Russell Crowe is ondertussen al meer brombeer dan acteur geworden, maar meer dan twintig jaar geleden was hij nog één van de filmsterren die er geen twijfel over liet bestaan dat zijn naam de bioscoopkassa deed rinkelen. Het absolute hoogtepunt kwam in 2000 met Gladiator. De Australische filmmaker Peter Weir, bekend van Picnic at Hanging Rock, The Year of Living Dangerously, Witness, Dead Poets Society en The Truman Show, dacht hetzelfde te kunnen doen door Crowe een rol te geven als kapitein Jack Aubrey in Master and Commander: The Far Side of the World . Aubrey is een fictieve officier die uit de boeken kwam van Patrick O’Brian en net als zijn groot idool Lord Nelson Napoleon uit de wereld wil verdrijven.
In 1805 – het jaar waarin het verhaal zich afspeelt – is heel Europa in handen van de Franse keizer. Het enige gebied waar Napoleon nog geen macht over had was de zee. De woelige oceanen werden dan ook omgetoverd in slagvelden waar een mensenleven niets voorstelde en zelfs kinderen geofferd werden als kanonnenvlees.
Tom Rothman, die in het begin van 2000 nog de grote man van 20th Century Fox was, stak zijn ambities voor dit project niet onder stoelen of banken. Alles mocht een flinke duit geld kosten. Er werd gefilmd op open zee, de schepen werden in de watertanks van Baja Studios perfect nagebouwd en een deel van de productie werd gefilmd op de Galápagos Eilanden. De film kostte zo’n slordige 150 miljoen dollar, maar werd maar een matig succes aan de kassa en ging dankzij de toen nog bloeiende fysieke markt net niet kopje onder. Het oorspronkelijke idee om van dit verhaal een trilogie te maken, werd dan ook wijselijk aan de kant gezet. Ook bij de Oscars verliep het minder goed dan gedacht. In totaal kreeg de film 10 nominaties, maar door de bikkelharde concurrentie van Lord of the Rings – Return of the King kon die uiteindelijk maar twee verzilveren.
De nogal ongelukkige, veel te lange titel heeft alles te maken met het feit dat alles is samengetrokken uit de twee romans Master and Commander en The Far Side of the World. Zoiets zou aanleiding moeten geven voor een welgevuld verhaal – zeker met een film die de kaap van twee uur ruim overschrijdt – maar helaas valt alles veel te mager uit. In deze avonturenfilm waarin overigens geen enkele vrouw te zien is, wordt het fregat van Aubrey, de HMS Surprise, in de val gelokt door het Franse schip de Acheron. De averij is groot. De logische stap is naar de haven terugkeren om daar alle schade te herstellen, maar Aubrey is te trots en waagt zijn leven – en bij uitbreiding dat van de hele bemanning – om de Franse vijand achterna te gaan en hen een duchtig lesje te leren.
Het beste uit Master and Commander: The Far Side of the World zijn de heroïsche zeeslagen die er enorm goed en vooral spectaculair uitzien. Wat daartussen valt is helaas vrij vervelend. De oorlogscènes zijn ontzettend hard en realistisch, maar de personages hebben een veel te hoog Disney-gehalte. Crowe speelt op automatische piloot en doet niks verkeerd, maar het struikelblok is de rol van Paul Bettany als Stephen Maturin, een chirurg en bioloog die meereist als Aubrey’s beste vriend. Master and Commander: The Far Side of the World zal de liefhebber van het genre wel weten te charmeren, maar helaas is het ook een film die veel te lang duurt en waar zwaar in mocht worden geknipt.
Genre: avonturenfilm
Jaar: 2003
Regisseur: Peter Weir
Cast: Russell Crowe, Paul Bettany, James D’Arcy, Edward Woodall, Chris Larkin, Robert Pugh, Max Benitz, Max Pirkis, Lee Ingleby
Land: USA
Speelduur: 138 minuten
