Islands 

Tom (Sam Riley) is tenniscoach in een hotelresort op het toeristisch populaire Canarische eiland Fuerteventura. Waar de goudkleurige en rustgevende zandstranden voor de zonnekloppers een droom van ontsnapping belichamen, voelt het eiland voor hem eerder aan als een beklemmende gevangenis. Zijn bestaan wordt bepaald door eindeloze routineuze tennislessen overdag en uitputtende nachtelijke van alcohol doordrenkte escapades die the day after telkens eindigen in een desoriënteerde, brak ontwaking.

Wanneer de Britse familie Maguire, bestaande uit de begerige Anne, windbuil Dave en hun sympathiek negenjarig zoontje Anton, in het hotel neerstrijkt, raakt Tom op een vreemde en onbegrijpelijke manier door hen gefascineerd. Een dagje fungeren als gids lijkt aanvankelijk onschuldig, maar wanneer vader Dave plots verdwijnt, komen er verrassende relationele scheuren en pijnlijke geheimen aan de oppervlakte.

De Duitse scenarist, producer en regisseur Jan-Ole Gerster lijkt een zwak te hebben voor dolende figuren. Net als het titelpersonage uit zijn laatste en bevreemdend drama Lara uit 1997, en beslist hoofdfiguur Niko Fischer in zijn cultfilm Oh Boy (1992) – Gerster is duidelijk verre van een snelfilmer – dwaalt ook Tom in Islands doelloos door het leven, maar waar wereldstad Berlijn in Oh Boy nog absurd-komische wendingen bood, is in Islands enkel sprake van verstikkende eentonigheid.

Overdag tennisballetjes slaan in de blakende zon, ’s avonds zichzelf verdoven met drank, lijntjes coke, Tomorrowland-EDM-vibes in de drukbezochte club Waikiki en vrijblijvende contacten met adorabele Aphrodites in vakantiemodus, om dan iedere ochtend opnieuw te ontwaken met een kater van jewelste op een andere plek of een niet voor mogelijk houdende locatie. Hoewel Tom vlot Spaans spreekt en tal van vrienden heeft op het eiland, blijft hij eigenlijk geïsoleerd en wezenlijk eenzaam.

De komst van de Maguires brengt een onverwachte en in feite welgekomen afwisseling in zijn dagelijks ondertussen vastgeroest levenspatroon. Tom ontwikkelt een merkwaardige aantrekkingskracht tot de verleidelijke doch mysterieuze Anne en binnen de kortste keren ook tot de ganse familie. Toch zijn er signalen om afstand te houden: de gespannen huwelijksrelatie van Anne en Dave die meermaals pijnlijk en openlijk wordt uitgevochten, zelfs in Toms bijzijn.

Wanneer Dave na een nachtje niet zo onschuldig stappen, verdwijnt, schuift de film plots op richting thriller en sluimert er een constante spanning die bovendien uitstekend ten top wordt gedreven door de intrigerende (bekroonde) muziekscore van de Russische componiste Dascha Dauenhauer. Is Dave in de onstuimige oceaan verdronken? Heeft hij zelfmoord gepleegd? Of steekt er meer achter zijn afwezigheid zoals misschien wel een doodslag? De dreiging geeft Tom voor het eerst sinds lang een gevoel van urgentie, een emotie die hij in jaren in zijn leeg bestaan nier meer heeft ervaren.

De acteurs weten de broeierige sfeer overtuigend neer te zetten. Vooral de Franse actrice Stacy Martin (The Brutalist, Le Molière Imaginaire, Bonnard, Pierre et Marthe) als de geheimzinnige blonde sirene, maar beslist ook de onterecht minder gekende Sam Riley (Brighton Rock, Control, Maleficent) maakt een heel sterke indruk als de innerlijk uitgeholde Tom die zijn gemoedsaandoeningen slechts bij momenten laat doorschemeren.

Het is betekenisvol dat de titel verwijst naar de versregel: ‘No man is an Island’ van de geroemde Engelse metafysische dichter/satiricus John Donne die vaak wordt geciteerd in tal van films (Oppenheimer, The Exorcist III, Tristan and Isolde, Lost in Austen, enz). Hier zijn het de mensen die metaforisch in hun bewust gekozen afzondering eigenlijk gevangen zitten.

Het is jammer dat Jan-Ole Gerster binnen deze context de Maguires slechts oppervlakkig heeft uitgewerkt waardoor de focus vrijwel volledig bij Tom ligt. Narratief en voornamelijk visueel, met dank aan het sterke camerawerk van Juan Sarmiento G, die indrukwekkende shots van ruige kusten, uitgedroogde zandduinen en prachtig weidse natuurlandschappen afwisselt met close-ups waarin de personages zich opgesloten blijken te voelen wat zorgt voor een krachtige tegenstelling, contrasteert Islands bewust met het clichébeeld van Fuerteventura als Walhalla.

Waar toeristen het eiland verheerlijken, wordt het voor Tom een symbool van verstarring. De langzame en subtiele verteltrant, de herhaling van plekken en de nietsontziende zon benadrukken die verstikking. Verwacht hier dus zeker geen klassieke thrillerontknoping want Islands is in de kern een drama over een man die te lang in een onhoudbare situatie blijft steken.

Voor sommigen zou het trage ritme misschien wel een beetje saai kunnen overkomen, maar de cineast kiest bewust voor deze aanpak en een stijlvolle noir-esthetiek waardoor hij de thematiek juist tastbaarder maakt: alleen wie innerlijk is afgestorven, verdraagt de starre sleur van een ongelukkig bestaan. In die zin is Islands een pleidooi om los te breken van illusies, verlamming en de valse droom van een zogenaamd perfect leven op een vakantie-eiland.

Islands onderzoekt op subtiele wijze ideeën als escapisme, geïsoleerd bestaan, identiteit en de illusie van het paradijs. Het vacance-noir-sfeertje botst met verwachtingen van een standaard thriller, maar de filmmaker levert dankzij een sfeervolle, intelligente en sterk suggerende stijl, een niet alledaagse, diepzinnige thriller af waar de emotionele focus scherper en het tempo – vooral van het middendeel – echter sneller had gemogen, waarin hij de kijker snugger dwingt tot innige zelfreflectie.

Genre: misdaad, drama, thriller
Jaar: 2025
Regisseur: Jan-Ole Gerster
CastT: Sam Riley, Stacy Martin, Jack Farthing, Dylan Torrell, Pep AmbrÒs, Ahmed Boulane
Land: Duitsland
Speelduur: 123 minuten