaas wat vergeten, gelukkig is dat niet het geval voor heel wat van zijn films. Sturges is een cineast die van alle markten thuis was en zoals zo veel andere tijdgenoten een filmcarrière in de Tweede Wereldoorlog begon door het regisseren van documentaires. Naast de film noir was hij een grootmeester in oorlogsfilms met bekende titels zoals Ice Station Zebra, zijn laatste film (en al bij al toch vrij ondergewaardeerde) The Eagle Has Landed uit 1976 of zijn magnum opus, en tevens grootste succes, The Great Escape. Het genre waarin Sturges zich het meest wist te profileren was de western met titels als Gunfight at the O.K. Corral, The Magnificent Seven (wat een losse bewerking van de Japanse film Seven Samurai van Akira Kurosawa is), de vergeten Joe Kidd met Clint Eastwood, Escape from Fort Bravo met William Holden en Last Train from Gun Hill uit 1959.
Ook in Last Train from Gun Hill is Kurosawa’s invloed merkbaar want naast de (best wel leuke) clichés van het westerngenre zoals de onvermijdelijke duels of de zedeloze saloons is dit een verhaal over het verdedigen van eer en het zoeken naar gerechtigheid. Kirk Douglas is Matt Morgan, de maarschalk van Pawley, een rustig gehucht waar het volgens de statistieken al meer dan tien jaar geleden is dat men er ook maar één paard heeft gestolen. Morgan verdoet zijn tijd door verhaaltjes uit het verleden te vertellen aan de nieuwsgierige kinderen die aan zijn lippen hangen.
Zijn luilekkerleven wordt overhoop gehaald wanneer zijn echtgenote, een squaw, verkracht en vermoord wordt onder het oog van zijn zoontje Petey. Het streven naar rechtvaardigheid is dan ook de enige manier is om met zichzelf in het reine te komen. De belagers waren zo dom om een zadel achter te laten met daarop de initialen van CB waarmee Morgan weet dat hij moet aankloppen bij zijn goede oude vriend Craig Belden (Anthony Quinn) die in Gun Hill een succesrijke veeboer is naar wie men te luisteren heeft. Alles wijst erop dat de moordenaar Rick is, de zoon van Craig (Earl Holliman). Treinen hebben altijd een belangrijke rol gespeeld in westerns, denk maar aan High Noon of 3:10 to Yuma, en dat is bij Sturges eveneens het geval want Morgan is vastbesloten om Rick gevangen te nemen en hem met de trein van 9.00 uur mee te nemen naar Pawley.
Last Train from Gun Hill werd na na Ulysses en Lust for Life de derde film die Kirk Douglas en Anthony Quinn samen op het witte doek bracht. Niet dat de twee allerbeste vriendjes waren. Naar verluidt konden de twee elkaar niet uitstaan en werd er op de set heel wat afgekibbeld. Dat zou een paar jaar later zich ook voor de rechtbank herhalen, want de twee acteurs zaten in een bittere juridische strijd verwikkeld over wie de rechten op het Spartacus-verhaal bezat en gewonnen werd door Douglas.
Producer Hal B. Wallis kocht het verhaal van Les Crutchfield in 1954 op omdat hij hiermee dacht een geschikte film voor Charlton Heston en Burt Lancaster in handen te hebben. Er zit best wel een heerlijke chemie tussen Douglas en de charismatische Quinn, ook al voelt het acteerspel iets te routineus en te theatraal aan, wat zeker voor Kirk Douglas geldt. De spitse dialogen waren trouwens te danken aan Douglas die zonder dat John Sturges het wist Dalton Trumbo onder tafel wat geld betaalde. Dat moest ook wel, want toen Trumbo in 1947 weigerde om te getuigen tijdens een hoorzitting waarin men de communistische banden in de filmindustrie onderzocht, belandde hij dertien jaar op de zwarte lijst van Hollywood. Toch schreef hij onder pseudoniemen (of gewoon vaak zonder vermeldingen) nog heel wat scenario’s. Last Train from Gun Hill is wel een klassieke western met een verhaal waarvan je bij aanvang weet wie in het zand zal bijten. Een klein vergeten juweeltje, dat overigens gedraaid werd in
Vistavision, wat een in 1954 door Paramount Pictures ontwikkelde breedbeeldvariant is en een hogere resolutie had dan het 35 mm-filmformaat.
GENRE : western
JAAR : 1959
REGIE : John Sturges
MET : Kirk Douglas, Anthony Quinn, Carolyn Jones, Earl Holliman, Brad Dexter, Brian G. Hutton
LAND: USA
