
The Third Man is zo’n film waar eigenlijk weinig of niets aan toe te voegen valt. Iedereen die zijn hobby als cinefiel serieus neemt, heeft deze spionage/film noir uit 1949 reeds gezien. Is dat niet zo, tijd koop je nu eenmaal niet, dan staat hij op zijn minst aangeduid in je watchlist.
Het vreemde aan deze film van Carol Reed, die zich hier zelf zo mee overtrof dat hij nooit nog hetzelfde niveau haalde, is dat de grote ster van deze film Orson Welles is. De wispelturige Amerikaan werkte amper een week aan de film en komt pas in het tweede deel in beeld. Ook dat moet met een korreltje zout genomen worden. De meeste scènes speelden zich af in de riolen van Wenen. Orson Welles weigerde echter om die te spelen, omdat hij ervan overtuigd was dat de slechte lucht ervan hem ziek zou maken. Carol Reed probeerde hem te overtuigen, maar niets kon Welles van mening veranderen. Voor heel wat scènes moest men dan ook een body double inhuren.
Ook al laat de poster een groot deel van het verhaal vermoeden, toch is het moeilijk om dit weer te geven zonder spoilers. We zullen dan ook niet verklappen wie Welles’ personage is (één klik op het net en je weet het), maar wel dat The Third Man zich afspeelt in het naoorlogse Wenen. De Oostenrijkse hoofdstad is opgedeeld in verschillende internationale departementen, terwijl de inwoners ervan niet goed weten naar welke pijpen te dansen. Sommigen liggen er niet wakker van en nemen het leven zoals het is, andere halen er hun profijt uit.

De rest van dit ingenieus, maar zeer gemakkelijk verteld verhaal, zoek je zelf maar uit. Gebaseerd op een boek van Graham Greene, die ook The Fallen Idol schreef. Een roman die Reed een jaar eerder verfilmde. Niemand valt te vertrouwen en iedereen speelt een dubbelspel, wat tot verrassende intriges leidt.
Net zoals Welles’ eigen Citizen Kane wordt The Third Man vaak geprezen door de volmaakte cinematografie van Robert Krasker, wiens prachtig camerawerk van schaduwen beïnvloed is door het Duitse expressionisme en er mede voor zorgt dat deze film voor eeuwig en altijd de verdiende stempel van meesterwerk draagt. Naast Welles, is het ook genieten van Joseph Cotten (die met Welles drie keer samenwerkte, onder andere in Citizen Kane) of van de Brit Trevor Howard.
Er bestaat geen enkele film die Wenen zo mooi in beeld bracht als The Third Man. Het hoogtepunt is natuurlijk de scène op het Wiener Riesenrad, waarin mensen vanuit de hoogte gelijkgeschakeld worden met nietszeggende stippen. En wat zou The Third Man zijn zonder de iconische citerklanken van Anton Karas, een lokale muzikant die Reed bij toeval op een feestje ontdekte in Wenen?
Genre: spionage, misdaad, film noir
Jaar: 1949
Regisseur: Carol Reed
Cast: Joseph Cotten, Alida Valli, Orson Welles, Trevor Howard
Land: USA, UK
Speelduur: 104 minuten