De meeste Vlamingen kennen de Noordzee alleen vanaf het strand. Toch weten velen ook dat ze als randzee van de Atlantische Oceaan al eeuwenlang onze poort naar de wereld en het kloppende hart van onze identiteit is. Naast het feit dat ze een belangrijke schakel is in scheepsroutes die dient als verbinding tussen Europa en vele andere wereldmarkten, is ze trouwens een van de meest voedselrijke zeeën ter wereld en het grootste natuurgebied van onze streek.
Maar al bij al weten we over dit omvangrijk wateroppervlak (pakweg ruim 57.000 vierkante kilometer) eigenlijk nog bitter weinig, want onder haar woeste golven schuilt een verborgen wereld, vol leven en verhalen die nog verteld moeten worden. Deze betoverende onderwaterwereld wordt bewoond door diersoorten van alle kleuren en formaten. Allen zijn ze onderdeel van een grotere keten die ‘onze’ zee levend en gezond moet houden.
De 66-jarige in Nairobi (Kenia) geboren Nederlander Mark Verkerk die in Londen aan de International Film School zijn studies afrondde, brengt met De Wilde Noordzee het officiële vervolg op het meermaals bekroonde De Wilde Stad uit 2018. In deze mooie documentaire zoomde hij destijds door de ogen van diverse diersoorten in op de rijke fauna en flora van Amsterdam.
Nu pakt regisseur Verkerk uit met De Wilde Noordzee, een epische natuurfilm die een goed gedocumenteerde dwarsdoorsnede laat zien van de indrukwekkende biodiversiteit in de Septentrionalis Oceanus, de oudste en oorspronkelijke naam van de Noordzee. Ervaren duikers en cameramannen Peter van Rodijnen en Dick Harrewijn nemen de kijker in deze interessante en knap gefotografeerde documentaire, anderhalf uur mee onder water.
Geïnspireerd door de beroemde Franse ontdekkingsreiziger Jacques Cousteau brengen ze heel veel bewoners van de Noordzee die zich uitstrekt van België, Nederland over Schotland, Engeland tot Zweden en Denemarken, visueel verbluffend en thematisch vakkundig in beeld. En nemen ze je mee op een avontuurlijke reis naar de fascinerende, wonderlijke en onontdekte onderwaterwereld, laten je kennis maken met de verrassende rijkdom aan zeeleven en tonen je de ongeremde natuurkrachten in volle glorie.
Van angström-klein plankton dat als noodzakelijk voedsel voorbij stroomt, mannelijke zeedonderpaden die hun bijna transparante kleine, ronde en roze eitjes met hun leven beschermen, ‘brave’ waterreuzen, majestueuze mega-haaien en slimme heremietkreeftjes die wisselen van schelp om zich beter te beschermen door een huisje overal mee te slepen. Je gelooft je ogen niet met al dit wonderlijk schoons.
Het accent ligt vooral op de wonderlijke doch natuurlijke cyclus van eten en gegeten worden dat je kan interpreteren als een metafoor voor het leven van de maar liefst om en bij de 80 miljoen mensen die op een afstand van 15 kilometer leven langsheen de verschillende kusten, want ook boven water eten de grote, de kleine al sinds mensengeheugenis op.
Maar de competente D.O.P. vergeet ook niet om zijn lens af en toe scherp te zetten op het dierlijk leven boven water en zien we hoe gretig nestelende zeekoeten of papegaaiduikers die hun jongeren proberen te voederen en hier worden de filmmakers geconfronteerd met de negatieve gevolgen op het natuurlijke ecosysteem van de voornamelijk commercieel gedreven mens door overbevissing van tal van industriële maatschappijen en nog tal van bepaalde onbegrijpelijke interventies van de contemporaine homo sapiens. Toch blijft de toon altijd optimistisch, met nadruk op het herstelvermogen van de natuur en de rol die de mens (toch) kan spelen in het behoud ervan.
Een opvallend aspect van deze natuurdocumentaire is de persoonlijke benadering. Van Rodijnen fungeert niet alleen als cameraman, maar ook als verteller, waarbij hij zijn eigen ervaringen en inzichten deelt. Deze persoonlijke touch voegt enerzijds een dimensie toe aan de film, doch anderzijds is zijn persoonlijk gekruide commentaar overdadig en vooral overbodig want laat minder ruimte voor eigen interpretatie. Bovendien komt de verteller (stem van televisiemaker Arnout Hauben) te gekunsteld over. De knappe beelden spreken trouwens en doorgaans meestal voor zich, zeker in een goed gemaakte en dito gefilmde natuurdocumentaire.
Ondanks deze kritische kanttekeningen is De Wilde Noordzee een visueel indrukwekkende en informatieve natuurdocumentaire die de kijker een diepgaand inzicht biedt in een vaak over het hoofd gezien deel van onze natuurlijke omgeving. De persoonlijke benadering geeft de film een aparte invalshoek, hoewel een meer terughoudende vertelstijl wellicht de beelden nog meer tot hun recht had laten komen.
Genre: documentaire
Jaar: 2024
Regisseur: Mark Verkerk
Cast: Peter van Rodijnen, Arnout Hauben
Land: Nederland
Speelduur: 88 minuten
