Jasper Vrancken is docent, filmmaker, onderzoeker en liefhebber van horror. Zijn twee kortfilms Muil en Souvenir werden internationaal bejubeld. Deze laatste wordt dit jaar veroond op Razor Reel, en dat was voor ons reden – naast het feit dat Jasper een fervent filmomnivoor is – om hem te vragen om aan ons zijn vijf filmtips voor te stellen.
SHIVERS (David Cronenberg)
De eerste commerciële langspeelfilm van David Cronenberg uit 1975 – mijn grote held en voorbeeld. Het is misschien niet zijn beste werk (kijk daarvoor naar Videodrome, Crash, The Brood, Dead Ringers en The Fly) maar meteen wel een prototypische Cronenberg film, bomvol met zijn typische ideeën, artistieke obsessies en energie: denk dan maar aan, parasieten, horror die vooral uit het eigen lichaam komt, en een soort bevreemdende, kinky seksualiteit.
Het verhaal: in een luxe appartementcomplex loopt een medisch experiment mis, waardoor een parasiet mensen begint te besmetten. De parasiet is “a combination of aphrodisiac and venereal disease that will, hopefully, turn the world into one beautiful mindless orgy.” En al snel veranderen de brave appartementbewoners in een soort seksverslaafde zombies. De sleaziness van het verhaal wordt alleen versterkt door het lage budget van de film, waardoor er een soort haast inzit (de film is gedraaid op ongeveer 12 dagen als ik me niet vergis) en aanstekelijke energie. Het einde, waar de sekszombies zich klaar maken om uit het complex te rijden en de wereld te besmetten, is ronduit zeer angstaanjagend en verontrustend.
CYCLO (Tran Anh Hung)
Dit is een zeer poëtische en visuele film uit 1995 van de Frans-Vietnamese regisseur Tran Anh Hung. Een arme riksjachauffeur komt – nadat zijn fiets wordt gestolen – noodgedwongen terechtkomt in de criminele onderwereld van Ho Chi Minh-stad. Eén van die criminele personages is “de dichter”, gespeeld door de sublieme Tony Leung Chiu-Wai, die zojuist gelauwerd werd op het filmfestival van Venetië voor zijn hele carrière. Toen ik meedeed aan de toelatingsproef van de filmschool RITCS moesten we een filmfragment kiezen en bespreken. Ik koos een scène uit deze film, waar de dichter de vrouw waarop hij verliefd is (de zus van de riksjachauffeur) overlevert aan een klant (de dichter klust ook bij als pooier uiteraard). Een prachtige scène, met een subliem gebruik van een song (Creep van Radiohead) en de best getimede neusbloeding uit de hele filmgeschiedenis.
MARTYRS (Pascal Laugier)
Rond 2009, 2010 was ik een beetje mijn liefde voor het horrorgenre kwijtgeraakt. Cronenberg maakte er geen meer, en de meeste horror leek me voornamelijk te bestaan uit eindeloze herhalingen en saaie variaties – ik hou nog steeds niet van slashers. Toevallig ontdekte ik in 2010 in een videotheek in Edegem de dvd van Martyrs. De cover sprak me aan en uit nieuwsgierigheid keek ik ernaar. Martyrs heeft een soort heftigheid, intenstiteit en brutaliteit die moeilijk te evenaren is, bijna transgressief / grensoverschrijvend. Kortom, dit is dus NIET de film die je wil zien op een eerste date of samen met je aanstaande schoonfamilie (of misschien juist wel?).
Martyrs herstelde mijn geloof in het artistieke mogelijkheid en kracht van het horrorgenre. Een persoonlijk hoogtepunt kwam er in 2019 toen mijn korte film Muil de hoofdprijs won op een horrorfilmfestival in Rennes waar Laugier de juryvoorzitter was. Ik heb hem niet ontmoet, maar kon via de organisatie wel een brief naar hem schrijven – waarop ik trouwens nooit antwoord heb gekregen (dus tip: don’t meet your heroes). Maar het is ok: Pascal, als je dit leest, ik vergeef het je!
RED ROAD (Andrea Arnold)
Jackie – gespeeld door de immer sterke Kate Dickie – werkt als beveiligingsagent in een videosurveillance kamer in Glasgow. Op een dag spot ze op haar schermen een man die haar (sinistere ?) interesse wekt, een man die ze lijkt te kennen? Jackie schiet in actie en zoekt contact met de man. Dit was de eerste film die ik van Andrea Arnold zag, en al is het weliswaar niet haar chef-d’œuvre (dat is waarschijnlijk American Honey of Fish Tank) is dit toch een verpletterende film over rouw, schuld, vergiffenis en het hebben van een tweede kans.
TETSUO: THE IRON MAN (Shinya Tsukamoto)
Dit was één van de eerste vhs-tapes die ik ooit kocht, met deze tekst op de cover “A bizarre wetdream, a horrifying sex death… And ghastly special effects… Unmissable!” Veelfilmer en alleskunner Shinya Tsukamoto schreef, filmde, monteerde, acteerde, en maakte de special effects en het decor van dit hyperkinetische cyberpunk festijn. Gefilmd in glorieus 16-mm zwart film (dat was goedkoper dan kleur, net zoals bij Pi van Darren Aronofsky of Clerks van Kevin Smith) met een beukende industrial soundtrack. Het verhaal is compleet gek alsook dun en eenvoudig: een brave Japanse “kantoorslaaf” wordt aangereden en krijgt daardoor een stuk metaal in zijn lichaam. Langzaamaan verandert hij volledig in een metalen monster (en met volledig bedoel ik: volledig. Elk lichaamsdeel). Hij wordt vervolgens achterna gezeten door een “metaalfetisjist” die gespeeld wordt door een gestoorde Tsukamoto. Wat volgt is een mix van live action manga, freudiaanse driften, trillende vochtige metalen buizen, Japans Butoh danstheater en erotiek.
