Fans van Makoto Shinkai herkennen zijn stijl al bij de eerste shots van Suzume. De film opent met donkere blauwe hemel met fonkelende sterren. Om de 3 jaar verblijdt hij ons met dergelijke knappe wijdse beelden. Met 5 Centimeters per Second (2007) en The Garden of Words (2013) veroverde hij voor het eerst fans buiten de eigen landsgrenzen. De grote internationale doorbraak volgde in 2016 met Your Name. Een animatiefilm die met kop en schouder boven de nominaties van dat jaar uitstak, maar helaas schandelijk werd genegeerd door een Academy. Ook Weathering With You uit 2019 wist ons te charmeren en nu treft hij opnieuw raak met Suzume.
Het titelpersonage Suzume is een tienermeisje dat al jaren bij haar tante woont nadat ze op jonge leeftijd haar moeder verloor. Op weg naar school kruist ze het pad van Souta. De mysterieuze jongeman is op zoek naar een nabijgelegen ruïne. Suzume voelt meteen kriebels in haar buik en besluit Souta te volgen. Het begin van een doldwaze road trip in het spoor van de sprekende kat Daijan, een kwaadaardige variant van het Witte Konijn uit Alice in Wonderland. Ze moeten zich spoeden om magische deuren te sluiten en zo te voorkomen dat reusachtige onzichtbare wormen ontsnappen. Als ze te laat komen, dan zullen de wormen neerdalen en trillingen met fatale gevolgen veroorzaken.
Het avontuur leidt Suzume van Kyushu in het Zuiden van Japan naar Tōhoku in het Noordoosten. Een eindhalte die helemaal niet toevallig gekozen is. Shinkai’s uitgangspunt voor de film was namelijk één van de recente trauma’s van het land: de zeebeving nabij Sendai (Tōhoku) uit 2011. Bij die catastrofe lieten bijna 25.000 Japanners het leven en werden er vele honderdduizenden dakloos. Volgens een eeuwenoude mythologie veroorzaakt de gigantische meerval Nazamu die onder de eilanden leeft, de vele aardbevingen die het land teisteren. In Suzume presenteert Shinkai met de wormen een twist daarop. Deze combinatie van waargebeurde feiten en folklore vult hij aan met een dosis tienerliefde. Die ontluikende gevoelens keren in bijna al zijn films terug en zijn misschien wel de grootste dada van de regisseur.
Sinds Your Name in 2016 Spirited Away de loef afstak als de Japanse animatiefilm die wereldwijd het meeste Yen in het laatje bracht, wordt Shinkai steevast vergeleken met de Ghibli-grootmeester Hayao Miyazaki. De voorbije jaren schuifelde Shinkai wat onwennig op zijn stoel als de vergelijking weer eens werd gemaakt. Die tijd lijkt nu helemaal achter de rug. Meer zelfs, in Suzume refereert Shinkai naar het werk van zijn collega. Zo passeert een song uit Kiki’s Delivery Service de revue en lezen we, wanneer Suzume via social media het spoor van Daijin probeert te volgen, bij één van de foto’s “Ik lijk precies in Whisper of the Heart te zitten”. Daarin schuilt misschien wel het grootste verschil tussen Shinkai en Miyazaki. Beiden schenken ons magische avonturen, maar die van Shinkai situeren zich in het hier en nu. De moderne technologie is helemaal niet afwezig. Ze vormt integendeel een belangrijke schakel in het plot.
De film oogt prachtig. De natuurlijke blauw-groene vergezichten worden afgewisseld met de gezellige huiselijke rommel en de verrukkelijk ogende maaltijden die we aantreffen bij de – voornamelijk vrouwelijke – personages die Suzume een helpende hand bieden. Het lijkt allemaal met hand getekend, maar dat klopt niet voor de volle 100%. Het animeren van Souta in stoelvorm bleek namelijk niet zo evident. Daarvoor schakelde Shinkai speciale renderingsoftware in om vloeiende bewegingen te krijgen en het tegelijkertijd een handgetekend effect te geven.
‘Souta in de vorm van een stoel?’, hoor ik jullie nu denken. Ja, Suzume kan maar even genieten van het gezelschap van de knappe jongeman. Al in de beginfase van de film neemt Souta door een spreuk de gedaante aan van de kleine kinderstoel met slechts 3 poten die Suzume overal naartoe sleurt als herinnering aan haar overleden moeder. Een element waarvoor de regisseur uit zijn eigen leven putte. Shinkai koestert zelf nog steeds een kinderstoeltje dat zijn vader ooit voor hem maakte.
Deze transformatie en ook de kat Daijun zorgen voor de komische noten, de tienercrush voor een vleugje romantiek. Voeg daar nog een dosis fantasie en een waargebeurd basiselement aan toe, dan krijg je een geslaagde cocktail van ingrediënten die van Suzume een bijzonder fijne film maken. Het niveau van Your Name haalt Shinkai niet, maar hij scheert toch weer wel hoge toppen in aan het hemelsblauwe firmament.
GENRE: animatie, actie, avontuur
JAAR: 2022
REGISSEUR: Makoto Shinkai
CAST: Nanoka Hara, Hokuto Matsumura, Eri Fukatsu
LAND : Japan
