Als proloog bij onderstaande recensie, in een poging om de lezer de inhoud van de documentaire No Other Land zo objectief mogelijk te laten beleven, willen we opmerken dat het beslist geen journalistieke film is die een evenwichtige weergave biedt of neutraliteit nastreeft. De regisseurs nemen een duidelijk standpunt in. Zij zijn trouwens Palestijnse en Israëlische activisten die expliciet de aandacht van het publiek willen trekken op de situatie in de gebieden op de Westelijke Jordaanoever die sinds 1967 door Israël worden bezet.
Verguisd, verhongerd en vernietigd worden, zijn bekende wapens in het lexicon van de Zionistische entiteit. Het is nu gemakkelijker dan ooit om deze waarheden te begrijpen, aangezien we getuige zijn van de dagelijkse ellende onder de bezetting en de schrijnende tragedies die deze met zich meebrengt. Het gaat hierbij niet alleen om Gaza, dat al geruime tijd lijdt onder een genadeloze genocidale oorlog, maar ook om het gehele Palestijnse bestaan op het historische grondgebied van Palestina. In dit verband komt de betekenis van de film No Other Land van de filmmakers duidelijk naar voren.
Deze documentaire, geproduceerd door een Palestijns-Israëlisch collectief, toont de vernietiging van Masafer Yatta in de bezette Westelijke Jordaanoever door Israëlische soldaten en de samenwerking die ontstaat tussen een Palestijnse activist en een Israëlische journalist. Masafer Yatta is een verzameling van 19 Palestijnse gehuchten die teruggaan tot de woningen van oude bedoeïenenstammen op de zuidelijke Westelijke Jordaanoever, in het Hebron-gouvernement van de staat Palestina. De oorspronkelijke woningen die nog steeds bestaan, waren grotten uitgehouwen in de rotsen, maar de bewoners van de regio zijn in de laatste jaren verhuisd naar meer comfortabele woningen voorzien van elektriciteit en drinkbaar water. Daarnaast is er onder meer ook een school gebouwd en zijn er watervoorzieningsputten uitgegraven.
In een van deze gemeenschappen groeide en leeft Basel Adra, de jonge advocaat die al lange tijd de Israëlische militaire en autoritaire misdaden tegen Palestijnse bewoners documenteert. In de afgelopen jaren werd hij vergezeld door de Israëlische journalist Yuval Abraham, die hem helpt bij het verzamelen en verspreiden van het nieuws. Tussen de twee ontstaat een hechte vriendschap. Maar terwijl Yuval met zijn auto vrij kan reizen, de grenzen kan oversteken en binnen enkele uren naar Israël kan terugkeren, wordt Basel verhinderd in elke vorm van beweging: hij heeft geen identiteitsdocumenten, waardoor hij zich amper kan verplaatsen.
De andere bewoners van de regio en de omliggende gebieden bevinden zich in dezelfde situatie: allen leven ze onder militaire bezetting. Israël heeft het gebied uitgeroepen tot een speciaal militair oefenterrein en als gevolg hiervan zijn de families van hun recht beroofd om op hun land te leven, een grondgebied dat zij altijd hebben gekend, tot een Oekraïense officier of een Ethiopische soldaat van het bezettende leger hen dwingt het te verlaten.
De Israëlische graafmachines en soldaten arriveren elk uur van de dag en nacht, en dit gaat zo al jaren door, terwijl de Israëlische overheid voortdurend bevelen tot landroof en afbraakuitvoeringen uitvaardigt. De families worden ontruimd zonder enige poging tot alternatieve huisvesting. Hele gezinnen worden gedwongen hun huizen te verlaten. Waterleidingen worden afgesloten en elektriciteitsgeneratoren worden onwettig in beslag genomen.
Zelfs de school (gebouwd door de lokale bevolking) wordt met bulldozers gesloopt, nadat zwaarbewapende soldaten de angstige kinderen gedwongen hebben hun klaslokalen te verlaten. Zonder dak boven hun hoofd keren sommige families terug naar de oude grotten, terwijl anderen ’s nachts proberen een noodonderkomen te bouwen. Maar een militaire inval door het bezettende leger verhindert hen om hun werk af te maken.
