Een tijdje geleden verscheen op het gerenommeerde boutiquelabel Second Sight de gerestaureerde versie van Picnic at Hanging Rock. Het verhaal dat gebaseerd is op de gelijknamige roman van Joan Lindsay uit 1967 werd een vijftal jaar geleden de wereld opnieuw ingestuurd als een vrij populaire televisiereeks, maar het is natuurlijk de film van Peter Weir die het meest op het cinefiele netvlies is blijven branden. Een ietwat oubollige aanpak – zo veel is zeker- al was het maar voor het oerklassieke Victoriaanse karakter van deze mysteriefilm, maar tegelijkertijd tijdloos en daardoor niet zonder reden gecatalogiseerd als één van de belangrijkste – en volgens vele zelfs beste – Australische films.
Door het succes van dit bovennatuurlijk thriller/drama is de Hanging Rock ondertussen een echte toeristische attractie geworden waar zelfs rockconcerten (van The Eagles tot Nick Cave) worden georganiseerd. Waar het hem dus om draait is een uit de hand gelopen picknick op Valentijnsdag in 1900 waarbij een aantal schoolmeisjes en hun leraar op onverklaarbare wijze verdwenen. Het is niet eens een spoiler, want het is tevens de pancarte waarmee de film begint.
Het vrij poëtische verhaal vangt aan in Appleyard College, een privéschool voor meisjes. De leerlingen maken er zich vol overgave op voor een dagje uit naar de bekende rotsvorming. De meisjes worden bijna letterlijk door de directie aan de leiband gehouden en staan daarom onder streng toezicht van de wiskundelerares en de jonge Franse lerares die hun geen seconde uit het oog verliest. Of ten minste dat proberen ze toch.
Over het hoe en waarom – interpretaties zijn er genoeg – hebben we het raden, maar nadat de meisjes blootsvoets de rots hebben verkend vallen ze onder invloed van een onzichtbare kracht in slaap en verdwijnen ze van de aardbol. Zijn ze vermoord of zijn ze in een plaats verdwaald geraakt waar de natuur de wetten uitdeelt? Niemand die het weet. Net als het boek laat de film de vraag open of deze verdwijning nu wel of niet een waargebeurd verhaal is. Niet dat het er allemaal veel aan toe doet, want Peter Weir die later Hollywood zou veroveren met de blockbusters Witness, Dead Poets Society en The Truman Show, wilde in de eerste plaats een poëtisch mysterieverhaal schetsen. Vooral het gebruik van de witte kleur valt op waardoor het in een oogwenk overduidelijk wordt dat Sofia Coppola grote fan van de film was, al was het maar voor de visuele gelijkenissen met haar fenomenaal debuut The Virgin Suicides.
Door zijn cultbekendheid durven mensen wel eens denken dat dit een thriller pur sang is, maar dat is Picnic at Hanging Rock dus helemaal niet. Voor Weir kwam het er hem in de eerste plaats op neer om een film te maken die visueel verbluft. De Australische cineast wilde dat zijn shots e er uitzagen als beroemde impressionistisch schilderijen en inspireerde zich daarom op het werk van de verguisde Britse fotograaf en filmregisseur David Hamilton die deze aanpak met zijn foto’s wist te benaderen. Net zoals de Brit dat deed in zijn populaire fotografie werden er bij Weir voor de cameralens allerlei sluiers van bruidsjurken gehangen zodat het beeld er zachter en mystieker door werd. Om het nog allemaal meer authentieker te laten lopen koos de Australische cineast voor acteurs die geen enkele acteerervaring hadden, ofschoon hun stem vaak werd ingesproken door professionals om het niet te amateuristisch te doen lijken.
Picnic at Hanging Rock moet je dan ook – net zoals dat bijvoorbeeld het geval is bij Heaven’s Gate van Michael Cimino – in de eerste plaats bekijken voor de overdonderende cinematografische sfeer die alle tijd vraagt die nodig waardoor het voor sommige filmfans allemaal wel wat te oubollig kan overkomen. Dat geldt overigens ook voor de verouderde dialogen, maar niet voor de film an sich die 50 jaar later er nog steeds als een cinematografisch huzarenstukje uitziet dat weliswaar wat kitscherig aanvoelt – maar qua dreigende sfeer het Australisch equivalent is van Werner Herzog’s baanbrekend filmwerk uit de jaren 70.
Picnic at Hanging Rock is fysiek verkrijgbaar op Blu-ray op Second Sight.
GENRE: drama, thriller
JAAR: 1975
REGISSEUR: Peter Weir
CAST: Rachel Roberts, Dominic Guard, Helen Morse, Jacki Weaver, Anne-Louise Lambert,
Margaret Nelson, John Jarratt, Wyn Roberts, Karen Robson, Christine Schuler, Jane Vallis
LAND: Australië
SPEELDUUR: 115 minuten
