Het was Scorsese-dag met een epos van zo’n 210 minuten waarin Leonardo DiCaprio en Robert De Niro respectievelijk een gemanipuleerde idioot en een massamoordenaar spelen. Absolute hoogtepunt van het festival en het is dan nog een film van een streamingsdienst. In ieder geval verheugde ik me dat ik hem in de zaal heb kunnen zien. Dat zal niet iedereen kunnen. De film komt bij ons wel in de zalen in oktober, maar slechts voor een korte periode. Daarna gaat hij naar het kleine scherm van Apple TV+. Voor ik Killers of the Flower Moon ging zien, was er nog eerst:
Le Meute/ Hounds (Un Certain Regard) : De Marokkaanse regisseur Kamal Lazraq voelde zich een beetje in Joel en Ethan Coen-modus (maar dan zonder hun typische humor). Zijn misdaadthriller is er zo een waarin gesold wordt met een lijk. Om aan geld te geraken heeft een vader, een niet al te snuggere kleine crimineel, een opdracht aanvaard. Hij moet een man die zijn opdrachtgever heeft neergeslagen ontvoeren. De vader neemt zijn zoon mee om te helpen. De ontvoering lukt, maar hun slachtoffer sterft door verstikking. Vader en zoon moeten nu het lijk opruimen en dat loopt niet van een leien dakje. Marokko toont hier dat ze ook boeiende misdaadthrillers kan maken. Het spannende verhaal wordt nog interessanter door die islamitische context. Hopelijk komt hij bij ons in de zalen, want dit is een van de betere Cannes-films.
Killers of the Flower Moon (Buiten Competitie) dan. Ik had het boek (non-fiction) van David Grann al twee jaar geleden gelezen (toen ik wist dat Scorsese het ging verfilmen) en het fascineerde me. Het was zo’n straf verhaal dat heel bekend was in de jaren 30 en 40, maar dat in de jaren 60 uit het geheugen werd gewist. Toen er op het grondgebied van de Osage-indianen in Oklahoma olie werd gevonden, gebeurde het onmogelijke: indianen werden schatrijk. Maar de blanke overheid probeerde de aanspraak van inheemse Amerikanen op hun oliegeld zoveel mogelijk in te perken. In de jaren 20 stierven er zoveel Osage-indianen door vergiftiging en kogels dat het geen klein beetje opviel. De overheid greep echter niet in. Tot de nieuw gevormde FBI er zich mee ging bemoeien.
Het boek focust zich in de eerste hoofdstukken op de headrights (de olierechten) en dan op Mollie, een Osage-indiaanse die weerloos moest toekijken hoe haar moeder en zussen de ene na de andere komen te overlijden. Een van de zussen werd door het hoofd geschoten, een andere werd met haar echtgenoot opgeblazen. Het midden van het boek handelt vooral over Tom White, de Texas Ranger die voor de FBI ging werken en tenslotte focust Grann zich op Ernest Burkhart, de echtgenoot van Mollie en William Hale, een rancher die de plak zwaaide in het gebied.
Scorsese heeft het verhaal van het boek chronologisch geplaatst en toont vooral de gezichtspunten van Mollie (Lily Gladstone), Ernest (Leonardo DiCaprio) en Tom White (Jesse Plemons). Het hart van de film is de complexe relatie tussen Mollie en Ernest, iets wat in het boek slechts enkele bladzijden beslaat. Er zit ook een stevige Freudiaanse insteek in de film. Zo wordt de idiote Ernest zwaar gemanipuleerd door Hale (De Niro), de rancher die zoveel mogelijk het oliegeld van de indianen naar zichzelf wil zien vloeien. In bijna 220 minuten, die nooit vervelen, weet Scorsese je enorm te boeien en vast te houden tot het einde. De film voelt wel aan als die van oude man, maar dan wel van een oude superverteller en megacineast die zijn tijd neemt om alle complexe nuances op een prachtige manier in beeld te brengen.
De Niro en DiCaprio (die de moed had om een zielige en karakterloze sukkel te spelen) leveren knap werk, maar de revelatie is Lily Gladstone. Ze is werkelijk fenomenaal. Geef haar volgend jaar een Oscar, zou ik zeggen. En geeft Scorsese er ook maar een. Geweldige film. Indien hij in competitie was geweest, had hij zeker een prijs gewonnen, misschien zelf de Gouden Palm.
The New Boy (Un Certain Regard): Er werd ontgoocheld gereageerd op de nieuwe film van de Australische regisseur Warwick Thornton, maar hij was, voor mij toch, zeer interessant. Een rebels aboriginalkind wordt aan de deur van een miniweeshuis in het midden van de outback gedropt. Grote baas is zuster Eileen (Cate Blanchett) die acht kinderen onder haar hoede heeft. In feite heeft een priester het voor het zeggen, maar die is al een jaar dood en Eileen heeft zijn overlijden nooit doorgegeven aan haar oversten. Het kind wordt goed ontvangen, maar hij heeft zo zijn eigen interpretatie van Jezus aan het kruis. Zuster Eileen raakt gefascineerd door New Boy, tot hij dingen begint te doen die haar als fanatieke gelovige in verwarring brengt.
Het struikelblok voor veel journalisten is dat Thornton eerder toont dan uitlegt. Je moet zelf interpreteren waarom de jongen doet wat hij doet. Warwick is volgens mij heel duidelijk, maar sommige mensen hebben blijkbaar een verbale explicatie nodig. Overigens, heel knap gefotografeerd en nog maar eens een geweldig vertolking van Blanchett.
May December (Competitie): Todd Haynes’ nieuwste melodrama kon me niet geheel overtuigen, ook al valt er wel wat over te vertellen. Natalie Portman vertolkt Elizabeth, een bekende actrice die Gracie (Julianne Moore) wil vertolken in een film. Die rolprent handelt over de relatie die Gracie 20 jaar geleden had met een 13-jarige jongen (en waarvoor ze veroordeeld werd). Maar de jongen bleef bij de oudere vrouw en nu hebben ze samen bijna volwassen kinderen. Elizabeth lijkt method te willen gaan in haar vertolking en in feite is ze het spiegelbeeld van de jongere Gracie. Maar Haynes stelt meer vragen dan hij antwoorden geeft en doet zijn uiterste best om het genre van het melodrama te ondermijnen (met heel nadrukkelijk muziek op ondramatische momenten). Dat had interessant kunnen zijn, maar heel boeiend is het toch allemaal niet. Het had veel sterker gekund. Maar je voelt dat Haynes niet wil geven wat je wil. Prima, maar hij geeft inhoudelijk net niet genoeg, waardoor je je gefrustreerd voelt. Bovendien, na geweldige films als Far from Heaven, I’m Not There, Carol en Dark Waters kan May December alleen maar tegenvallen.
Mijn favorieten van dag 1 tot dag 5: The Zone of Interest, Killers of the Flower Moon, Le Meute, Los Delinquentes en The New Boy.
