De Amerikaanse Paul Thomas Anderson filmt niet veel en het duurt dan ook doorgaans lang vooraleer hij een nieuwe parel op de wereld loslaat. Maar als hij een nieuwe film klaar heeft dan heb je het wel geweten want de man heeft niet alleen een groot en expressief kloppend filmhart, hij is ook nog eens een begenadigd cinematografisch genie. Als geen ander weet hij je telkens (Hard Eight, Boogie Nights, Punch-Drunk Love, Magnolia) van je sokken te blazen.
In The Master levert Anderson alweer een indringende en beklijvende karakterstudie af van twee geblutste en gevallen zielen die in de ontluikende hoogconjunctuur van de USA na de Tweede Wereldoorlog ontnuchterend ontwaken uit de fel opgeklopte Amerikaanse droom.
Een toevallige ontmoeting leidt Freddie Quell, een getraumatiseerde en gekwelde oorlogsveteraan met een dijk van een Oedipuscomplex, tot een gecompliceerde relatie met Lancaster Dodd, de charismatische en pseudo-intellectuele charlatan/grondlegger van ‘The Cause’, een nieuwe ophefmakende organisatie opgetrokken uit pseudowetenschappelijke-, religieuze- en psychoanalytische samenraapsels.
De ‘meester en knecht’-relatie groeit uit tot een intrigerend psychologisch Tom en Jerry-spel waarin kantelende machtsverhoudingen centraal komen te staan. The Master is losjes gebaseerd op de wordingsgeschiedenis van de omstreden geestelijke Scientology-beweging van L. Ron Hubbard. The Master is zeker geen gemakkelijke film. Alles is tot op de millimeter uitgedokterd en dat zorgt wel voor een overweldigende kijkervaring.
Het spannend opgebouwde drama is hypnotiserend en onheilspellend, net als de repetitieve muziek van Radiohead-gitarist Jonny Greenwood. Buitengewoon is het energieke fysieke samenspel tussen Joaquin Phoenix als de reddeloze schoothond en wijlen Philip Seymour Hoffman als de eigenzinnige praalhaan (een gedeelde prijs voor beste acteur op het Filmfestival van Venetië).
En dan hebben we het nog niet gehad over de exquise 70mm-fotografie (die minutenlange extra scherpe tracking shots!). Toch moeten we Andersons volstrekt eigenzinnig en technisch perfect onderzoek van de menselijke conditie ‘straffen’ met net geen negen Fast Forward-sterren omdat het verhaal zich gedurende de volle 144 minuten niet écht weet te ontwikkelen en je op dit vlak toch een tikkeltje op je honger laat. Een sneu ‘foutje’ van The Master!
Genre: drama
Jaar: 2012
Regisseur: Paul Thomas Anderson
Cast: Joaquin Phoenix, Philip Seymour Hoffman, Amy Adams, Laura Dern, Ambyr Childers, Rami Malek, Jesse Plemons, Kevin J. O’Connor, Christopher Evan Welch, Madisen Beaty
Land: USA
Speelduur: 137 minuten