In hetzelfde gebied, terwijl het aantal Palestijnse dorpen afneemt, stijgen de Israëlische nederzettingen, die langzaam en met hulp van het leger worden uitgebouwd. Ze nemen actief deel aan de koloniale politiek die de regering voert. Militaire operaties zoals geheime bezoeken van gemaskerde kolonisten die de huizen en hun bewoners met stenen bekogelen, worden vaak gesteund door de soldaten zelf. Op die manier worden deze Palestijnen blootgesteld aan onrechtvaardig geweld en kunnen ze niets anders doen dan de voortdurende aanvallen ondergaan. De provocateurs blijven ongestraft, zelfs als er gewonden of doden vallen.
Iedere mens heeft grenzen, vooral wanneer die geconfronteerd wordt met de voortdurend oprukkende bendes barbaarse kolonisten. Dus wanneer de emmer vol is en ze niets meer kunnen verdragen, worden de bewoners van Masafer Yatta gedwongen hun land te verlaten en naar het enige gebied te verhuizen waar ze in vrede mogen leven: de overvolle Gazastrook. Er is geen ander land om heen te gaan.
De camera, het hoofdpersonage van de film, registreert de vlucht van de burgers, de bulldozers in hun vernietigende werk, de soldaten die de cameramensen wegduwen, tot er een Israëlische hand de stroom van beelden blokkeert en de cameraman gedwongen wordt te vluchten. De geluiden veranderen in geschreeuw, de adem wordt amechtig. Een rauw visueel en auditief document waarin gewelddaden worden vastgelegd die vergelijkbaar zijn met vele andere beelden die worden gedeeld en becommentarieerd op sociale media.
Deze situatie is al jaren bekend, net als het feit dat westerse regeringen al die tijd ofwel wegkeken of er bewust niets aan deden. Het feit dat een internationaal gerenommeerd filmfestival zoals de Berlinale dit rauwe, subjectieve pamflet ‘durfde’ vertonen, is an sich wel moedig te noemen. No Other Land ging er bovendien aan de haal met de award van de Beste Documentaire (Panorama-sectie) en de Publieksprijs.
De geëngageerde filmmakers tonen het publiek, in hun vreedzame activiteiten, een eventuele uitweg, ook al lijken de mogelijkheden daarvoor op dit moment onbestaand en is het toekomstperspectief op dit vlak ook quasi nihil. Hoe moeilijk het ook is, hoe ver verwijderd van de schendingen, de slachtoffers en het gevoel van wraak, er is toch een weg naar een voorstelbaar samenleven. De onderlinge vriendschap en samenwerking tussen de regisseurs zijn hiervan het onweerlegbare bewijs. De laatste beelden van de film dateren uit de zomer van vorig jaar, dus vóór de aanval van Al-Aqsa Flood in oktober 2023.
De onderdrukking en het geweld dat de families van Masafer Yatta ervaren zijn niet gerelateerd aan recente ontwikkelingen, maar zijn het gevolg van Israëls besluit om zijn macht op een volstrekt onrechtvaardige manier te misbruiken over de door haar bezette gebieden. Deze kleine en moedige documentaire maakt dat aan de hand van realistische en keiharde beelden meer dan duidelijk. Als toeschouwer ben je direct betrokken bij de schrijnende gebeurtenissen, omdat het op een indrukwekkende manier de fysieke en emotionele littekens van de bezetting vastlegt. De film is niet alleen een visueel verslag van de vernietiging van gemeenschappen, maar ook een emotionele en luide oproep tot actie.
No Other Land heeft een dynamische esthetiek, aangevuld met mobiele telefoonopnames, waarvan de emotionele impact verder wordt versterkt door het ontwerp en de muziek. Deze aparte docu is eigenlijk wel een must-see voor iedereen die empathisch en politiek geïnteresseerd of geëngageerd is in deze wrange, oorlogszuchtige tijden. Zoals in de inleiding al duidelijk werd onderstreept, is deze frappante film een verslag van één betrokken partij in een wreedaardig, megacomplex conflict met een persoonlijk doel voor ogen: de camera gebruiken als wapen tegen deportatie, wat de onthutsende thematiek en dramatische duiding niet discrediteert.
Genre: documentaire
Jaar: 2024
Regisseur: Yuval Abraham, Basel Adra, Hamdan Ballal, Rachel Szor
Cast: Yuval Abraham, Basel Adra, Hamdan Ballal
Land: Bezet Palestijns gebied, Noorwegen
Speelduur: 92 minuten
