Arthur Flecks leven is een grap, enkel één van de weinige waar hij zelf niet om kan lachen. Hij is een niemand die de kost verdiend als een clown en droomt van een komediecarrière. Een droom waar niemand anders in lijkt te geloven, zelfs zijn moeder niet. Die gelooft enkel dat haar oude baas Thomas Wayne haar wel zal helpen, als ze hem maar genoeg brieven stuurt.
Voor Arthur is het echter allang duidelijk dat de miljardair geen fluit om hen of de zwakkeren in de maatschappij geeft. Maar waarom zou hij ook om hen geven? Niemand anders doet het… De stress van het leven, de minachting van de mensen en zijn lange lijst aan mentale problemen zetten Arthur aan om iemand te worden die niet genegeerd kan worden. Hij wordt Joker.
Risico’s nemen en een populair personage volledig herdenken. Het vraagt durf, maar zoals Todd Philips bewees met Joker (2019), kan het lonen. Alle opgeklopte controverse terzijde, met 11 Oscarnominaties (waarvan het er 2 kon verzilveren), een Gouden Leeuw en het wereldrecord als eerste R-rated film 1 miljard dollar binnenhalen, was Joker een gigantisch succes.
Met Joker: Folie à deux dat binnenkort in de zalen draait, geen beter moment om hem nog eens op te zetten. Joker blijft zelfs vijf jaar later nog steeds een erg sterke, doordachte prent. Het verhaal van Arthur Fleck is een zwaarwichtig geval, waarbij mentale aandoening en klassenstrijd centraal staan. Het is een heerlijke tragedie om te aanschouwen met heel wat grimmige parallellen naar de echte wereld.
Doorheen Joker volgen we een man met problemen, die de hulp die hij broodnodig heeft onthouden wordt door een onverschillige maatschappij. Een maatschappij waarbij egoïsme, hebzucht en snobisme de boventoon voeren en waarbij de klasse nog steeds een bepalende factor is.
Wanneer iemand met status komt te overlijden, is het een drama. Is het iemand zonder status? Dat is gewoon een zoveelste dakloze in de goot. De film werpt op hoe gemakkelijk de maatschappij lacht met hen die net meeste bescherming hebben nodig en dan, wanneer het volledig misgaat, zich afvraagt hoe het zo ver is kunnen komen…
Hard als het is om te zeggen, ver van onze realiteit wijkt het niet af en de confronterende manier waarop Joker ons deze spiegel voorhoudt, zal op de nodige tenen trappen. Het drama levert snijdende kritiek en spaart niemand, inclusief de kijker niet. Thematisch is dit verre van een lichtgewicht en is de R-rating is overdreven, want zoals het stripfiguur kent deze Joker tegen het einde geen aversie meer voor geweld.
Maar deze film is natuurlijk niet alleen maatschappijkritiek. Hij kijkt ook naar persoonlijke verantwoordelijkheid, naar hoe naïeve hoop mensen kan ketenen en hoe je soms het heft in eigen handen moet nemen om iets te bereiken, hoewel dit bij Arthur natuurlijk met een duistere invulling komt. Dit maakt het geheel erg fascinerend en visueel is alles erg mooi in beeld gebracht.
Over de cinematografie is heel precies en doelbewust nagedacht, elk detail is gevuld met betekenis, niks lijkt toevallig en het komt enkel meer uit de verf door de geweldige acteerprestaties van de cast. Het was voldoende om hoofdrolspeler Joaquin Phoenix een Oscar op te leveren en gelet op hoe zijn gezichtsmimiek en lichaamstaal de actie en de emoties van Joker weet te verkopen, terecht. En een laatste plus is zeker ook de soundtrack, muzikaal speelt het de pannen van het dak en goed voor een tweede beeldje van de Academy.
Dit is wel geen film waarbij je goed zal voelen of moet voelen, noch mag dit gezien worden als een superheldenfilm. Het is een grimmig psychologisch thrillerdrama en niet je typisch origineverhaal van de stripfiguur. Maar het is een formule die duidelijk werkt en nu Harley Quinn als volgende aan de beurt is voor de sequel, kunnen we enkel hopen dat er nog een paar DC figuren ooit op deze behandeling kunnen rekenen.
Genre: psychologische thriller, psychologisch drama, misdaaddrama
Jaar: 2019
Regisseur: Todd Philips
Cast: Joaquin Phoenix, Robert De Niro, Zazie Beetz, Frances Conroy
Land: Verenigde Staten, Canada, Australië
Speelduur: 122 minuten
