John Kramer, beter bekend in de media als de Jigsaw Killer, is nu al enkele jaren dood. Zijn overlijden bleek echter niet voldoende te zijn om een definitief einde te maken aan zijn gestoorde spelletjes. Een leerling zette het werk van zijn mentor met hetzelfde sadistische genoegen verder. Tot de spelletjes plots stopten en de vrede terugkeerde. De mensen konden weer gerust ademhalen, het was voorbij… Maar de tandwielen beginnen weer te draaien. Wanneer een crimineel, Edgar Munsen, bij een politieachtervolging een dak op vlucht, zoekend naar een afstandsbediening, biecht hij op dat de spelen herbegonnen zijn…
Vijf mensen zijn wakker geworden met emmers op hun hoofd, kettingen rond hun nek en een griezelig bekende stem in hun oren. Elk van hen hebben een vreselijke misdaad op hun geweten en als hun leven hun lief is, zullen ze dit moeten opbiechten en boetedoening doen. Een betaling zal gemaakt worden, één in bloed. De vrede is over, overal duiken er lichamen op van Jigsaws slachtoffers en daarmee het gerucht dat de gevaarlijke moordenaar misschien toch niet zo dood is als iedereen dacht. Het is aan rechercheur Halloran en zijn partner Keith Hunt, met behulp van twee pathologen, om de waarheid te achterhalen.
7 jaar na het finalestuk van de Saw franchise was het toch weer beginnen jeuken bij de makers en werd er besloten om de reeks nog eens kans te geven. Die kans, het 8de deel in franchise kreeg de naam Jigsaw en niet alleen de naam wijkt af van de vaste formule die vorige films zo typeerde. Zo is er geen openingstest dit keer; de brute eerste test waarmee de vorige delen sinds de eerste sequel begonnen en vaak direct volgde op de eerste openingscène, is vervangen door een actievolle achtervolging die meteen het startschot zal geven tot de main event van de film.
Vanaf dit punt echter, keert de film terug naar enkele oude gewoontes. Zoals het verhaal opdelen in twee verhaallijnen. Het eerste verhaallijn is het onderzoek naar wie er nu de mantel heeft opgenomen van Jigsaw, terwijl de tweede verhaallijn ons naar een boerderij brengt waar vijf nieuwe slachtoffers hun opwachting maken om getest te worden. Ja, het lijkt echt wel of de Jigsaw Killer volledig terug is. Of is het toch een copycat? Of is het naar de gewoonte van Saw allemaal nog een stukje ingewikkelder?
Aan ambitieuze ideeën ontbreekt het deze film op het eerste zicht niet. Of aan de brute actie waarvoor deze serie al jaar en dag garant staat. Ook in Jigsaw is er aan creatief gebruik van mechanische wonderen om lichamelijke nachtmerries te schapen weer helemaal van de partij. Na de 7 jaar onderbreking mogen we weer heel wat originele folterwerktuigen toevoegen aan het lange lijstje dat het genie vormde van de Jigsaw Killer. En in die 7 jaar zijn ook niet verleerd hoe ze bloed moeten laten vloeien.
De lichamen laten niet lang op zich wachten, hun levenseindes zijn traditiegetrouw grotesk en het is eigenlijk enkel in vergelijking met de bloederigere delen uit de latere helft van de originele heptalogie dat we deze film enige bloedbescheidenheid zouden kunnen verwijten. Maar ook de impact die John Kramer zelfs zoveel jaren later heeft gehad op de wereld, is interessant weergegeven in de film. Hij mag dan dood zijn, enkel maar de suggestie dat dit toch niet het geval zou zijn, is meer dan voldoende om het paranoïde angstzweet te laten uitbreken bij menig politiemensen.
Zelfs als hij het toch niet is, er is dus nog altijd iemand die de mantel weer heeft opgenomen zo te zien. Iemand is herbegonnen en de lijst aan mogelijke verdachten zal niet kort zijn. In het echte leven zijn er heel wat mensen met een grootse interesse – noem het in sommige gevallen zelfs gerust een obsessie – met true-crime en dat blijkt in de wereld van Saw nu niet anders te zijn. En veel intrigerender dan John Kramer wordt een moordenaar niet. Tot grote ontsteltenis van de politie en toch waarschijnlijk enige verrukking van de kijker, heeft John een hele true-crimefanbase achter zich verzameld.
