VIENNALE 2023 

Gestart in 1959 als de Internationale Festwoche der interessantesten Filme, kreeg het Weense filmfestival in 1968 pas echt gestalte en werd het tot de VIENNALE omgedoopt. Het was wel wachten tot eind jaren tachtig vooraleer het festival de vorm kreeg die nu nog steeds het programma uitmaakt.

Werner Herzog, die kortstondig directeur was, nam ‘cinema als magische plek’ tot het leidmotief. Zijn opvolger Alexander Horwath, die eveneens zijn stempel drukte op het Filmmuseum Wien en binnenkort zijn drie uur lange Henry Fonda-film loslaat, voegde een dosis pop- en genrefilms toe aan het programma.

Voor meer politieke dimensie, aandacht voor jonge vernieuwende cinema en een rebelse kijk, zorgde de soms enigmatische, maar enorm begeesterde en te vroeg overleden Hans Hurch. Al de input van deze voorgangers zet nu Eva Sangiorgi om in een opmerkelijk, eigenzinnig en selectief hoofdprogramma van nieuwe lang- en kortspeelfilms, kleine retrospectieven, thematische programma´s en monografieën.

De VIENNALE is een festival met weinig avant-premières, zonder rode lopers en competities maar wel een van vele gasten en een enorm geboeid filmpubliek. Naast films die reeds tot het rijke programma van het Film Fest Gent behoorden, is het in het hoofdprogramma uitkijken naar bijvoorbeeld Daaaaaali!, de nieuwe bizarre fantasie van Quentin Dupieux waarin hij een documentaire filmmaker bezoekjes laat brengen aan meestersurrealist Salvador Dali.
Cederic Kahn´s sterk geconcentreerde tribunaal film Le Procès Goldman (die recent in België enkel in Brussel te zien was) zal onbetwist voor stilte in de zaal zorgen. Vier jaar na zijn Fête de Famille diept de Franse cineast, gesteund door de verbluffende Belgische acteur Arieh Worthalter, vlijmscherp, sober en bewogen een van de meest historische Franse processen uit de 20e eeuw uit.

Gewoontegetrouw doet ook dit jaar de gerenommeerde Filipijnse regisseur Lav Diaz weer zijn opwachting. Met een looptijd van 215 minuten is zijn nieuwste film Essential Truths of the Lake eerder een korte film. In deze prequel op When The Waves Are Gone bevraagt hij wat er een mens toe aanzet om naar de waarheid te zoeken. Onbetwist een vette kluif voor wie klaar is voor een aardige brok onconventionele cinema.

Net als Lav Diaz ontbreekt eveneens de uiterst productieve en wereldwijd gelauwerde Zuid- Koreaanse regisseur Hong Sangsoo niet aan het programma. Zijn filmische miniatuurtjes over ontmoetingen, liefde, eten, kunst en kunstenaars hebben iets heerlijk ontwapenend. Zowel in Berlijn als in Cannes was hij dit jaar te gast met een nieuw werkje. In In Our Day stellen een ex-acteur en een schrijver vragen over leven en kunst terwijl hij in het impressionistische en bewust onscherp gehouden Mul-An-E-Seo drie jongelui die hopen een film te realiseren eindeloos over een strand laat kuieren.

Klezmermuziek en persoonlijke verhalen verweven Leandro Koch en Paloma Schachmann in hun tijdens de Berlinale fel geprezen en amusante The Klezmer Project. Zoals steeds is het ook weer uitkijken naar de nieuwste documentaire van de geprezen Oostenrijkse cineast Nikolaus Geyerhalter. Met de premièrefilm Stillstand concentreert hij zich, in zijn tekenende stilistische en nauw uitgemeten kaders, op de leegte en de gevolgen van de coronacrisis.

De uiterst gepassioneerde, fantasierijke en eigenzinnige Chileense filmkunstenaar Raúl Ruiz wordt tijdens de VIENNALE geëerd met een omvangrijke retrospectieve waarin zijn Marcel Prousts onverfilmbaar geachte roman Le Temps Retrouvé een ultiem hoogtepunt vormt. In het programmaonderdeel Monografie zet de, trouw aan Robert Bresson en Jean-Luc Godard, agitatorische politiek-esthetische cinema van Nicolas Klotz en Elisabeth Perceval facetten van hedendaagse sociaal-politiek en maatschappelijk onrecht, in de kijker.

Aanvullend en in het verlengde van de Ruiz retrospectieve biedt de VIENNALE eveneens een opmerkelijk selectie Chileense films aan die uiting geven aan het creatief antwoord van een generatie filmmakers op het schrikbewind en de militaire dictatuur van Pinochet. Een rijk en veelzijdig aanbod dat onderliggend aantoont dat een cineastenfestival ook politiek georiënteerd mag zijn.

Auteur : Cis Bierinckx