John Kramer, in de media bekend als de Jigsaw Killer, is er weer eens in geslaagd uit de handen van de politie te ontsnappen, dit keer met de hulp van zijn jonge protegé Amanda Young. Maar er is één iets waar hij niet kan aan ontsnappen. De kanker die hem dag per dag dichter en dichter bij het graf brengt. Zelfs zijn leerlinge kan daar niks aan veranderen, John is stervende en het is slechts een kwestie van dagen voor het licht in die koude ogen voorgoed zal doven. Niet dat de terminale man het nu nog aan zijn hart zal laten komen, hij heeft nog een spelletje te spelen.
In de hoofdrol hebben we hiervoor Dr. Lynn Denlon die er alles aan zal moeten doen wat ze kan om John zo lang mogelijk in leven te houden. Falen is een doodvonnis voor hen beiden. Hoelang moet ze hem exact in leven houden? Tot een andere testpersoon, genaamd Jeff, een serie van proeven heeft ondergaan waarbij hij op gruwelijke wijze zal moeten leren het verlies van zijn zoon te aanvaarden en verder te gaan met zijn leven. Wie brengt de test tot een goed einde en wie zal er sterven? Laten we eens zien…
Saw III markeert het moment dat de franchise echt een fenomeen werd en is meteen ook de Saw film die het meeste geld in het laatje wist te brengen. De film kende dan ook wel erg sterke marketing met een geweldige wereldpremière van een preview tijdens de Spike TV’s Scream Awards in 2006. Één ieder die zag hoe acteurs Tobin Bell en Shawnee Smith regisseurs Darren Lynn Bousmans hoofd “openzaagde” tijdens de show om er het fragment uit te halen, wist meteen: dit wordt de bruutste Saw film tot nu, nog voor de bevestiging kwam met het tonen van die eerste beelden.
En jawel, Saw III is het deel dat de franchise pas echt zijn sadistische reputatie wist te geven. Met een bruut verhaal en één van de gemeenste spelletjes die John Kramer tot nu heeft gespeeld, Saw III zit vol gruwelijke scènes, akelige bochten en angstaanjagende verrassingen en erg lang moeten we daar niet op wachten. De onthulling dat de regels die we kenden uit de vorige films niet noodzakelijk meer gevolgd worden door de spelleiders blijft een controversiële beslissing MAAR het verhoogt wel de gruwelijkheid van het verhaal. Opnieuw, dit is de film waarbij de serie zichzelf de titel van folterfilm begon aan te meten.
Waar de eerste twee films zeker niet zachtzinnig genoemd konden worden, toont deze film pas echt hoe monsterlijk John Kramers leermethode is. Van gebroken botten tot kapotgetrokken lichaamsdelen: lichamelijke vernietiging door brute mechanische en machinale kracht wordt hier naar een ziekelijke kunstvorm vergeven, het immense sadisme dat er voor nodig is om mensen dit echt aan te doen. En enkel gematcht door creativiteit. Niet elke test laat het bloed vloeien, maar dat maakt deze bloedloze tests niet minder gruwelijk. Als je echt nog een bewijs nodig had dat vrouwelijk naakt in een horrorfilm niet noodzakelijk fanservice is, dan vindt je het hier. Er is niks erotiserend aan de situatie waar de vrouw zich in bevindt en het werkt perfect.
Ook zijn de acteerprestaties weer geweldig. Tobin Bell spendeert het grootste deel van de film op een ziekenhuisbed, maar weet toch steeds de aandacht te houden. Zelfs als John voor de deur van Magere Hein staat, blijft hij de touwtjes stevig in handen houden en dat is bijzonder om te zien. Even goed is zijn tegenspeelster Shawnee Smith, de niet altijd even betrouwbare protegé Amanda Young. Ze aast dan wel op zijn nalatenschap, het is duidelijk dat ze niet langer altijd op dezelfde lijn zit als haar mentor en doorheen de film gaat ze van rustig naar hysterisch en terug.
