Het verhaal van de maffia en politie die elkaar bekampen met een mol heeft zijn wereldbekendheid in grote mate verworven nadat Martin Scorsese met The Departed een Amerikaans remake maakte waarbij hij elementen uit de drie films verwerkte.
Infernal Affairs is een schaakspel. Het volgen van de zetten, maar ook hoe de twee partijen geleidelijk aan de druk verhogen op de mol van de andere partij, wat de film een gestaag groeiende spanning meegeeft. De uitstekende regie, montage, de indrukwekkende cast en een geweldige score dragen daar heel veel bij toe. Na al die jaren blijft het acteerwerk één van de onverwoestbare fundamenten van deze film. Iedere keer dat de twee protagonisten beiden in beeld komen, voel je de figuurlijke afstand tussen hen verkleinen.
De film opent met flashbacks van Lau king Ming (Andy Lau) en Chan Wing Yan (Tony Leung) aan de politieschool. Hun jonge versies worden vertolkt door respectievelijk Edison Chen en Shawn Yeu. Deze zullen ook terug te zien zijn in Infernal Affairs II . Snel daarna richt de film zich op het mentale aspect van het mol zijn. Een aspect dat voor een politiemol bij de maffia anders lijkt dan voor een maffiamol bij de politie . Dit aspect komt duidelijk ter sprake in een meeting tussen superintendent Wong (vertolkt door Anthony Wong) en undercoveragent Chen Wing-Yan (met valse beloftes dat de komende drie jaar de laatste zullen zijn of het niet openlijk kunnen rouwen voor het verlies van een collega bij het politiekorps) Deze gelaagdheid van de film houdt de film ongemeen boeiend.
Aan dat (mentale) lijden hangt die andere laag in het verhaal vast: het spelen met het goed- versus slecht-perspectief. Wat er ook voor zorgt dat je als kijker geïntrigeerd blijft kijken met sympathie voor de verschillende hoofdrolspelers. Niets is zwart-wit en dat bleek een doelbewuste keuze te zijn van de makers. Cinematografisch blijft deze film indruk maken. De hele sequentie van die drugstransactie waarin de beide partijen tot eenzelfde schokkende vaststelling komen. De ontmoetingen op het dak tegen de helderblauwe hemel en als achtergrond een volledig uit glas bestaande kantoorgebouwen, met als absoluut visueel hoogtepunt de finale ontmoeting . En dat gekoppeld aan de zorg voor details in het scenario krijg je een verhaal dat zowel qua grotere scènes en verhaalwendingen even boeiend is als in die kleine momenten die misschien eerder als onbelangrijk overkomen.
De geweldige soundtrack van Chan Kwong Win varieert tussen knappe thrillerscore en sfeervolle melodramatische score met als hoogtepunt de track Goodbye master… Goodbye. Een scène met bijhorende score die lang blijft nazinderen.
Op de Criterion-editie staan er ook een aantal extra’s bij dit eerste deel. In de making of ligt de klemtoon vooral op het vloeiend samenspel tussen de hoofdrollen en hoe ze hun eigen rol aanvoelen. En dat het idee van goed en slecht ook sterk afhangt van een ieders perceptie en positie. Interessanter wordt het in het item Hong Kong Noir waarin de scenaristen en regisseurs meer toelichting geven rond de culturele context waarin Infernal Affairs gemaakt werd.
Het Hong Kong-publiek was eind de jaren ’90 formulefilms met cliché karakters en verhalen wel stilaan beu. Filmmakers begonnen aan te voelen dat om het publiek te blijven boeien men realistischere personages en verhalen diende te zoeken. Alles mocht realistischer en grijzer worden. Daar kwam de achtergrond van scenarist en coregisseur Alan Mak goed bij van pas. Met een vader en oudere broer als politieagenten groeide hij op in een politiewijk. Doorheen de jaren had hij veel verhalen horen passeren. Die insteek kwam de film absoluut ten goede en zal zijn voorliefde voor dit soort films alleen maar gestuwd hebben.
Een tweede culturele element dat impact had op het scenario is dat van een identiteitscrisis wat duidelijk naar voren komt bij de twee hoofdpersonages. In 1997 was Hong Kong opgenomen in China “one country, two systems “. Een soort stadstaat dat sedert 1997 een identiteitscrisis beleeft. Zoals de makers ook aanhalen: “wij horen bij China, maar voelen ons geen Chinees. En de Chinezen op het vasteland (de mainlanders) beschouwen ons ook niet zo. Zoals de twee mollen een identiteitscrisis ervaren , zo ervaarde Hong Kong dat ook heel sterk de jaren na de overgang naar China.”. Verder bij de extra’s staat er ook een alternatief einde voor de Chinese release en achter de schermen beelden van tijdens de opnames.
Na al die jaren en meerdere rewatches blijft Infernal Affairs een onverwoestbare politie – en psychologische thriller.
Genre: misdaad, politiefilm, psychologisch drama
Jaar: 2002
Regisseur: Andrew Lau, Alan Mak
Cast: Andy Lau, Tony Leung, Anthony Wong, Kelly Chen
Land: Hong Kong
Speelduur: 111 minuten
