De Turkse regisseur Nuri Bilge Ceylan won in Cannes de FIPRESCI-prijs voor Iklimler (2006), de Grand Prix voor Uzak (2002) en Once Upon A Time In Anatolia (2011) en de regieprijs voor Three Monkeys (2008). De meest begeerde hoofdprijs (Palme d’Or) van het prestigieuze filmfestival mankeerde nog in z’n portfolio, maar die heeft hij op zak gestoken (en meteen ook nog de FIPRESCI-prijs) met zijn episch drama Winter Sleep/Kis Uykusu.
Ceylan die voor zijn studies als regisseur eerst afstudeerde aan de Bosporus-Universiteit als ingenieur, wordt door zijn meeslepende stijl en metafysische vertellingen vaak vergeleken met de grootmeesters Yasujiro Ozu en Ingmar Bergman, maar wordt door iedereen doorgaans de Turkse Antonioni genoemd.
In zijn nieuw existentieel en magistraal drama Winter Sleep zweert Ceylan opnieuw trouw aan zijn typische stijl en neemt hij rustig (een dikke drie uur) de tijd om het verhaal te vertellen over een Turks intellectueel koppel in verval. Alles draait rond Aydin, een onsympathieke en gepensioneerde ex-acteur die gehuwd is met de veel jongere Nihal. Samen met zijn pas uit de echt gescheiden zus, runnen zij het van zijn vader geërfde bescheiden hotelletje (Othello!) dat ergens in de bergen van Centraal Cappadocië ligt. Het bizarre trio leeft van het zomertoerisme, maar in de winter sneeuwt de plek dicht en dan is het er bijzonder eenzaam toeven. Om hun winterslaap door te raken, droomt Aydin om ooit de Turkse theatergeschiedenis in een boek op te tekenen. Intussen kleineert hij zowat iedereen die zijn pad kruist, maakt hij urenlang ruzie met zijn echtgenote die op haar beurt (en uit pure verveling) aan maatschappelijk werk doet. Intussen hakt de misnoegde zus vlijmscherp in op haar broer en lopen de spanningen heel vaak en heel hoog op.
Winter Sleep is een veelgelaagd en meedogenloos drama waarin ook onmiskenbare kritiek wordt gespuid op de hedendaagse Turkse (maar ook universeel te interpreteren) politiek- en sociaaleconomische situatie. Het verhaal is deels autobiografisch, maar toch overwegend gebaseerd op drie (pessimistische) kortverhalen van de Russische grootmeester Anton Tsjechov.
Deze doorwrochte karakteranalyse en bitsig portret van een vergiftigd huwelijk, steekt vol vlijmscherpe dialogen, indrukwekkende longshots en doorleefd acteerwerk. Met zijn lange speelduur vraagt Ceylan een zware inspanning van de kijker, maar wie de moed heeft om de rit uit te zitten, wordt filmisch rijkelijk beloond! Zorg dat je toch niet in slaap dommelt tijdens deze intense brok cinema of je mist een heel biologerende en diepmenselijke Winter Sleep.
Genre: drama
Jaar: 2014
Regisseur: Nuri Bilge Ceylan
Cast: Haluk Bilginer, Melisa Sözen, Demet Akbağ
Land: Turkije, Frankrijk, Duitsland
Speelduur: 196 minuten
