Zonder een polemiek te starten kan je gerust stellen dat de Franstalige Belgische cinema net een tikkeltje rauwer aanvoelt. Waar het precies aan ligt is moeilijk te verklaren, maar wie weet is de invloed van de Dardenne-broers er één van. Verrassende – meestal onthutsende – verhalen die het leven (en de daarbij komende) miserie schetsen zoals het is. Antwoorden of oplossingen zijn vaak niet aanwezig, meestal omdat die niet bestaan. De nieuwste in het rijtje is de mokerslag Amal van Jawad Rhalib.
Maker van dit alles is Jawad Rhalib, een Belgisch-Marokkaanse filmmaker die na de twee fictiefilms 7 Rue de la Folie en Insoumise besloot om zich toe te leggen op het draaien van documentaires. Met succes, want titels als The Pink Revolution en Au Temps où Les Arabes werden favorieten op diverse festivals. Met het krachtige Amal keert hij terug naar de wereld van de fictiefilm, hoewel dit niet meer dan een kwestie van woordkeuze is. Amal is dan wel gemaakt als een speelfilm, toch voelt alles aan alsof alles opgenomen is met een verborgen camera omdat dit hyperrealistische cinema is die onder je huid kruipt en je na afloop overdondert met miljoenen vragen en gedachten.
Jawad Rhalib kiest wel voor het klassieke stramien waarin de plichtsbewuste onderwijzer er in gelooft dat die zijn leerlingen van gedachten kan doen veranderen. We zagen het reeds in de jaren 50 met Blackboard Jungle en de ontelbare varianten daarop, maar het is vooral de manier waarop hij het doet en vooral de fenomenale acteerprestatie van Lubna Azabal.
Zeggen dat Lubna Azabal tot het kransje van de beste actrices van dit land behoort is een understatement. Onder impuls van de Franse regisseur André Téchiné begon ze aan een filmcarrière die ondertussen vrij indrukwekkend is te noemen. Soms arthouse zoals dat heet en dus voor een klein publiek, maar ook in films als Body of Lies van Ridley Scott of Incendies van Denis Villeneuve. Keer op keer weet ze het publiek op naturelle wijze naar zich toe te trekken en dat is in Amal niet anders.
Lubna Azabal is Amal, een lerares in de middelbare school die vindt dat ze geen enkele discussie uit de weg mag gaan, ook al is ze een vrouw in de moslimwereld. Wanneer Mounia, een leerlinge van Marokkaanse afkomst, uit de kast komt door haar homoseksualiteit te uiten wordt ze het mikpunt van verregaande spot. Amal denkt dat het verstandig is om mee te gaan in de discussie om erger te voorkomen en vooral om een oplossing te bieden voor de onhoudbare situatie, maar of dat zo verstandig is?
Amal is in vele opzichten een moedige film. Een gevoelig onderwerp, zeker in de moslimwereld, maar ook doordat Jawad Rhalib het aandurft om het moslimgeloof te bekritiseren. Je kan de film wel betrappen op clichépersonages of dito omstandigheden, helaas zijn ze ook een deel van onze samenleving. Amal is ontzettend rauw. Zo rauw zelfs dat je zou durven denken dat Jawad Rhalib maar weinig geloof hecht aan nakende beterschap. Voor ondergetekende nu al steevast een plaatsje veroverd in het beste van het filmjaar 2024 en we zijn nauwelijks zes weken ver.
Genre: sociaal drama
Jaar: 2023
Regisseur: Jawad Rhalib
Cast: Lubna Azabal, Johan Heldenbergh, Fabrizio Rongione, Babetida Sadjo, Kenza Benbouchta, Medhy Kachachi, Ethelle Gonzalez, Catherine Salée
Land: België
Speelduur: 107 minuten
