De brutaliteit van de mens waargenomen door de onschuldige ogen van een ezeltje, dat is hoe we Eo kunnen pitchen. Het is niet de eerste film die we met deze slagzin kunnen samenvatten. De Poolse regisseur Jerzy Skolimowski steekt het niet onder stoelen of banken dat hij diep geïnspireerd was door de Franse klassieker Au Hasard Balthazar van Robert Bresson. Skolimowski wist met zijn visie zichzelf wel te onderscheiden van zijn inspiratiebron. In de plaats van een flauwe remake, hervormde hij het sobere Au Hasard Balthazar tot een aangrijpende moderne odyssee met een psychedelisch kantje. En met succes! Eo kreeg vorig jaar verschillende internationale nominaties en prijzen waaronder de prestigieuze juryprijs van Cannes.
In zijn reis kruist Eo het pad van vele kleurrijke personages wiens verhaallijnen we bijna nooit afgehandeld zien. Dit komt omdat Skolimowski doelbewust de focus op de realistisch geportretteerde ezel houdt. Het dier is in de meeste scenario’s dan ook slechts een secundaire en soms zelf apathische actor. Dit maakt van Eo een unieke kijkervaring want in veel momenten vereenzelvigt de kijker zich met de ezel als spectator.
Een ezel mag dan wel soms apathisch overkomen, wij ervaarden het tegenovergestelde. In fel contrast met het realistische ezeltje, staat de overdreven aaneenschakeling van situaties waarin onze vriend terecht komt. De machteloze ezel komt niet zonder kleerscheuren uit zijn reis. De menselijke actoren in het verhaal tonen soms de onderbuik van onze soort. Hoewel Eo ook momenten van hoop bevat, is de film is niet bang om zinloos geweld en dierenmishandeling te tonen. Het is moelijk om de taferelen niet met een krop in de keel te aanschouwen.
Skolimowski probeert om nog meer empathie op te wekken door zich ook te wagen aan de psyche van de ezel. Aan de hand van surrealistische droomtaferelen leren we de motivatie van Eo kennen. We moeten toegeven dat het allemaal iets te simpel wordt voorgesteld en het toch net iets te veel contrast opwekt in het portret van het dier. Maar we kunnen de esthetiek van de beelden niet ontkennen.
Wij spreken dan ook alleen maar met lof spreken over de cinematografie van Michal Dymek. Het is een gevarieerde mix van adembenemende frames die gracieus balanceren tussen ruw realisme en kleurrijk surrealisme. Eo bevat beelden die veel meer zeggen dan woorden. Dymek’s talent achter de camera was dan ook essentieel voor de creatie van dit artistieke pareltje.
Hoewel we niet van elke artistieke keuze een fan waren, is Eo toegankelijke en ontroerende arthouse. Het is een moderne update van een klassieker die in hetzelfde vaandel mag worden gedragen als zijn inspiratie. Het grootste compliment die we Eo kunnen geven is dat het helemaal slaagt in zijn opzet. Het wil de toeschouwer doen reflecteren over de beestachtigheid van de mens en de onschuld van een dier. Tussen het surrealisme door is die boodschap bikkelhard doorgekomen.
GENRE: drama
JAAR: 2022
REGISSEUR: Jerzy Skolimowski
CAST: Hola, Toka, Marietta, Ettoro, Rocco, Mela
LAND: Polen, Italië, Verenigd Koninkrijk
SPEELDUUR: 88 minuten
