In deze tijd van het jaar is het niet ongewoon dat je in de bioscopen struikelt over allerlei kerstbollen, dennentakken, wattige sfeerscheppers en ook nog wordt geïndoctrineerd met stroperige jingle bells-muzakdeuntjes. De geïdealiseerde verpersoonlijking van dit geforceerd vrede-op-aarde-voor-alle-mensen-van-goede-wil-sfeertje is uiteraard de kerstman, de vriendelijke en immer goedgezinde ‘dikke’ kindervriend. Bad Santa was destijds een gitdonkere komedie over een aan lagerwal gesukkelde en wel heel ongewone Amerikaanse kerstman.
In deze excentrieke en komische roadmovie wordt het verhaal geschetst van Willy en Marcus, twee buitenissige flessentrekkers. Willy is een randindividu en een wandelend drankorgel. Elk jaar kiest hij een stad uit, kruipt hij met tegenzin in het plunje van de vrijgevige sprookjesfiguur en beroofd vervolgens scrupuleus het warenhuis waar hij werkt. Hij doet dit samen met Marcus, zijn als elf verklede partner mét een geweten. Willy heeft genoeg van de enthousiaste etters die knuffelend op zijn schoot kruipen. Het routineus kraken van de safes werkt ook meer en meer op zijn systeem. Door zijn drankverslaving en suïcidale neigingen wordt hij nonchalant, lopen zijn altruïstische zitsessies grondig verkeerd en kan hij de wensen van de kinderen niet meer aanhoren. Hij baalt van zijn ontspoorde levenswandel en beslist om definitief zijn rode pak en witte baard in de wilgen te hangen. Wanneer Willy voor de allerlaatste keer op de stoel zit, wachtend op het zoveelste kind met cadeauwensen, komt er plots een heel corpulente snuiter opdagen met een ongezonde bewondering voor de kerstman. Vanaf dat moment tuimelt Willy van de ene verrassing in de andere en neemt zijn turbulent leventje een rigoureuze wending.
Totaal onverwacht werd Bad Santa een megahit in de States. De reden waarom de Amerikanen massaal naar Bad Santa trokken, is waarschijnlijk te zoeken in de jaarlijkse overdosis aan zoetigheden die ze daar in die periode moeten slikken. Als je weet dat de film werd geproduceerd door de lichtjes geschifte Coen broertjes dan is de sfeer en het soort humor voorspelbaar. Uitvergrote absurditeiten en intrieste dramatiek wisselen elkaar onregelmatig en vaak triviaal af. Regisseur Terry Zwigoff slaagt er wel in – net als in zijn opmerkelijke documentaire over de excentrieke ondergrondstriptekenaar Robert Crumb – een onsympathiek personage en een controversieel (flinterdun) verhaal, toegankelijk te maken voor een groot en vooral jong publiek. Hij mag evenwel Billy Bob Thornton op beide knieën danken voor zijn gedurfde en overtuigende prestatie als vuilbekkende loser. Wie op zoek is naar een goedkoop alternatief in deze ‘wees-goed-voor-je-naaste’-tijden en niet vies is van een overdosis boertige grappen, overdreven vuile praat, schunnig gevloek en randdebiele situaties, zal na Bad Santa waarschijnlijk voldaan en vredig inslapen onder de met engelenhaar versierde kersthemel.
Genre: komedie
Jaar: 2003
Regisseur: Terry Zwigoff
Cast: Billy Bob Thornton, Tony Cox, Bernie Mac, Brett Kelly, Lauren Graham, John Ritter, Lauren Thom
Land: USA
Speelduur: 93 minuten
