Terwijl een Scanner langzaam op de rand van de waanzin balanceert door een gebrek aan Ephemerol, besluit zijn onwetende huisbaas om hem over het randje te duwen door twee agenten erbij te halen om hem uit zijn appartement te zetten. In de schermutseling die hierop volgt, sterft de Scanner voor de ogen van zijn zoon. Die is echter ook een Scanner en klaar om zijn vader te wreken tot agent Pete Harrigan hem kan ompraten.
Er ontstaat al snel een vaderlijke band tussen Harrigan en het kind en 15 jaar later mag een trotse commandant Harrigan zijn pleegzoon Sam Staziak het diploma van politieagent overhandigen. Met behulp van Ephemerol weet Sam zijn Scannervermogens onder de knoet te houden en hij is meer dan trots om in de sporen van zijn pleegvader te treden. Hij had echter geen slechter moment kunnen uitkiezen om dit te doen.
Verschillende agenten worden plots en met schijnbare willekeur aangevallen door burgers, zonder aanleiding noch reden. Om tot de oorzaak van deze moordlust te geraken, zal Sam zijn pillen eventjes links moeten liggen, zijn angsten om te worden als zijn vader vergeten en een kijkje in de hoofden van de moordenaars nemen… En wat daar op hem wacht, is op z’n minst verrassend te noemen.
Na eerder al te hebben opgetreden als een producer voor zowel de originele Scanners-trilogie als voor David Cronenbergs bodyhorrormeesterwerk Videodrome (1983), begon het te jeuken bij Pierre David om ook eens plaats te nemen in het regiestoeltje. En zo geschiedde. Met de eerste spin-off titel in de Scanners-canon maakte Pierre David zijn regiedebuut (om het jaar erop met de thriller Serial Killer al meteen het regiestoeltje al weer achter zich te laten) en het resultaat mag gerust leuk genoemd worden.
Scanner Cop neemt, zoals de naam al doet vermoeden, het idee van Scanners II: The New Order (1991) nog eens onder handen en trekt Scanner opnieuw een politie-uniform aan. Ditmaal is er echter geen corruptie die roet in het eten gooit van deze plannen noch die de radartjes van dit klokwerk zullen doen draaien. Oh nee, hier kan je gerust stellen dat de politie (voor een keer) de goederikken in de film zijn en bovenal het doelwit van een gewetenloze schurk.
Iemand heeft het gemunt op de politie en die mag gerust een meesterbrein worden genoemd. Het plan dat het plot drijft, zit verrassend fijntjes in elkaar en we zien een gevaarlijk genie aan het werk dat heel snel weet te schakelen. Dit zorgt voor een uiterst formidabele tegenstander voor onze jonge Scanner. Hoewel het verhaal een beetje voorzichtig van start gaat, zit het ook hier wel snor en zien we een duidelijke angst spelen bij de jongen.
Hij mag dan een machtige telepaat zijn, hij heeft aan de lijven mogen ondervinden waartoe zijn krachten hem zouden kunnen drijven en het is dan ook meer dan begrijpelijk dat hij niet staat te springen om zijn pillen te laten varen en zijn talenten in te zetten voor een ondervraging. Maar uiteraard zal dit toch gebeuren en de scènes met de telepathische en telekinetische vermogen, ogen mooi. Het is duidelijk dat onze producervriend goed heeft opgelet bij de eerste drie films, want deze spin-off voelt aan als een onvervalste Scanners-film.
Ook wat er in de hoofden speelt van de mensen, is boeiend. Hier en daar een beetje grotesk, maar des te beter voor het verhaal. Over grotesk gesproken, de grote trekpleister blijft natuurlijk de bodyhorroractie en ook daar hebben we bij deze film niet meteen recht van klagen. Het volgt een beetje de vaste formule, met heel bevreemdende beelden in het begin, wat meer rustperiodes tussendoor om dan groots en grotesk te kunnen eindigen en dat is best. Het ziet er allemaal goed uit, lelijk op de correcte manier en zeker de praktische effecten die in het leven werden geroepen voor de film, getuigen wederom van vakwerk.
Een laatste plus voor de film is de warme cast, in het bijzonder de band tussen vader en pleegzoon. Harrigan is op veel vlakken zoals een agent zou moeten zijn (en soms net te weinig is). Hij is een geweldige commandant en een nog beter persoon en het is niet moeilijk te zien waarom Sam ook in korps is gegaan. Met zo’n rolmodel thuis. En tuurlijk, er is ook hier wel wat wrevel in het commissariaat bij zowel de beslissingen die genomen worden als wat gezond scepticisme tegenover Scannermogelijkheden maar die bereiken nooit een punt dat ze storend worden.
Nee, als een regiedebuut was dit lang niet verkeerd. Enkel hier en daar nog een beetje braaf in het horrordepartement. Zoals eerder gezegd, de bodyhorror is vooral gefocust op het begin en het einde van de film, met in het midden van de film vooral bloedeloze schietincidenten. Zelfs als er eens wat bloed vloeit, is het ook niet zo indrukwekkend en niet noodzakelijk met veel spanning verpakt. Je weet dat het komt.
Het gevoel dat je naar een aflevering van een politiedrama aan het kijken bent, is dan ook met momenten sterk aanwezig. De momenten dat Sam iemand aan het ‘scannen’ is, lost dit maar lichtjes op. De horror beperkte zich soms net iets teveel tot de psychologische terreur van iemand die je aanzet om onschuldige mensen aan te vallen en griezelig als dat zeker is, meer is altijd welkom. Hier en daar wat meer lef in het midden van het verhaal had geen kwaad gekund.
Een miskend meesterwerk gaan we Scanner Cop niet meteen noemen, maar toch hebben we, wanneer de eindkredieten over het scherm rollen, geen spijt van de kijkbeurt. De film die producer Pierre David de eer gaf zichzelf regisseur te noemen, is een waardige additie aan de Scanners filmreeks. Het brengt een leuk politieverhaal, één dat hier en daar misschien net iets teveel als een politiedrama aanvoelt, maar qua plot toch geestig in één zat.
De slechteriken zijn tof en gewiekst in hun plannen, de rest van cast warm en het hoofdpersonage top om te volgen. Ook qua horror was de film allesbehalve mis, de bodyhorror misschien net iets te geconcentreerd in het begin en het einde, waar het midden het vooral moet hebben van de psychologische horror van de situatie maar de effecten waren steeds goed.
Het is dan ook zonde dat deze film zo moeilijk is om te vinden. Er is een 4K editie uitgegeven door cultlabel Vinegar Syndrome, maar die is best prijzig. Een volledige fysieke heruitgave van de hele reeks als een boxset of zelfs maar een opname in een streamingsdienst zou ook absoluut niet onwelkom zijn.
Scanner Cop is uitgegeven bij Vinegar SyndromeGENRE: horror, sciencefiction
JAAR: 1994
REGISSEUR: Pierre David
CAST: Daniel Quinn, Darlanne Fluegel, Richard Grove, Hilary Shepard
LAND: Canada, Duitsland
SPEELDUUR: 95 minuten
