In Mutiny In Heaven volgen we ‘the rise and fall’ van The Birthday Party, een van de roemruchte (eerste) bands van Nick Cave. Hun infame reputatie van druggebruik en ander destructief gedrag zal voor muziekkenners geen volledige verrassing meer zijn. Toch leren echte fans (zoals ondergetekende) nog heel wat bij. De mix van interviews, graphic novel en concertbeelden doet denken aan Moonage Daydream.
We hadden het genoegen de film in avant-première mee te pikken op het Film Festival Oostende, waar na de vertoning nog een miniconcert plaatsvond van The Plastic Bags (met Master Gene Bervoets en zijn punkband). De releasedatum van deze film was gepland (I kid you not) op Valentijnsdag, maar op enkele vertoningen na blijft het zeer onduidelijk wanneer je de film in ons land op een bioscoopscherm kan bewonderen.
Deze chaos ligt volledig in de lijn van het onderwerp van deze rake en eigenlijk niet te missen documentaire. Nick Cave, inmiddels een wereldster, was reeds als tiener een en al waanzin. Ouders hielden hun kinderen van hem weg, zo vertelt Mick Harvey in een van de eerste scènes van Mutiny In Heaven. Harvey speelde samen met Phill Calvert en Nick Cave vanaf 1973 tijdens hun laatste schooljaren in groepjes. Ze behoorden tot de roemruchte St. Kilda-scene in Melbourne.
Toen ze nog The Boys Next Door heten, trokken ze in 1980 naar London. In het vliegtuig veranderden ze hun naam naar The Birthday Party. Ze hoopten hun helden uit de Britse punkscène live te bewonderen maar kwamen te laat. De groepen die toen het mooie weer maakten vonden ze ronduit saai. Hun druggebruik werd hen haast fataal. Ze konden amper overleven en Rowland S. Howard raakte zelfs ondervoed. Toen de legendarische radiomaker John Peel één van hun nummers draaide ging de bal alsnog aan het rollen. Ze namen enkele platen op en trokken op Amerikaanse tournee. Bij twee concerten in New York trokken de concertorganisatoren vroegtijdig de stekker eruit wegens een te gewelddadig publiek en wantoestanden op het podium. Gevolg: de rest van de Amerikaanse tour werd de band aangekondigd als de band die ‘too hot for New York’ was. “Het was geweldig te voelen dat we ertoe in staat waren mensen dermate te verontrusten”, horen we Rowland S. Howard daarover verklaren.
De Australische regisseur Ian White mag zichzelf een ervaringsdeskundige noemen. Hij maakte enkele concerten van de band mee en weet de rauwe sfeer en onaardse intensiteit over te brengen. De zelfvernietigingsdrang mede door de zware drugsverslavingen druipt van het podium. Liefst 40 jaar na de feiten blazen de beelden van de shows White nog steeds van zijn sokken.’Blown away’, zo voelden wij ons ook na de vertoning van Mutiny In Heaven.
Het verhaal wordt verteld aan de hand van foto’s, live materiaal en gesprekken. Naast Nick Cave komen Mick Harvey en Rowland S. Howard uitvoerig aan het woord. White gaf zijn film een extra dimensie door werk van de Duitse grafisch tekenaar Reinhard Kleist te animeren. Kleist schreef eerder al een graphic novel over Nick Cave. Een ander hoogtepunt is de totstandkoming van de videoclip voor Nick The Stripper, waarvoor Cave inspiratie haalde bij Hiëronymus Bosch. Op een gigantische vuilnisbelt vol giftige stoffen die voor de gelegenheid in brand gestoken worden, figureren vrienden en psychiatrische patiënten uit een nabijgelegen instelling. Letterlijk en figuurlijk de hel.
De concerten werden ook alsmaar extremer en het publiek begon die extremiteiten te verwachten, eerder dan dat ze voor de muziek kwamen. Rowland S. Howard vertelt hoe de band in een keurslijf terecht kwam, terwijl de concerten in het verleden zo krachtig waren doordat zelfs de bandleden niet wisten wat er zou gebeuren op het podium. Die extase wensten ze niet te verliezen. De verhuis naar Berlijn zou door het druggebruik en de artistieke meningsverschillen tussen Cave en Rowland het eindpunt betekenen van één van de puurste bands aller tijden.
Het was op en Nick Cave vertelt hoe de groep van de ene dag op de andere ophield te bestaan zonder dat de beslissing echt werd genomen om de band te ontbinden. Net als bij Moonage Daydream overstijgt Mutiny In Heaven genres als concertfilm en muziekdocumentaire. De kijker ervaart wat een unieke en totaal non-comformistische band The Birthday Party wel was. Hell yeah.
Genre: muziekdocumentaire
Jaar: 2023
Regisseur: Ian White
Cast: Nick Cave, Mick Harvey, Tracey Pew, Rowland S. Howard, Phill Calvert
Land: Australië
Speelduur: 99 minuten
