Dolls 

Met bijna 150 bunraku-toneelstukken op zijn conto wordt grootmeester Monzaemon Chikamatsu (1653- 1724) wereldwijd beschouwd als dé Shakespeare van Japan. Dolls, Takeshi Kitano’s tiende film als regisseur, is zowel een mythische ode aan het verdienstelijk oeuvre van Chikamatsu als een fabelachtige en gevoelige reflectie over verdoemde liefde.

Dolls begint met een indrukwekkend bunraku-schouwspel. De jouri-zanger en zijn shamisen-begeleider voeren de liefdestragedie van Chubei op. Op de bühne wordt parallel hetzelfde verhaal door kleurrijke poppen uitgebeeld. Tijdens de liefdesscène komen de grote poppen plotseling écht tot leven en zoomt Kitano op de jonge Matsumoto in, een jonge zakenman, die zijn grote liefde voor Sawako sublimeert voor een mariage de raison met de dochter van zijn directeur. Vlak voor het einde van de ceremonie onderneemt een radeloze Sawako een zelfmoordpoging en wordt prompt gecolloqueerd. Overweldigd door schuldgevoelens blaast Matsumoto zijn huwelijk af en cineast Kitano gebruikt de gestileerd bewegende poppen ter omlijsting van zijn lyrische allegorie over de tragiek van een onvoorwaardelijke liefde, die immer onvervuld, onbereikbaar of eeuwig is.

Dolls is Kitano’s meest integere en solide film omdat hij zich zowel qua structuur als op het vlak van de mise-enscène, concentreert op emotioneel in plaats van op fysiek geweld. De zelfverzekerde wijze waarop hij de tragische schoonheid van het traditionele 17de eeuwse Japanse theater poëtisch transponeert op een herkenbaar humaan canvas en de driedubbele, verhaallijn cumulatief ontvouwt, levert hem een plaatsje op in het elitaire gezelschap van sensei’s zoals Ozu, Mizoguchi, Imamura en Kurosawa. Anders dan gebruikelijk is Kitano in Dolls niet te zien als acteur, breekt hij met zijn gekende opbouw (expliciete geweldscènes ontbreken en worden vervangen door subtiele symboliek: cfr. een op het water drijvende bloem is een schitterende metafoor voor een revolverschot) en verruimt hij zijn avontuurlijk kleurenkoloriet aan de hand van prachtige kostuums en schitterend (herfst)natuurschoon. Gebleven zijn de typische Kitano-stijlkenmerken zoals een esthetisch gewogen kadrering, een rustig verteltempo, spaarzame dialogen en een adorabele fotografie. Huiscomponist Joe Hisaishi versterkt door zijn effectief gedoseerde score perfect de melancholische ondertoon.

Dat één enkele beslissing je hele levenswandel kan bepalen, is de “rode draad” door het verhaal. Dolls is dan ook het metaforische antwoord op Stings adagium: “Be yourself no matter what they say”. Dolls zijn dus in de ogen van Kitano niets meer dan uitvergrotingen van verpersoonlijkte emoties.

Genre: drama, romance
Jaar: 2002
Regisseur: Takeshi Kitano
Cast: Miho Kanno, Hidetoshi Nishijima, Tatsuya Mihashi
Land: Japan
Speelduur: 114 minuten