Mensen wiens interesse in zijn werk variëren van academisch tot ronduit zorgwekkend en ze zijn overal online te vinden. Er is zelfs iemand die een volledig collectie van nagebouwde Saw-vallen heeft staan (wat meteen ook weer een nostalgische trip down memory lane vormde). Het voelt aan als een erg natuurlijke progressie voor de reeks, zeker lettend op het soort persoon de originele Jigsaw Killer was en de implicaties zijn geweldig griezelig.
En pijnlijk onbenut gelaten in de film. Ondanks de opwindende ideeën van de film en de mogelijkheid om iets nieuws te doen, doet de film er bedenkelijk weinig mee en in plaats daarvan krijgen we vooral dubieuze onthullingen en voor de hand liggende conclusies. Het is haast alsof de film niet echt durft er vol voor te gaan en daarom terug probeert te vallen op ideeën van vorige hoofdstukken. Het probleem hierbij? Wel, naast dat het niet vernieuwend is (weer een corrupte agent als doelwit van de moordenaar, hoe origineel…), werkt het op verschillende vlakken erg matig.
De film verspilt daarbij redelijk wat van de speeltijd met een doorzichtige misleiding (het is lichtjes vermakelijk te ontdekken hoe de vork daar exact in één stak, maar het is niet op het niveau dat we van de serie gewoon zijn, omdat één optie gewoon te ver gezocht zou zijn). Ja, het A-plot is toch bij deze zwakkere in de serie. Het B-plot is echter niet zoveel beter. Het is ook een plotlijn die zeer snel bergaf gaat en zich maar een paar keer echt weet te herpakken.
Het begint allemaal met een personage dat blijkbaar liever iedereen, haarzelf incluis, ziet sterven dan een berekend risico te nemen. Het eindresultaat is tof, maar ook hier voorspelbaar en deze eerste tentoonspreiding van dubieus beslissingsvermogen typeert ook de rest van dit plot. Er kan rustig over dingen worden nagedacht maar de ‘spelers’ doet dit nauwelijks of niet. Verder zijn sommige criteria om een val te triggeren net iets te precies. Dat de val überhaupt toch geactiveerd geraakt onder deze omstandigheden, schuurt dan ook aan tegen het belachelijke.
Jigsaw had goed kunnen zijn, had de revival kunnen zijn die een doorstart voor de serie had kunnen betekenen en de franchise een tweede jeugd te geven. Maar daarvoor moet je wel risico’s durven nemen. En dat doet deze film te weinig. Het laat kans na kans om te vernieuwen en iets spannends te doen links liggen. Jigsaw is onvoldoende bereid om te volharden en iets anders te doen en dat is wat deze film uiteindelijk nekt.
Het besluit om de routines en de onthullingen van vorige films te herhalen, is dan ook hetgeen dat deze terugkeer verdoemde. Je kan niet zomaar iets proberen te herhalen en denken dat het zal werken. Komt daar nog eens bij dat de spellen die er gespeeld worden, niet volledig op punt staan en terwijl dit niet zo’n probleem is, is de nog steeds hoge slaagkansen dat het zal werken, eentje die hier lastig te verteren is. Nee, Jigsaw is absoluut niet de terugkeer naar de franchise waar de fans op hoopte. Je wilt hem leuk vinden, zeker omdat het toch enkele geweldige ideeën aanbrengt, maar de film maakt het je niet makkelijk. Maar oordeel vooral zelf: Jigsaw is nu te zien in Netflix en Amazon Prime!
GENRE: Horror, mysterie, thriller
JAAR: 2017
REGISSEUR: Michael Spierig, Peter Spierig
CAST: Callum Keith Rennie, Matt Passmore, Hannah Emily Anderson, Clé Bennett
LAND: Verenigde Staten
