Fremont, vorig jaar bekroond met de Jury Award op het filmfestival van Deauville en dit jaar winnaar van de Independent Film Award, is de vierde speelfilm van de Iraans-Britse regisseur Babak Jalali. Hij is bij het publiek bekend voor zijn debuutfilm Heydar, An Afghan In Tehran, die hem in 2006 een BAFTA-nominatie voor Beste Korte Film opleverde. Zijn laatste film dateert al van 2018 en voor Fremont heeft eindelijk nog eens plaatsgenomen achter de camera.
In Fremont ontmoeten we Donya, een jonge vrouw die de oorlog in Afghanistan ontvluchtte en in de States een nieuw leven tracht op te bouwen. In haar land werkte ze als vertaler voor het Amerikaanse leger. Opgesloten binnen de muren van een krakkemikkig huis voor vluchtelingen in het stadje Fremont, Alameda County, Californië, leidt ze een eenzaam en repetitief leven. Ze komt aan de kost als arbeidster in een Chinese fabriek dat gelukskoekjes produceert en op zestig kilometer ligt van haar verblijfplaats. Elke avond dineert ze alleen in dezelfde Oosterse winkel. Psychisch wordt ze nog steeds geplaagd door pijn en herinneringen uit haar verleden en het schuldgevoel dat ze haar dierbaren heeft achtergelaten.
Voor haar langdurige insomnia bezoekt ze regelmatig de plaatselijke dokter om hypnotiserende medicijnen voorgeschreven te krijgen. Langzaam probeert de jonge vrouw haar identiteit in Amerika te herontdekken, te beginnen met op zoek te gaan naar de meest voorkomende menselijke gevoelens: liefde en gemeenschapszin. Het is de promotie naar schrijver van de koekjesbriefjes en het aanvatten van therapie bij een psycholoog, die haar moeten bevrijden uit haar geestelijke impasse en hopelijk de weg zullen openen naar gunstige toekomstperspectieven.
Fremont is een bijzonder eigenzinnig, apart, ongewoon en opmerkelijk vluchtelingendrama waarin de camera als het ware verliefd is op het gelaat van protagoniste Donya, dat door DOP Laura Vallada (The Stranger in Us) voortdurend wordt afgetast en vastgelegd in lange, statische shots. Of ze nu op bed ligt en naar het plafond staart, stil in de therapeutpraktijk zit, naar de huisarts luistert, haar maaltijden nuttigt of met de buren en collega’s op het werk praat, Donya’s gezicht is en blijft ondoordringbaar. Zelden verandert het van uitdrukking. Soms lijkt er een glimp van teleurstelling, angst of verwarring door te schemeren, maar zeker is dat niet.
Hoewel het voorgaande het niet meteen doet vermoeden, is Fremont een luchtige, intelligente, intrigerende en singuliere komedie waarin voortdurend grappige dingen gebeuren die de hoofdpersoon stoïcijns ondergaat. De filmmaker poneert laconieke, precies geschreven dialogen en situaties die de sfeer uitademen van zijn grote voorbeelden: Aki Kaurismäki en Jim Jarmusch.
Wat er in Afghanistan precies is gebeurd, toont Jalali bewust niet. Het trauma heeft geen beelden nodig omdat Donya het tijdens de therapiesessies verbaal vaardig weet te vatten. Dit alles gebeurt in magische zwart-witbeelden en in 4:3-formaat, die vriendelijkheid en warmte uitstralen. Als kijker moet je jezelf overgeven aan de lieve richtingloosheid en het droomachtige ritme van de gebeurtenissen om te bezwijken voor de charme en aantrekkingskracht van de film. En natuurlijk voor de uitstraling van Anaita Wali Zada, die het middelpunt is van bijna elke scène. Als ze de teksten voor de gelukskoekjes intypt, vermoedt men dat één van de voorspellingen trouwens ook voor haar zal uitkomen.
De rol van Donya wordt door Anaita Wali Zada, zelf een Afghaanse vluchtelinge, vertolkt met natuurlijke en ontwapenende charme waardoor je haar als kijker warm in de armen sluit. Aan het eind van het drama ontmoet Donya de eenzame automonteur Daniel, die – ondanks zijn korte schermtijd – vertederend charmant wordt gespeeld door Golden-Globe-winnaar Jeremy Allen White uit de Disney+-serie The Bear en de rake familiekroniek The Iron Claw. De trage vertelstijl en statische camerashots creëren bovendien een diepgaande emotionele ervaring, waarbij veel gebeurt in blikken, gebaren en stiltes tussen de dialogen waardoor Jalils nieuwe worp duidelijk afwijkt van de typische films in hetzelfde genre.
Ondanks vertoningen op prestigieuze festivals zoals Sundance en South by Southwest, heeft Fremont totaal onterecht heel weinig aandacht gekregen. Tijd dus om dit minimalistisch, intiem, gevoelig, origineel, uitstekend geregisseerd en vertolkt lakonisch-grappig arthouse-meesterwerkje dat onverwacht diep raakt, in de bioscoop te gaan zien.
Genre: drama
Jaar: 2023
Regisseur: Babak Jalali
Cast: Anaita Wali Zada, Gregg Turkington, Jeremy Allen White, Hilda Schmelling
Land: USA
Speelduur: 91 minuten
