José Saramago (1922-2010) was een geharde communist, genadeloze criticus, gerespecteerde redacteur, erudiete vertaler, scherpzinnige dichter, gelauwerde toneelschrijver, doctor honoris causa van gerenommeerde universiteiten, maar vooral een invloedrijke succesvolle auteur. Hij won ontelbare prijzen én de Nobelprijs Literatuur in 1998. Zijn sumo-oeuvre bevat fantasieprikkelende titels als Het Land Van De Zonde Opgestaan Van De Grond, Memoriaal Van Het Klooster en Het Evangelie Volgens Jezus Christus, stuk voor stuk meesterwerken die hem tot een van de belangrijkste Portugese hedendaagse schrijvers maakten.
Omdat alle goede dingen uit drie bestaan, wordt na de verfilming van Het Stenen Vlot (La Balsa De Piedra, George Sluizer, 2002) en De Stad Der Blinden (Blindness, Fernando Meirelles, 2008) werd ook Saramago’s thriller De Man In Duplo onder de titel Enemy, naar het zilveren scherm geadapteerd door Denis Villeneuve (Incendies, Prisoners) met tweemaal Jake Gyllenhaal in de hoofdrol(len). Hij verkeert in het zwoele gezelschap van de Franse Mélanie Laurent (Le Concert, Inglourious Basterds), de natuurschone blondine Sarah Gadon uit David Cronenbergs Cosmopolis en Maps To The Stars én een harige ‘maman’-mega-spin van Louise Bourgeois, brrrr!
Waarover gaat Villeneuve’s nieuwe film? Adam Bell is een verwarde underdog-professor geschiedenis die een monotoon bestaan leidt en genoeg heeft van zijn nochtans bloedmooie vriendin. Wanneer hij op aanraden van een collega een videofilm huurt waarin hij een figurant ontdekt die zijn dubbelganger lijkt te zijn, wordt hij uit zijn lethargie gewekt en gaat hij geïntrigeerd op zoek naar zijn ‘evenbeeld’. Ondanks hun uiterlijke overeenkomsten blijken de twee helemaal geen zielsverwanten, integendeel: de schok van de ‘herkenning’ veroorzaakt bij beiden een verbeten vijandigheid. De onvermijdelijke escalatie mondt uit in een surrealistische situatie die misschien niet is wat ze schijnt te zijn?
Hoewel de Canadese regisseur deze kleinschalige prent draaide in afwachting van de beschikbaarheid van Hugh Jackman voor zijn geroemde Prisoners, bevestigt hij met Enemy zijn reputatie als een van de meest spraakmakende contemporaine auteur-cineasten. Villeneuve slaagt er excellent in om aan de hand van een sinistere sfeerschepping, een mix van strakke architecturale decors en onheilspellende interieurs, angstaanjagende muziek en een dreigende surreële aanpak, het uitgeperste ‘dubbelgangergenre’ nieuw leven in te blazen. De acteerprestaties (vooral de ‘stofferige’ en tegelijk corrosieve Jake Gyllenhaal) zijn top en verwoede puzzelaars zullen likkebaarden van deze bezwerende thriller. Voor arachnofoben daarentegen – jullie zijn gewaarschuwd! – is deze nieuwe Villeneuve een ‘potige’ Enemy.
Genre: psychologisch drama
Jaar: 2013
Regisseur: Denis Villeneuve
Cast: Jake Gyllenhaal, Mélanie Laurent, Isabella Rossellini, Sarah Gadon, Stephen R. Hart, Jane Moffat, Joshua Peace, Tim Post
Land: USA
Speelduur: 90 minuten
