Dogville 

De eigenzinnige Deense regisseur Lars von Trier is een van de grondleggers én het uithangbord van de in 1995 opgerichte baanbrekende Dogma-beweging. Na het onvolprezen en wereldwijd gelauwerd ‘Gouden Hart’-drieluik (Breaking the Waves, The Idiots en Dancer in the Dark), lanceerde de introverte en paranoïde avant-gardist het drie uur durende epos Dogville, het eerste deel van een trilogie die als titel US and A meekreeg omdat alle verhalen zijn gesitueerd in de Verenigde Staten.

Dogville is een vredig en afgezonderd dorp, ergens in de Rocky Mountains anno 1930. De schare dorpsbewoners zijn vriéndelijk en sociaal voelend. Op een dag wordt het rustige leventje van de brave burgers grondig dooreengeschud door de komst van de frêle en mysterieuze Grace (Nicole Kidman), die blijkbaar op de loop is voor een koelbloedige gangsterbende. De brave bevolking toont empathie voor de ‘mooie vluchtelinge’ en neemt haar dan ook welwillend in bescherming. In ruil moet Grace wel wat onschuldige klusjes opknappen. Stilaan wordt ze opgenomen in de kleine en vredelievende democratische gemeenschap en worden haar de middelen aangereikt om een persoonlijk leventje uit te bouwen. Wanneer later blijkt dat ze ook wordt gezocht door de politie en het FBI, ontdekt Grace dat ‘goedheid’ een bijzonder relatief begrip is. De constructieve groepsdynamica evolueert tot een gemeenzuchtig en vernederend uitbuitingsproces van een kwetsbaar wezen in nood.

Met het zowel stilistisch als inhoudelijk provocerende Dogville, bewees von Trier ontegensprekelijk dat hij een van de grootste en meest invloedrijke hedendaagse regisseurs is. Dit onvoorstelbaar begaafde experiment is gefilmd in onconventionele stijl en is direct geïnspireerd op het vermaarde televisietheater uit de jaren ’70 en het werk van de Duitse epische dramaturg Bertold Brecht. Het beklijvende en nadrukkelijk minimalistische drama bestaat structureel uit een proloog en negen hoofdstukken waarbinnen von Trier ruim de tijd neemt om zowel symbolisch als analytisch vlijmscherp af te rekenen met de niet mis te begrijpen wreedheid van het mensdom.

De film is integraal gedraaid met digitale camera’s in een Zweedse studio en het sarcastische, doch bijzonder realistische groepsgebeuren speelt zich volledig af op een kale bühne waar krijtlijnen fungeren als denkbeeldige straten, huizen en groene zones. Nergens zijn er decors of meubelstukken te bespeuren en dat vergt een fantasierijke inspanning, maar scherpt meteen ook het concentratievermogen. Tevens fascinerend is het spel met de natuurelementen, de speciale en opvallende belichting, de ellipsdialogen, de nerveuze en indringende camerabewegingen en de fragmentarische klassieke muziekscore en de terug-naar-de- basis aanpak. De zonder make-up sterk acterende ensemblecast wordt overweldigend geleid door een compleet getransformeerde Kidman.

Dogville wordt afgerond met een verrassend en ‘blaffend’ slot en op David Bowie’s Young Americans serveert von Trier tijdens de aftiteling nog een bijzonder aangrijpend en bitter toetje… Dit alles hielp echter niet bij de strijd om de Gouden Palm in Cannes: daar moest Dogville het destijds afleggen tegen Elephant van Gus Van Sant.

Genre: Misdaad, Drama
Jaar: 2003
Regisseur: Lars von Trier
Cast: Nicole Kidman, Harriet Andersson, Lauren Bacall, Paul Bettany, James Caan, Patricia Clarkson
Land: Denemarken, Nederland, Zweden, Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Finland, Noorwegen Italië
Speelduur: 171 minuten