Pan’s Labyrinth of El laberinto del fauno is zo’n film waarover zo veel geschreven is dat je je afvraagt of een bijkomend tekstje nog veel zoden aan de dijk brengt. En toch, moet ik eerlijk bekennen dat ik tot kort de film nog nooit had gezien. Wel had ik jaren terug de Blu-ray al gekocht, maar door zo veel redenen was het schijfje alleen maar onnodig stof aan het vergaren.
Dat het om een sprookje gaat staat buiten kijf, maar of het ook een goed idee is om de allerkleinsten hiermee aan de kijkdoos te kluisteren is een andere kwestie. De film speelt zich af in het Spanje van 1944 waarbij qua wreedheden van de Franco-aanhangers niet moesten onderdoen voor hun Duitse fascistische broeders.
Kapitein Vidal (Sergi López) is zo’n kerel. Nadat zijn vader is omgekomen in Marokko wordt hij naar een Spaans bos gestuurd waar een groep guerrillastrijders zich schuil houden die hij samen met zijn landhangers op de meest sadistische manier mag uitschakelen. Rondom hem bevinden zich zijn hoogzwangere vrouw die met de dag zieker wordt en zijn jonge dochtertje Ofelia (Ivana Baquero) die de oorlogstirannie niet meer de baas kan en zich daarom verdiept in haar sprookjesboek.
Is het fantasie of niet, maar het kind verliest elke vorm van realiteit en sluit zich af in haar eigen wereldje met een faun die er moet voor zorgen dat prinses Moanna, de dochter van de koning van de onderwereld, terugkeert nadat ze is ontsnapt naar de bovenwereld en daardoor al haar herinneringen kwijt is. Het gevolg daarvan is dat ze net als iedere mens gedoemd is om te sterven, maar haar vader gelooft er steevast in dat haar ziel gereïncarneerd zal worden in een ander lichaam.
Pan’s Labyrinth is een film die zich tegelijkertijd op twee fronten afspeelt. Enerzijds heb je de strijd bovengronds tussen de rebellen en de Franco-aanhangers en onder de aardbodem is er het avontuur met de faun. Het enige wat de twee werelden met elkaar gemeen hebben is de rauwe brutaliteit. Je hebt de folteringen van de Franco-aanhangers die vrij hard zijn, maar ook in de wereld van de faun is het opletten geblazen, of wat dacht je van een aftandse kindermoordenaar die met alle gulzigheid elfjes oppeuzelt?
Deze Spaans-Mexicaanse fantasyfilm die heel wat Golden Globe- en Academy Award-nominaties in de wacht sleepte, is overduidelijk het werk van een perfectionist. Dat werd later nog meer duidelijk in bijvoorbeeld zijn Pinocchio-versie voor Netflix. Guillermo del Toro maakte er immers de gewoonte van om eerst heel zijn filmverhaal om in een boek vol tekeningen te zetten alvorens hij aan het project begint. Toeval of niet, maar het tekeningboek van Pan’s Labyrinth liet hij per abuis achter in een taxi. De Spaanse cineast dacht dat zijn project hiermee ten dode was opgeschreven. Gelukkig bracht de taxichauffeur op eigen houtje het boekje terug. Hierdoor wist del Toro dat dit een project was die hij moest verder zetten. Een goede gok want de film betekende zijn internationale faam en doorbraak. En zeggen dat de studio’s druk op hem uitoefenden om de regie van The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe op zich te nemen. Guillermo del Toro zag dit idee echter niet zitten en naar verluidt – en geheel begrijpelijk – heeft hij geen seconde spijt gehad van deze beslissing.
Een van de fans van het eerste uur was Stephen King die naast naast Guillermo del Toro zat tijdens de vertoning. The king of horror had onmiddellijk door dat hij naar een film aan het kijken was van iemand die ooit een Oscar zou winnen, wat later met The Shape of Water ook het geval werd. Net zoals bij Terry Gilliam of Jean-Pierre Jeunet is het werk van del Toro zeer uitgekiend. Dat merk je in de settings, de decoraties of de special effects. Zo kostte het Doug Jones iedere dag vijf uur om te transformeren tot de faun.
Of om die cirkel rond te maken en terug te keren naar waar we begonnen. In feite is alles gezegd en geschreven over Pan’s Labyrinth. Wie hem niet eerder zag heeft – op tijd na – geen enkele reden om dit raadselachtig en bij momenten vrij brutaal meesterwerk niet te zien.
Pan’s Labyrinth is door Criterion uitgebracht op Blu-ray
GENRE: fantasy
JAAR: 2006
REGISSEUR: Guillermo del Toro
CAST: Ivana Baquero, Sergi López, Doug Jones, Ariadna Gil Carmen, Maribel Verdú, Álex Angulo, Roger Casamajor, Manolo Solo, César Vea
LAND: Spanje, Mexico
