Speak Easily (1932), geschreven door Clarence Budington Kellan die ook verantwoordelijk was voor de succesvolle Mr. Deeds– en Scattergood-franchises en geregisseerd door Edward Sedgwick, is een hilarische komedie gefilmd in zwart-wit die vaak als een charmeoffensief wordt gezien in de carrière van de iconische en meervoudig bekroonde Buster Keaton. Hij stond in de jaren twintig en dertig met zijn typisch stoïcijnse gezichtsuitdrukking vooral bekend om zijn briljante slapstickfilms. Hij kreeg dan ook de bijnaam The Great Stone Face en ging de geschiedenis in als The General van de onmiskenbare physical comedy.
Speak Easily is een overgangsfilm voor Keaton, die zich begaf in de switch van de stille film naar de geluidsfilm en in die context is het een intrigerend en soms zelfs paradoxaal werk. De prent is een komedie die guitig inspeelt op de veranderingen in de filmindustrie van de tijd, waarbij het een mengeling biedt van zowel stille als gesproken filmtechnieken, wat een ideale gelegenheid biedt om de betekenis van Keatons rol in deze periode van zijn carrière te onderzoeken.
In Speak Easily kruipt Buster Keaton in het zwart vestje van de sobere, wereldvreemde en theoretische professor die zijn werk in de academische wereld verlaat nadat hem ten onrechte wordt vetreld dat hij miljoenen heeft gewonnen met de loterij, om zijn droom te volgen: een carrière op het toneel.
Deze premisse leidt tot een reeks absurde en chaotische situaties waarin Keatons personage van een onhandige en overdreven beleefde wetenschapper uiteindelijk verstrikt raakt in een vaudeville-show. De farce bevat enkele typische elementen van het klassieke Hollywood-entertainment, met een gezonde dosis slapstick en visuele grappen, wat kenmerkend is voor Keatons professionele carrière, maar het biedt ook ruimte voor dialogen, wat nieuw was voor zijn vroege werk. Dit maakt het bijzonder om zien hoe Keaton, bekend om zijn mimiek en fysieke humor, zich verhoudt tot de nieuwe dynamiek van de gesproken film.
De obligate overschakeling van stille naar gesproken film was een uitdaging voor veel acteurs, vooral voor degenen die hun carrière hadden opgebouwd met fysieke expressie in plaats van verbale communicatie. Keaton, die beroemd was om zijn dodepan-uitdrukkingen en verbazingwekkende fysieke komedie, moest zich aanpassen aan het feit dat de filmindustrie nu steeds meer de nadruk legde op het gesproken woord en dialogen (sign of the times!).
Dit gebeurde in de nasleep van de introductie van de geluidsfilm in 1927 met Alan Croslands muzikale romcom The Jazz Singer, waardoor het voorstelde dat gesproken woorden nu een belangrijker deel van de filmervaring werden. In dit licht is Speak Easily niet alleen een typische komedie, maar ook een werk waarin de spanning tussen de ‘oude’ en ‘nieuwe’ filmtechnieken en de druk om zich aan te passen aan deze veranderingen heel duidelijk wordt.
Buster Keaton was van oudsher een meester van de visuele grap en de stille film. Zijn personages waren vaak stoïcijns, met een bijna mechanische controle over hun emoties, wat hem in staat stelde om complexe gags uit te voeren zonder ooit een spier in zijn gelaat te vertrekken. Deze aanpak werkte perfect in de context van de stomme film, waar fysieke actie en visuele cues de hoofdrol speelden. In Speak Easily wordt deze stijl echter subtiel omgebogen, aangezien de film zowel stilistische elementen van de stomme film als de nieuwe gesproken filmtechnieken combineert.
De keuze voor Keaton in een komedie waarin zowel dialoog als slapstick wordt gemixt, is veelzeggend. De grootste uitdaging voor hem in Speak Easily is niet alleen de integratie van gesproken tekst, maar hoe zijn typische lichamelijke humor en stoïcijns’ karakter zich verhouden tot de nieuwe eisen van de filmindustrie. Zijn personage blijft in wezen hetzelfde: een ingetogen man die door chaos heen manoeuvreert, maar de Speak Easily biedt hem de kans om de grenzen van zijn stilte in de humor te verleggen. Wanneer hij praat, is het ook met de kenmerkende droogheid en anti-charisma die Keaton zo uniek maakte. Keatons aanwezigheid in deze productie is daarom een interessante afspiegeling van de manier waarop de overgang naar de geluidsfilm niet alleen technisch, maar ook stilistisch een verschuiving
Speak Easily vertegenwoordigt dus een belangrijk moment in Buster Keatons cinematografische carrière, zowel als acteur als kunstenaar. Het is een uitgelezen voorbeeld die de omschakeling tussen stille- en geluidsfilm extreem illustreert, maar het is tevens een reflectie van Keatons worsteling met die verandering. Terwijl de film op een oppervlakkig niveau gewoon een komedie is, biedt de integratie van dialogen en visuele slapstick een genuanceerd inzicht in hoe Keaton probeerde zijn eigen unieke stijl te behouden, ondanks de culturele en technologische veranderingen in de filmindustrie.
Speak Easily markeert een periode waarin Keaton, als creatieve kracht, zich niet alleen moest aanpassen aan de nieuwe eisen van de geluidsfilm, maar ook werd geconfronteerd met de groeiende invloed van studio’s en de veranderende aard van de filmproductie. Het is een monument voor zijn veerkracht en zijn vermogen om, ondanks de veranderingen in de filmindustrie, zijn komische stijl te behouden, al was dat niet altijd zonder prijs.
Genre: komedie
Jaar: 1932
Regisseur: Edward Sedgwick
CastT: Buster Keaton, Jimmy Durante, Ruth Selwyn, Thelma Todd, Hedda Hopper
Land: USA
Speelduur: 88 minuten
