Le Roman de Jim, de nieuwste worp van de Franse broers Arnaud en Jean-Marie Larrieu die gekend zijn van onder meer op het filmfestival van Sitges meermaals bekroonde Les Derniers Jours du Monde en de wat aparte musical Tralala, beleefde zijn wereldpremière in de niet-competitieve sectie tijdens het Filmfestival van Cannes 2024 en schoot op het Brussels Internationaal Film Festival (BRIFF) eerder dit jaar, de Grand Prix-hoofdvogel af van de Internationale Competitie.
Het verhaal? Aymeric komt toevallig de breeddenkende en onafhankelijke Florence tegen, een voormalige collega, tijdens een avondje uit in Saint-Claude in de Haut-Jura. Ze is zes maanden zwanger en fladdert single door het leven. Wanneer drie maanden later Jim wordt geboren, is Aymeric aanwezig in de materniteit waar hij Florence liefdevol bijstaat en ondersteunt. Ze beleven daarna met z’n drietjes mooie jaren tot op een dag Christophe, Jims biologische vader wiens vrouw en twee kinderen net zijn omgekomen in een auto-ongeval, opduikt. Dit zou het begin van een combattief melodrama kunnen zijn, maar de gebroeders Larrieu kiezen ervoor om de kijker geen netjes afgebakend déjà vu-verhaaltje in te lepelen, maar je mee te nemen op een warme odyssee van vaderschap.
Hoe kan je een toegankelijke en ontvankelijke prent maken over een afgewezen vaderschap zonder te hyperboliseren? Laat dit nu precies de uitdaging zijn van de Larrieu’s die met veel voorzichtigheid, empathie en subtiliteit de opbouw van een vader-kind-relatie beschrijven die door de tijd en de tentaties van het leven op de proef wordt gesteld.
Le Roman de Jim is eigenlijk een dramedy over een misverstand, namelijk over een vaderschap dat niet biologisch is, maar die alle biologische vaders had kunnen vervangen, zo mooi is de relatie die zich ontwikkelt tussen Aymeric en Jim. Maar omdat geen levensverhaal lineair verloopt, duikt de biologische vader op die zachtjes en langzaam zijn recht op ouderschap en waarom dan meteen ook niet de moeder, opeist.
Le Roman de Jim is de verfilming van de gelijknamige bestseller van Pierric Bailly uit 2021. De boekadaptatie verloopt zonder brutaliteit of excessen. De gebeurtenissen van het leven voltrekken zich in een kalm ritme, net als in het dorp waar de hoofdpersoon woont. Aymeric is een loyale zachtaardige en ietwat introverte man, die zijn vrienden niet verraadt bij een arrestatie, verschillende kleine baantjes heeft en liefheeft met de vriendelijkheid en het hart van een timide persoon. Deze zachtheid en eenvoud worden door de filmmakers gelukkig nooit in gênante zoetsappigheid gedipt.
Arnaud en Jean-Marie Larrieu hebben te veel affectie voor de mens in het algemeen om ooit te spotten, te overdrijven of de emoties van hun personages uit te vergroten. Het is duidelijk dat de acteurs zijn aangestuurd met oprechte emoties en ingetogenheid. Iedereen doet wat hij kan, met zijn gebreken en kwaliteiten, om oplossingen te vinden voor wat de fragiele balans van menselijke relaties kan verstoren.
Het hoofdpersonage, heel gevoelig gespeeld door een uitstekende Karim Laklou (Vincent Doit Mourir, Temps Mort) heeft een humane diepgang. Hij is iemand die veel liefde in zich heeft en daardoor bereid is om op te geven zonder zich te onderwerpen en om zich aan te passen aan onevenwichtigheden zolang de ander maar een vorm van rust en geluk vindt. Zelden is adoptief vaderschap zo waardig en ingetogen in beeld gebracht. De liefdesgebaren en het ‘verlies’ van een bemind kind worden met nederige tederheid gefilmd. Aymeric reageert desondanks alle ‘tegenslagen’ niet belachelijk omdat hij anderen nooit direct veroordeelt, zelfs niet als ze zich hebben misdragen of hem diep hebben gekwetst.
De cinematografie van Irina Lubtchansky geeft de film een prachtig vintage uiterlijk dat uitstekend past bij het verhaal. Met haar lens snuffelt ze gretig aan de personages en slaagt er op die manier wonderwel in om de intimiteit in alledaagse momenten onopvallend vast te leggen waardoor echte gezichten en emoties naar voren komen. Of het nu gaat om sombere winters of levendige zomers – de film overspant trouwens twee decennia, beginnend in 1996 – haar camera doordrenkt het landelijke leven en het veranderende landschap.
De natuurlijke streek op zich speelt een essentiële rol. De afgelegen bergdorpen en valleien van de Franse Jura zijn een volwaardig personage doorheen de ganse prent. De uitzichten, variërend van met sneeuw bedekte pieken tot glooiende weilanden, creëren een rustgevende, maar eenzame sfeer. Kleine boswoningen liggen pittoresk verspreid tussen de heuvels, maar de afstand tussen hen weerspiegelt de eenzame levens binnenin.
De zorgvuldig filmende gebroeders maken uitstekend gebruik van deze ruige omgeving. De natuurlijke elementen, onverschillig voor het menselijk bestaan, weerspiegelen de impact van de gebeurtenissen. De cyclische veranderingen van de natuurlijke ruraliteit worden een metafoor voor hoe levens constant evolueren, ongeacht de hoop of pijn.
Le Roman de Jim is een eerlijk, bezield en ontroerend menselijk drama over mildheid en humaniteit die wat traag uit de startblokken schiet, maar je langzaam, rustig en sfeervol meeneemt op verkenning van vaderschap en de daaraan gekoppelde condition humaine van de personages. Het is een gevoelige meditatie over de vele facetten die iemand tot een vader maken. Het verkent delicaat vragen over bloedbanden, zorgplicht en de instabiliteit van gedefinieerde rollen binnen gezinnen. Zo’n drama als Le Roman de Jim verrijkt en kalmeert en geeft je een begrip mee over misverstanden of willekeurige keuzes van mensen van vlees en bloed, die soms tot het ergste kunnen leiden. De film verdedigt ook sterk de waarden van tolerantie, empathie en plaatst het belang van het kind boven alles. Een ontroerende en gevoelige Franse tranche de vie zoals er (veel) te weinig worden gemaakt.
Genre: drama, komedie
Jaar: 2024
Regisseur : Arnaud Larrieu, Jean-Marie Larrieu
Cast: Karim Leklou, Laetitia Dosch, Sara Giraudeau, Bertrand Belin, Noée Abita, Aurélie Andranic Manet
Land: Frankrijk
Speelduur: 101 minuten
