Reflet dans un Diamant Mort 

Even ter informatie: het giallo-genre is een Italiaanse filmstrekking die in de jaren ‘60 en ‘70 opgang maakte en zich op het snijvlak bevindt van horror, thriller en erotische mysterie. De etymologische oorsprong van het woord giallo is letterlijk ‘geel’ en is in Italië de verzamelnaam van populaire romeinse pulpmisdaadromans of meer in het algemeen het politiegenre. Destijds werden deze boekjes uitgebracht met een gele kaft, vandaar hun specifieke naam. Deze films kenmerken zich door gestileerd geweld, moordmysteries met meestal een whodunit-structuur met vaak een anonieme en lederen handschoen-dragende moordenaar. Deze typische flicks combineren doorgaans psychologische spanning met sensualiteit en visuele overdaad: felle kleuren, expressionistische belichting, close-ups en hypergestileerde montage. Bekende vaandeldragers zijn beslist Dario Argento, Duccio Tessari, Lucio Fulci, vader en zoon Mario en Lamberto Bava.

En bij wijze van introductie: Hélène Cattet en Bruno Forzani vormen een koppel, zowel privé als professioneel. Het is een Frans echtpaar dat sinds 1997 in Brussel woont en dat zijn films zelf schrijft en regisseert. Ze ontmoetten elkaar in Brussel, waar ze beiden studeerden: Forzani in de hotel- en restaurantsector en Cattet in de biowetenschappen. Hun gezamenlijke passie voor cinema leidde tot hun eerste kortfilm, Catharsis, die ze maakten met een bescheiden budget van 75 euro. Volgens Forzani was het Hélène die het idee opperde om deze kortfilm te realiseren. Er volgden nog vier kortfilms en een video. In 2009 pakten ze uit met Amer, hun opmerkelijk langspeelfilmdebuut dat op diverse filmfestivals werd bekroond. Meteen was hun gezamenlijke filmcarrière gelanceerd.

Nog bekende werken van hen zijn onder meer L’Étrange Couleur des Larmes de ton Corps (2013) en Laissez Bronzer les Cadavres (2017). Het tweespan heeft afgelopen jaren duidelijk een unieke persoonlijke stijl ontwikkeld die elementen van giallo, horror en visuele poëzie combineert. Ze kunnen absoluut beschouwd worden als specialisten in het giallo-genre of beter gezegd: in de moderne, postmoderne herinterpretatie ervan. Hun werk is geen imitatie, maar een radicale dissectie van de esthetiek en thematiek van giallo en wordt geprezen om hun esthetische kracht en sensorische ervaring.

Dit jaar laten ze Reflet dans un Diamant Mort, hun vierde langspeelfilm, op de cinefiele wereld los. Een actie-, mysterie- en thriller-coproductie tussen België, Luxemburg, Italië en Frankrijk met een amalgaan aan acteurs afkomstig uit diverse Europese landen zoals onder meer Koen de Bouw, het Antwerpse model Barbara Hellemans, de hybride Afrikaans-Frans-Luxemburgse Céline Camara, de Portugese beroemdheid Maria de Medeiros en de Italiaanse veteraan Fabio Testi die ooit schitterende in The Good, the Bad and the Ugly, Once upon a Time in the West en in Vittorio De Sica’s met een Oscar bekroonde Il Giardino dei Finze Contini. Reflet dans un Diamant Mort werd geselecteerd – in competitie – voor het filmfestival van Berlijn en ook voor Robert De Niro’s Tribeca-festival.

Een duidelijk plot ontwaren in de films van Cattet en Forzani is geen eenvoudige opgave. Ook deze keer is het beslist geen film die zich makkelijk laat vangen in een lineair verhaal of conventionele narratieve structuur. Zoals we gewend zijn van de flamboyante regisseurstandem kiest het in Reflet dans un Diamant Mort opnieuw voor een cinema die geworteld is in textuur, fetisjisme, geheugen en hallucinatie.

Ergens in een hotel aan de Côte d’Azur leidt de 70-jarige ex-spion John D. een ontspannen bestaan, vooral zittend aan zee waar hij martini na martini bestelt en zich met blinkende ogen fixeert op een schoonheid met de juiste vormen, die in een ligzetel haar afgetrainde lichaam gewillig laat aaien door hete zonnestralen.

Vrij snel en voortdurend wordt de ‘verhaallijn’ onderbroken door flashbacks en herinneringen aan de jongere jaren van de agent die verdwaalt in het delirium van zijn eigen herinneringen waarin hij de kijker meeneemt op een van zijn gevaarlijke psychedelische Bond-achtige en helse missies, waar alles draait om diamanten.

Wie nog nooit is ondergedompeld in een overweldigend avontuur van Cattet en Forzani kan zich hun jongste creatie best voorstellen als een adhd-wandeling doorheen een hippe campy-kunstgalerij vol hypnotiserende schilderijen. Maar op de kunstwerken zijn enkel de meest bloederigste gewelddaden, uitgesproken fetisjen en close-ups van glimmende oppervlakken, te spotten. Zet je dus best schrap want wat volgt is een wervelende, cinema-extatische en visuele Danteiaanse mind-fuck.

Wat Reflet dans un Diamant Mort wel uniek maakt in het oeuvre van het exuberante stel, is de manier waarop het de prent weet los te maken van de pure giallo-invloeden waar het beroemd is mee geworden. Deze keer tekent het voor ongebreidelde, koortsachtige genrecinema en een glanzend eerbetoon aan nostalgische 007-achtige spionagefilms slash Europese pulpfilms en popart uit de jaren zestig, maar dan boordevol extreem geweld, overdosissen dubbele bodems en filmische meta-niveaus. Dus allesbehalve een conventionele film, maar eerder een overweldigende, surrealistische en oog-tormenterende openbaring.

Reflet dans un Diamant Mort tast voortdurend de grenzen af tussen realiteit en droom, heden en verleden, identiteit en projectie. Het is een begeesterde filmervaring die zich niets aantrekt van enige logica. Als kijker beseft je aan het eind van de prent dat je de ganse tijd visueel bent verdwaald in het onvatbaar labyrint van een gederangeerde nachtmerrie en beoordeel je deze introspectieve roetsjbaan uiteindelijk of met een diepe révérence of met een paniekerige rush naar het bioscooptoilet om al deze repugnante bagger uit te kotsen en zo snel mogelijk door te sjassen, richting vunzige riool. Jawel: you love or hate this movie, maar vel vooral zelf je oordeel!

Genre: thriller, actie, mysterie
Jaar: 2025
Regisseur: Hélène Cattet, Bruno Forzani
Cast: Fabio Testi, Koen de Bouw, Barbara Hellemans, Céline Camara, Maria de Medeiros
Land: België, Luxemburg, Italië, Frankrijk
Speelduur: 87 minuten