In januari 2017 ging op sociale media een schokkende video viraal. De jonge Gambiaan Pateh Sabally, spartelend in het ijskoude water van het Canal Grande in Venetië. Langs de oevers staan tientallen mensen te kijken. Niemand helpt. In plaats daarvan klinken spottende kreten: “hé, Afrika!”, “dommerik!”, enz. Het is een moment dat zich in het collectieve Europese geheugen heeft gegrift, een pijnlijk symbool van onverschilligheid en alledaags racisme.
Zo’n 4000 kilometer verderop probeert Sabally’s familie nog altijd te begrijpen hoe het zover heeft kunnen komen. In La Dernière Rive, een ingetogen documentaire van de in Luik geboren regisseur Jean-François Ravagnan, krijgen zij eindelijk het woord. Geen sensatiezucht, geen herkauwen van het virale ‘spektakel’, maar een poging om het verhaal achter de beelden te reconstrueren.
Ravagnan, ooit de tweede regieassistent bij Le Gamin au Vélo van de gebroeders Dardenne, opent zijn film met een fragment van de beruchte video van 22 januari 2017 opgenomen die dag om 15u45 precies. We zien hoe twee reddingsboeien het water raken, nét buiten Sabally’s bereik. Ravagnan toont slechts een korte passage, voldoende om de kilte van de situatie te vatten. De afloop kent iedereen. De rest van de film wordt een stille zoektocht naar de mens achter het slachtoffer, een poging om de leegte te vullen die de beelden nalaten.
De documentaire reist naar de plekken waar de 22-jarige verbleef, luistert naar de stemmen van zijn ouders, vrienden en dorpsgenoten. Hun verdriet en verbijstering geven de sobere, visueel beheerste prent een ongemakkelijke zwaarte. Ravagnan zelf blijft wijselijk op de achtergrond. Geen commentaarstem van hem en geen emotionele manipulatie. Alleen ruimte voor herinneringen, stilte en rouw.
Die terughoudendheid, de lange pauzes tussen de getuigenissen, de minimalistische aanpak en het afwisselend fraai camerawerk met wazige schaduwbeelden van passanten op het San Marcoplein, maken de documentaire zowel krachtig, indringend als fragiel. La Dernière Rive weigert de daders of de sensatiebeluste toeschouwers nog eens een podium te geven. In plaats daarvan legt Ravagnan de focus op het menselijke verlies, een bewuste keuze die de documentaire een morele helderheid geeft die je zelden ziet in films over virale tragedies.
Toch blijft een vraag knagen: kan een buitenstaander ooit het juiste perspectief bieden? Ravagnan probeert niet te spreken in plaats van Sabally, maar blijft zich bewegen in de schaduw van wat hij niet kan reconstrueren. Die bescheidenheid maakt de film eerlijker, maar ook onvermijdelijk incompleet. La Dernière Rive is een sobere, pijnlijke en integere documentaire die het virale beeld van een verdrinkende man teruggeeft aan zijn familie en aan de menselijkheid die in 2017 zo flagrant ontbrak.
Genre: documentaire
Jaar: 2025
Regisseur: Jean-François Ravagnan
Cast: Jabu Kandeh Sabally, Pateh Alhaji Sabally, Yerro Sabally, Ibrahima Diall
Land: België, Frankrijk, Qatar
Speelduur: 71 minuten
Confidante
TROLL 2
Relay
Follemente