Het is duidelijk dat deze situatie ook haar enorm lastig ligt. Amanda is zeker niet zo koelbloedig als ze voor haar mentor graag had willen overkomen. Interessant hierbij is, is dat ze echt wel van hem houdt. Ze geeft om John, is zelfs een beetje jaloers op anderen rond hem en dat is best een interessante dynamiek, zeker wanneer je bedenkt wat voor persoon John eigenlijk is. Hij is niet alleen haar mentor, hij is ook een vaderfiguur.
Een laatste pluspunt is de geweldige wereldbouw en opnieuw voorschaduwing in deze film naar latere delen. Het zijn details die je maar echt opvallen als je de latere films ook hebt gezien en de franchise eens herbekijkt. De enorme herkijkbaarheid van deze films is iets waarvoor deze franchise nog altijd onvoldoende krediet krijgt. En een leuke ironie hierbij is: als je, een beetje zoals John, echt op detail begint te letten: zeker naar wat er soms in de achtergrond gebeurt, merk je de fantastische planning op.
Maar daarmee is niet gezegd hebben dat deze film nog zo goed als de eerste twee. Dat net niet. Het doet twee zaken waar terecht kritiek op is, ook vanuit de fanbase. Zo is er de introductie van de niet-ontsnapbare testen. John mag dan niet persoonlijk verantwoordelijk zijn voor deze testen, ze zijn opgezet door zijn protegé; toch druisen ze in tegen alles waarvoor hij staat en lettend op hoe dicht deze slachtoffers eigenlijk geraken… Ze hadden het echt in zich om te overleven en waren ze eigenlijk zo goed als geslaagd of zelfs volledig.
Amanda’s vallen zijn bij de creatiefste qua design maar onmiddellijk ook bij de minste doordat ze niet te overleven zijn. Een tweede probleem en online ondertussen ook een meme is geworden met dank aan Dead Meat webhost James A. Janisse, is Jeff. Jeff is traag… Met 108 minuten was dit de langste SAW film tot Saw X (die doet er nog 10 minuten bij) maar als Jeff nu eens aan een normaal tempo zou doorstappen en zou voortdoen met alles, waren we waarschijnlijk wel eerder rond de 90 minuten geëindigd.
Het is ook één van de zwakste spelers in de serie en als hij een stuk sneller had gehandeld in heel wat situaties, dan was er heel wat leed bespaard. Want het is niet dat het hem niet duidelijk is wat hij moet doen, het is dat hij constant veel te laat begint te handelen. Nee, het is belangrijker voor hem om eerst zijn gal te spuwen en dan pas te beginnen handelen. Serieus? Eerst actie, dan klagen…
Saw III is het punt in de franchise dat de reeks folterfilmterritorium binnenvoer. Met een verhoogde focus op bloed en met nog sadistischere spelletjes, waarbij we mensen op de meest afschuwelijke wijzen verminkt en vermoord zien worden, doet de film er nog geen kwartier over om al twee afgrijselijke scènes op onze netvliezen te branden en dan moet het eigenlijke plot nog worden afgetrapt. Maar dit wil niet zeggen dat die geen leuke film is. Het kiest dan wel resoluut voor een ietwat controversieel genre (waar de franchise toch al tegen aan het leunen was), het brengt nog steeds een onderhoudend verhaal.
Weer zijn de typische bochten en plottwisten aanwezig en vooral de wereldbouw en de planning naar later toe, is ongelooflijk (als je weet waarop je moet letten). Verder is de dynamiek tussen John en Amanda bijzonder, en zelfs met één voet in het graf blijft John Kramer erg bedreigend overkomen. Ja, Tobin Bell is castingperfectie. Wel een jammere keuze van deze film is de introductie van de niet-ontsnapbare testen. Die zijn dan wel eng maar gaan tevens in tegen de charme van het originele concept. Ook had de film erop vooruitgegaan als één van de hoofdspelers van de hoofdtest geen slak met wraakgevoelens was geweest. Zijn trage handelen is met momenten haast frustrerend om naar te kijken.
GENRE: HORROR, MYSTERY, THRILLER
JAAR: 2006
REGISSEUR: Darren Lynn Bousman
CAST: Tobin Bell, Shawnee Smith, Angus Macfadyen, Bahar Soomekh
LAND: Verenigde Staten
