In 1960 was de pers vlijmscherp voor Peeping Tom. Critici noemden het “perverse nonsens”. Door de hevige reacties die de horrorfilm teweegbracht, werd hij tijdelijk uit distributie gehaald, en de carrière van de geprezen regisseur Michael Powell kwam het fiasco nooit meer te boven. De reactie op Peeping Tom was zodanig desastreus dat Alfred Hitchcock, die met Psycho een thematisch gelijkaardige film had gemaakt, besloot om vóór de release de film niet te tonen aan de pers.
Hoewel Powell’s film zeker niet moet onderdoen voor Hitchcocks publiekslieveling, kunnen we de reactie van de conservatieve pers ergens wel begrijpen. Powell accentueerde met Peeping Tom de soms duistere, voyeuristische kant van cinema. We kijken naar een reeks vrouwenmoorden vanuit het perspectief van de moordenaar.
Mark (Carl Boehm) is geobsedeerd door doodsangst en tracht de reactie van zijn slachtoffers te filmen wanneer zij hun dood letterlijk voor hun eigen ogen zien gebeuren. Eigen aan de film is dat zijn hoofdpersonage helemaal niet als een monsterlijke pervert wordt afgebeeld. Peeping Tom gaat diep in op de psyche van de moordenaar en weet op een intelligente manier een ongezien grote hoeveelheid sympathie op te wekken voor de man. Mark is een gevoelig personage wiens leven getekend is door de woelige relatie die hij had met zijn vader. Deze rol nam Powell voor zijn eigen rekening. En als het plot nog niet controversieel genoeg was, was Powells beslissing om zijn eigen zoon Columba te gebruiken als jonge Mark dat zeker wel. Tot overmaat van ramp bevat de duivelse prent ook nog eens (vluchtig) frontaal naakt.
Of een kunstwerk vooruitliep op zijn tijd kunnen we vaak pas decennia later bepalen. De critici die Peeping Tom zo gretig de verdoemis inwensten, hadden waarschijnlijk niet verwacht dat de horrorthriller vrij braaf is in vergelijking met de excessen die in de jaren ’70 en ’80 te zien waren. Invloedrijk was hij wel. Zo was Peeping Tom beargumenteerbaar de film die de grootste bijdrage heeft geleverd aan het ontstaan van de slasherfilm. Maar deze eer doet de film geen recht aan, want hij staat met kop en schouders boven het beste wat het genre te bieden heeft. Grote fans van Peeping Tom zijn onder andere Michael Haneke, Brian De Palma en Martin Scorsese. Het is vooral aan die laatste dat het te danken is dat Peeping Tom opnieuw in het publieke filmgeheugen is terechtgekomen.
Peeping Tom lijkt het schoolvoorbeeld te zijn van een meesterwerk dat pas later naar waarde werd geschat. Het is een diamant die mag worden opgenomen in het pantheon van de grootsten in zijn genre. Elke cinefiel of horrorliefhebber zou Peeping Tom een kans moeten geven. De film heeft de tand des tijds glansrijk doorstaan en in de kwaliteitsvolle 4K-restauratie van Studio Canal schittert ze feller dan ooit tevoren.
Genre: misdaad, thriller
Jaar: 1960
Regisseur: Michael Powell
Cast: Carl Boehm, Moira Shearer, Anna Massey, Maxine Audley
Land: UK
Speelduur: 101 minuten
