Op het filmfestival van Cannes werd de Frans-Belgische coproductie Les Cowboys heel enthousiast onthaald in de sectie ‘La Quinzaine des Réalisateurs’. Les Cowboys is een stevige roadmovie met een referentie naar de western waarin een jong meisje samen met haar geradicaliseerd lief vertrekt naar het Midden-Oosten. Door de gruwelijke aanslagen zowel in België, Parijs, Duitsland, United States (en waar eigenlijk niet?), is deze meeslepende film plots niet alleen akelig herkenbaar, maar wordt hij met de dag nog actueler.
Alain, een toffe kerel en goede huisvader, ontspant zich graag in een gemeenschap van nep-cowboys in Oost-Frankrijk. In 1994 trekt hij met zijn gelukkig gezin naar een leuk folkloristisch country-festijn. Na enkele gezellige uurtjes larpen (meespelen in een groot levensecht rollenspel) en line dancing (het Texaanse lijnen-rijen-dansen), blijkt dat Kelly, de 16-jarige dochter, plots zomaar is ‘verdwenen’. Alain trekt in alle staten naar de plaatselijke politie in de hoop dat ze zijn dochter snel kunnen opsporen. Wanneer hij verneemt dat Kelly met haar ‘geheim’ islamitisch vriendje via Antwerpen naar het Midden-Oosten is vertrokken en de politie geen verdere adequate acties meer onderneemt, vertrekt Alain samen met zijn zoon, als een geobsedeerde op zoek naar zijn vermiste dochter.
Les Cowboys is het regiedebuut van Thomas Bidegain, een van Frankrijks meest belangrijke scenarioschrijvers, bekroond met twee Césars. Hij is de fetisj-scenarist van Jacques Audiard (Un Prophète, De Rouille et d’Os, Dheepan, Les Olympiades, Paris 13e) en de scripts voor onder meer La Famille Bélier (Coda), Eiffel, Stillwater, La Danseuse, Saint Laurent en The Sister Brothers zijn van zijn hand. Ook voor Belgische filmmakers pende hij schitterende scenario’s neer, denk maar aan À Perdre la Raison (Joachim Lafosse) en La Fidèle (Michaël R. Roskam).
Voor zijn regiedebuut heeft hij zich laten inspireren door John Fords klassieker The Searchers uit 1956, een western waarin John Wayne eropuit trekt om een vrouwelijk familielid te redden uit handen van ‘de ander’, in dit geval een Comanche-indianenstam. In Les Cowboys vervangt debuterend regisseur/co-scenarist Bidegain, de indianen door jihadisten en zijn de blanke westerlingen de cowboys van dienst.
Les Cowboys is bovendien een subtiel en ingetogen mix van een aangrijpende tragedie, een ongebruikelijke roadmovie, een spannende politieke thriller, een apart coming-of-age-drama en een boeiend psychologisch vader-zoon-verhaal dat Bidegain nauwgezet opsplitst in vier van elkaar verschillende episodes waarin hij de kijker zowel qua thematiek als qua plotontwikkeling meermaals op het verkeerde been zet. Het is alleen een beetje jammer dat het globale verhaal soms wat te ongenuanceerd en zwart-wit overkomt. De uitstekende fotografie van Arnaud Poitier doet bij momenten denken aan een geslaagde cross-over tussen Audiards rauwe cameravoering en de berekende tableaus uit Amerikaanse indie-producties. De composities van muzikant Raphaël voegen een enorme emotionele gelaagdheid toe aan de vaak pakkende beelden. Leg daar intrigerende settings en onberispelijke vertolkingen van de Belgische François Damiens als de radeloze vader, Finnegan – Ni le Ciel Ni la Terre – Oldfield als de verontrustende zoon, John C. Reilly in de huid van de avonturier met gouden hart en de alomtegenwoordige Sam Louwyck bovenop en je krijgt een bijzonder intrigerend debuut dat doet uitkijken naar meer regie van Bidegains hand.
Als je daarbij weet dat Les Cowboys werd gecoproduceerd door de Franse gemeenschap (‘Les Films du Fleuve’ van de gebroeders Dardenne), door de Vlaamse gemeenschap (het Gentse ‘Lunanime’), voor een groot gedeelte werd opgenomen in Antwerpen en ettelijke prijzen wegkaapte op diverse Internationale filmfestivals, mogen we ons als Belgen toch wel eens gedragen als fiere Cowboys, niet?
GENRE: drama
JAAR: 2015
REGISSEUR: Thomas Bidegain
CAST: François Damiens, Finnegan Oldfield, John C. Reilly, Sam Louwyck
LAND: Frankrijk, België
